|
Deklorativ dasturlash tillari
|
| bet | 10/30 | | Sana | 26.01.2024 | | Hajmi | 0,97 Mb. | | #146384 |
Bog'liq PARADIGMA YNDeklorativ dasturlash tillari. Prolog - bu sun'iy intellekt va hisoblash tilshunosligi muammolari bilan bog‘liq bo‘lgan eng mashhur umumiy maqsadli mantiqiy dasturlash tili. U birinchi tartibli mantiqqa asoslanadi va an'anaviy dasturlash tillaridan farqli o‘laroq, deklarativlik va determinizmga ustunlik beradi. Mantiqiy dastur faktlar va qoidalar sifatida ifodalangan munosabatlar nuqtai nazaridan ifodalanadi. Prolog tili teoremani isbotlashni avtomatlashtirish va ekspert tizimlarini, shu jumladan tabiiy tillar uchun lingvistik protsessorlarni ishlab chiqish uchun ishlatilgan. Mantiqiy dasturning bajarilishi munosabatlar tizimi bo‘yicha so‘rovga javob sifatida tushuniladi. Aloqalar va so‘rovlar atamalar va bandlardan tuzilgan.
Prolog dasturlash tili 1972 yilda A. Kolmerauer tomonidan taklif qilingan. (Alen Kolmerauer), tilning protsessual talqini Robert Kovalski tomonidan amalga oshirilgan va 1973 yilda tasvirlangan, 1974 yilda nashr etilgan. Tilning amaliyligi 1977 yilda Devid Uorren tomonidan kompilyator yaratilishi bilan keskin oshdi va belgilarni qayta ishlash tezligini Lisp tezligiga yaqinlashtirdi.
Predikat tushunchasi. Mantiq algebrasida mulohazalar faqatgina chin yokiyolg‘on qiymat qabul qilishi nuqtai nazaridan qaralib, mulohazalarning strukturasiga ham, hattoki, mazmuniga ham e’tibor berilmaydi. Ammo fanda va amaliyotda mulohazalarning strukturasi va mazmunidan kelib chiqadigan xulosalardan (natijalardan) foydalaniladi. Masalan, «Har qanday romb parallelogrammdir;ABCD– romb; demak, ABCD– parallelogramm». Asos (shart) va xulosa mulohazalar mantiqining elementar mulohazalari bo‘ladi va ularni bu mantiq nuqtai nazaridan bo‘linmas, bir butun deb va ularning ichki strukturasini hisobga olmasdan qaraladi. Shunday qilib, mantiq algebrasi mantiqning muhim qismi bo‘lishiga qaramasdan, ko‘pgina fikrlarni tahlil qilishga qodir (yetarli) emas. Shuning uchun ham mulohazalar mantiqini kengaytirish masalasi vujudga keldi, ya’ni elementar mulohazalarning ichki strukturasini ham tadqiq eta oladigan mantiqiy sistemani yaratish muammosi paydo bo‘ldi. Bunday sistema mulohazalar mantiqini o‘zining bir qismi sifatida butunlay o‘z ichiga oladigan predikatlar mantiqidir.
|
| |
