|
Dástúriy injiniring tálim baǵdarı 1-kurs 3-gruppa studenti Boranbaeva Umidanıń
|
| bet | 3/10 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 0,68 Mb. | | #245612 |
Bog'liq Kurs jumısı-Boranbaeva UmidaOBP modeliniń konsepciyaları
OBP modeli bir neshe tiykarǵı konsepciyalarǵa tiykarlanadı.
Ózgeriwshilerdi abstrakciyalaw – ózgeriwshilerdiń jańa túrin jaratıw imkaniyatı bolıp, bul túrler menen tap ózgeriwshilerdiń tayanısh túrleri menen islegendey islewi mumkin. Adette, jańa túrlerdi ózgeriwshilerdiń abstrakt túri delinedi, olardı apiwayı qılıp “paydalanıwshı tárepinen anıqlanǵan túr” dep ataw mumkin.
Inkapculyaciya – bul ózgeriwshiler hám olardı qayta islewshi kodtı birlestiriw mexanizmi. Inkapsulyaciya ózgeriwshiler hám kodtı sırtqı tásirden saqlaw imkanın beredi.
Joqarıdaǵı eki konsepciyanı ámelge asırıw ushın C++ tilinde klasslar isletiledi. Klass termini menen obyektler túri anıqlanadı. Klasstıń hár bir wakili (nusqası) obyekt ataladı. Hárbir obyekt óziniń óz aldına jaǵdayına iye boladı. Obyekt jaǵdayı ondaǵı berilgen-aǵzalardıń sol waqıttaǵı mánisi menen anıqlanadı. Klass wazıypası onıń funkciya-aǵzalarınıń klass obyektleri ústinde orınlanatuǵın ámeller imkaniyatı menen anıqlanadı.
Berilgen klass obyektin jaratıw konstruktor dep atalıwshı arnawlı funkciya- aǵza tárepinen, óshiriw bolsa destruktor dep atalıwshı arnawlı funkciya- aǵza arqalı ámelge asırıladı.
Klass ishki ózgeriwshilerge múrajááttı sheklep qoyıwı mumkin. Sheklewler ózgeriwshilerdi ashıq(public), jabıq(private), qorǵalǵan (protected) dep daǵazalaydı.
Klass, sol túrdegi obyekttiń “sırtqı dunya” menen ózara baylanısı ushın túraqlı munásibet shártlerin anıqlaydı. Jabıq ózgeriwshilerge yaki kodqa tek sol obyekt ishinde múrajáát qılıw mumkin. Basqa tárepten ashıq ózgeriwshilerge hám kodlarǵa, olar obyekt ishinde anıqlanǵan bolsa da programmanıń qálegen jerinen múrajáát qılıwı mumkin hám olar obyekttı sırtqı dunya menen qatnastı jaratıwǵa xızmet qıladı. Jaratılǵan obyektlerdi, olardıń funkciya-aǵzalarına múrajáát arqalı ámelge asırılıwshı xabarlar (yaki sorawlar) járdeminde basqarıw mumkin. Keyinsheli Windows xabarları menen aljastırmaw ushın “soraw” termini isletiledi.
Miyraslıq - bul sonday proces, onda bir obyekt basqasınıń funkciyaların ózlestiriwi mumkin boladı. Miyraslıq arqalı bar klasslar tiykarında tuwındı klasslar qurıw mumkin boladı. Tuwındı klass (awlad klass) óziniń “ana” klasınan ózgeriwshiler hám funkciyalardı miyraslıq boyınsha aladı, hám de olar qatarına ózine tán bolǵan funkciyalardı ámelge asırıwǵa imkan beriwshi hám funkciyalardı qosadı. Ata klasstaǵı qorǵalǵan ózgeriwshi - aǵzalarǵa hám funlciya- aǵzalarǵa ata klassta múrajáát qılıwǵa mumkin boladı. Bunnan tısqarı, tuwındı klassta ana klass funkciyaları qayta anıqlanıwı mumkin. Demek, miyraslıq tiykarında bir-biri menen “ana-bala” munásibetindegi klasslar shejiresin jaratiw mumkin. Tayanısh klass termini klasslar shejiresindegi ana klass sinonimi sıpatında isletiledi. Eger obyekt óz atributların (berilgen aǵzalar hám funkciya-aǵzalar) tek bir ana klasstan miyraslıq penen alsa, jeke(yaki ápiwayı) miyraslıq delinedi. Eger obyekt óz atributların bir neshe ana klasslardan alsa, toplamlı miyraslıq delinedi.
Polimorfizm – bul kodtıń orınlanıw waqtınnan juzege keletuǵın halatqa baylanıslı ráwishte ózin túrlishe ámel qılıw funkciyası. Polimorfizm tek obyektler funkciyası bolmastan, balki funkciya-aǵzalar funkciyası bolıp, olar birdey attaǵı funkciya-aǵza járdeminde hár túrli túrdegi argumentlerge iye, orınlaytuǵın ámeli oǵan uzatılatuǵın argumentler túrine baylanıslı bolǵan funkciyalar toparınan paydalanıw imkaniyatında kórinedi. Bul halatqa funkciyalardı qayta juklew delinedi. Polimorfizm ámellerge de qollanıwı mumkin, yaǵnıy ámel mazmunı (nátiyjesi) operand (berilgen) túrine baylanıslı boladı. Polimorfizmniń bunday túrine ámellerdi qayta juklew delinedi.
Polimorfizmniń jáne bir táriypi tómendegishe: polimorfizm-bul tayanısh klassqa kórsetkishlerdiń (múrajáátlardıń) olardı virtual funkciyalardı shaqırıwdaǵı túrli forma (mánislerdi) qabıl qıliw imkaniyatı. C++ tiliniń bunday imkaniyatı keshiktirilgen baylanıs nátiyjesi. Keshiktirilgen baylanısta shaqırılatuǵın funkciya- aǵzalarınıń yadtaǵı adresleri programma orılanıw processinde dinamikalıq ráwishte anıqlanadı. Ádettegi programmalastırıw tillerinde bolsa bul adresler statikalıq bolıp olar kompilyaciya waqtında anıqlanadı (aldınnan baylanısıw). Keshiktirilgen baylanıs tek virtual funkciyalar ushın orınlı.
Joqarıda keltirilgen túsiniklerge suyengen halda OBPnıń basqasha táriypin keltiremiz. OBP – bul programmalastırıw metodologiyası bolıp, onda programmaǵa obyektler jıyındısı sıpatında qaraladı. Hárbir obyekt anıq bir klasstıń ámelge asırılıwı, klasslar bolsa miyraslıq principine kóre shejire payda etedi.
Bul táriyptegi úsh tiykarǵı bólekti kórsetiw mumkin: birinshiden, OBP element sıpatında obyekt konstrukciyaların isletedi; ekinshiden, hárbir obyekt qandaydır anıq bir klasstıń ámelge asırılıwı; ushinshiden, klasslar shejireli tárizde shólkemlestirilgen. Sol úsh talap ámelge asırılǵannan keyin programmanı OBP delinedi.
|
| |
