ning qiymati “chin” (1)
bulsa 1-ifoda, “yolgon” (0) bulsa <2-ifoda> bajariladi.
12
3. Arifmetik ifodalarni Excel elektron jadvalida matematik funksiyalaridan
foydalanib hisoblash
21
,
3
2
)
2
(
cos
2
3
3
3
3
3
2
5
3
3
y
x
t
y
x
t
y
t
x
Z
x
y
t
Z
1,04
1,2
1,5
1,12
1,5
1
0,11
2,1
2.5
Ushbu funksiyna Excel electron jadval protsessorida hisoblash ketma ketligi
quyidagicha:
1.Berilgan x,y va t larga qiymat bering.
2. a ning qiymatini hisoblash uchun D11 katagiga ko’rsatilgan formulani kiritib,
Enter tugmachasi bosiladi. Keyingi qiymatlar hisoblash ham xuddi shunday
bajariladi.
13
4- rasm
5. Yig’indi va ko’paytmani Excelda hisoblash/
1.
m
n
n
x
n
S
1
3
3
2
)
1
2
(
x=1,46 m=10
2.
m
n
n
n
n
x
n
P
1
3
1
1
x=3,21 m=11
Vazifa quyidagi tartibda bajariladi:
14
1. Birinchi misolni yechish uchun uchta ustun tanlanadi va ularga yig’indining
o’zgarish parametri nomini (n), ikkinchisiga esa x o’zgaruvchining qiymatlari
va uchunchisiga S ning har bir qiymatidagi hisoblanish belgilanadi.
2. Birinchi ustunga N ning qiymatlari kiritiladi.
3. Ikkinchi ustunga X ning qiymati kiritiladi.
4. Uchunchi ustuniga S ning har bir qiymatidagi hisoblanish uchun
=B6^2*C6^3/(2*B6+1)^3 formulasini kiritib, Enter tugmasi bosiladi.
5. Yig’indini hisoblash uchun =СУММ(D6:D15) formulani kiritib enter tugmasi
bosiladi.
5- rasm
Ikkinchi vazifa ham xuddi shunday bajariladi.
Ko’paytmani hisoblash uchun =ПРОИЗВЕД(D6:D16) formulani kiritib enter
tugmasi bosiladi.
15
6- rasm
6. Tenglamalar tizimini Excelda yechish.
;
2
3
,
3
2
,
1
2
2
3
2
1
3
2
1
3
2
1
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Tenglamalar tizimini Excel elektron jadval protsessorida yechish ketma-ketligi
quyidagicha:
1. A matritsa elementlarini elektron jadvalga kiritamiz.
2. B vector elementlarini elektron jadvalga kiritamiz.
3. A-1 teskari matritsa topish uchun:
3.1. A matritsa elementlarini ajratib,CTRL tugmasini bosgan holda elektron
jadvaldan A-1 teskari matritsa elementlari chiqishi kerak bo’lgan joylarni ham
ajratamiz. Sungra, “Вставка функции (fx)” piktogrammasini bosib, muloqot
16
oynasining kategoriyalar bo’limidan matematika keyingi darchadan МОБР
funksiyasini tanlab, OK tugmasini bosamiz.
3.2. Yana A matritsa elementlarini ajratib massiv adresini aniqlab, va
CTRL+Shift+Enter tugmalarini barobar bosamiz *(rasmlarda bu jarayon
ko’rsatilgan). Natijada A
-1
teskari matrisa elementlari hosil bo'ladi.
7- rasm
4. A
-1
teskari matrisa elementlarini b vektor elementlariga ko'paytiramiz.
Ushbu amallarni bajarish natijasida koordinatalari sistemaning echimlari bo'lgan X
vektor topiladi.
4.1. A-1 teskari matritsa elementlarini ajratamiz.
4.2. Ctrl tugmasini bosgan holda B vector elementlari keyin hisoblanishi kerak
bo’lgan X vector elementlarini ajratamiz.
4.3. “Вставка функции” (fx) piktogrammasini bosib muloqot oynasining
kategoriyalar bo’limidan matematika, keyingi darchadan МУМНОЖ
funksiyasini tanlab OK tugmasi bosiladi.
4.4. Oldin A
1
matritsa elementlarini sungra b massiv elementlarini belgilab
Ctrl+Shift+Enter tugmalari baravar bosiladi.
17
8- rasm
