Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
92
3.
“if” va “if – else” shart operatorlari
4.
“if” strukturasini ichma – ich joylashishi
5.
“if – else –if – else …”operatorining ketma – ketligi
6.
“switch-case” tanlash operatori
Bu mavzuda
C#da shartli operatorlar haqida ma’lumot beriladi. Biz shartli
if va
else operatorlarining sintaksisini va tanlash
switch-case operatori tushuntiramiz. Biz
quyida shart operatorlarini ishlatganda amaliy misollar bilan ko‘rsatib beramiz.
1. Taqqoslash operatorlari va mantiqiy ifodalar
Navbatdagi bo‘limda biz
C# tilidagi asosiy taqqoslash
operatorlarini esga
olamiz. Ular muhim chunki biz ulardan shartli operatorlarda ularning shartini
tasvirlashda foydalanamiz.
1.1 Taqqoslash operatorlari
C#da bir qancha taqqoslash operatorlari bor, ular asosan butun sonlar juftini,
haqiqiy sonlarni, belgilarni, satrlarni va boshqa tiplarni taqqoslashda ishlatiladi:
Operator
Ma’nosi
==
Tenglik
!=
teng emas
>
qat’iy katta
>=
katta yoki teng
<
qat’iy kichik
<=
kichik yoki teng
Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
93
Taqqoslash operatorlaridan
ikkita sonlarni, ikkita raqamli ifodalarni yoki
raqamli o‘zgaruvchilarni taqqoslashda foydalanamiz. Taqqoslash
natijasi mantiqiy
qiymat (
true yoki
false ) bo‘ladi. C#da taqqoslash operatorga oid misol ko‘rib
chiqamiz:
Bu namunada ko‘rsatilgan taqqoslashdagi dastur sonlar va belgilar o‘rtasida.
Bu misolda sonlar o‘zlarining o‘lchami bo‘yicha taqqoslanyapti. Belgilar
taqqoslanganda
esa ularning Unicode da turgan tartibiga qaralyapti. Misolda
ko‘rinib
turibdiki char tipi o‘zini xuddi sonlardek tutadi. Biz bu tipni sonlar bilan
istalgan amalimizni (
‘+’ va
“-”) bajarishimiz mumkin
va bir-biri bilan taqqoslay
olamiz. Vaholanki bunday dastur kodini qiyinligi o‘qish va tushunish murakkab bo‘lsa
ham foydalaniladi.
Misolning natijasi quyidagicha:
C#da quyidagi ma’lumot tiplari taqqoslanishi mumkin:
▪
sonlar (int, long, float, double, ushort, decimal…)
▪
belgilar (char)
▪
mantiqiy (bool)
Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
94
▪
qiymatlarga havolalar, qiymatlar ko‘rsatkichlari (string, object, massiv
va boshqalar)
Har doim ikkita sonlarni o‘zaro ta’sirini, ikkita mantiqiy qiymatlarni yoki ikkita
qiymat havolalarini taqqoslaymiz. Turli xil tipdaga ifodalarni taqqoslay olamiz va
misol uchun xaqiqiy sonlar bilan butun sonlarni. Ammo har birini ma’lumotlar
tiplarini to‘g‘ridan – to‘g‘ri taqqoslay olmaymiz. Misol uchun
sonlar bilan satrlarni
taqqoslay olmaymiz.
