Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
92 
3. 
“if” va “if – else” shart operatorlari
  
4. 
“if” strukturasini ichma – ich joylashishi
 
5. 
“if – else –if – else …”operatorining ketma – ketligi
 
6. 
“switch-case” tanlash operatori
 
Bu mavzuda C#da shartli operatorlar haqida ma’lumot beriladi. Biz shartli if va 
else operatorlarining sintaksisini va tanlash switch-case operatori tushuntiramiz. Biz 
quyida shart operatorlarini ishlatganda amaliy misollar bilan ko‘rsatib beramiz. 
1. Taqqoslash operatorlari va mantiqiy ifodalar 
Navbatdagi bo‘limda biz C# tilidagi asosiy taqqoslash operatorlarini esga 
olamiz. Ular muhim chunki biz ulardan shartli operatorlarda ularning shartini 
tasvirlashda foydalanamiz. 
1.1 Taqqoslash operatorlari 
C#da bir qancha taqqoslash operatorlari bor, ular asosan butun sonlar juftini, 
haqiqiy sonlarni, belgilarni, satrlarni va boshqa tiplarni taqqoslashda ishlatiladi: 
Operator
Ma’nosi 
== 
Tenglik 
!= 
teng emas 
> 
qat’iy katta 
>= 
katta yoki teng 
< 
qat’iy kichik 
<= 
kichik yoki teng 

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
93 
Taqqoslash operatorlaridan ikkita sonlarni, ikkita raqamli ifodalarni yoki 
raqamli o‘zgaruvchilarni taqqoslashda foydalanamiz. Taqqoslash natijasi mantiqiy 
qiymat ( true yoki false ) bo‘ladi. C#da taqqoslash operatorga oid misol ko‘rib 
chiqamiz: 
Bu namunada ko‘rsatilgan taqqoslashdagi dastur sonlar va belgilar o‘rtasida. 
Bu misolda sonlar o‘zlarining o‘lchami bo‘yicha taqqoslanyapti. Belgilar 
taqqoslanganda esa ularning Unicode da turgan tartibiga qaralyapti. Misolda 
ko‘rinib turibdiki char tipi o‘zini xuddi sonlardek tutadi. Biz bu tipni sonlar bilan 
istalgan amalimizni (‘+’ va “-”) bajarishimiz mumkin va bir-biri bilan taqqoslay 
olamiz. Vaholanki bunday dastur kodini qiyinligi o‘qish va tushunish murakkab bo‘lsa 
ham foydalaniladi. 
Misolning natijasi quyidagicha: 
C#da quyidagi ma’lumot tiplari taqqoslanishi mumkin:
▪ sonlar (int, long, float, double, ushort, decimal…) 
▪ belgilar (char) 
▪ mantiqiy (bool) 

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
94 
▪ qiymatlarga havolalar, qiymatlar ko‘rsatkichlari (string, object, massiv 
va boshqalar) 
Har doim ikkita sonlarni o‘zaro ta’sirini, ikkita mantiqiy qiymatlarni yoki ikkita 
qiymat havolalarini taqqoslaymiz. Turli xil tipdaga ifodalarni taqqoslay olamiz va 
misol uchun xaqiqiy sonlar bilan butun sonlarni. Ammo har birini ma’lumotlar 
tiplarini to‘g‘ridan – to‘g‘ri taqqoslay olmaymiz. Misol uchun sonlar bilan satrlarni 
taqqoslay olmaymiz.

Download 6,33 Mb.