|
Dástúriy injiniring tálim baǵdarı 1-kurs 3-gruppa studenti Boranbaeva Umidanıń
|
| bet | 9/10 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 0,68 Mb. | | #245612 |
Bog'liq Kurs jumısı-Boranbaeva Umida II. Ámeliy bólim
Klasslar ortasındaǵı qatnaslar
Ayırım OBP tillerde klasslar ortasındaǵı tómendegi qatnaslardı qollap-quwatlaydı:
-associaciya;
-miyraslıq;
-agregaciya;
-baylanıslıq (paydalanıw).
Associaciya. Eger eki klass konseptuallıq dárejede bir-birine tásir ótkizse, ol jaǵdayda bunday óz-ara tásirge associaciya delinedi. Mısalı, sawda orayı jumısın modellestiriwde eki abstrakciya (túsinigi) júzege keledi: Zatlar (Zatlar klası) hám satıw (satıw klası). Satıw klasınıń obyekti-bul qandayda bir hádiyse bolıp, onda 1 den n ge shekem zat klasınıń obyektleri satılǵanlıǵın ańlatadı.
Associaciya rejesiniń baslanǵısh adımlarında anıqlanatuǵın eki klass ortasındaǵı eń kóp payda bolǵan semantik baylanıslardı ańlatadı. Assosiativ baylanıslar miyraslıq, agregaciya, baylanıs munasibetleri arqalı konkretlestiriledi.
Agregatciya. Klasslar ortasındaǵı agregaciya munasibeti bir klass óziniń quram bólegi sıpatında basqa klass obyektlerin óz ishine alǵan jaǵdaylar payda boladı. Basqasha aytqanda bul munásibet “putin/bólek”
munásibetdur.
Agregaciyanı eki kóriniste ámelge asırıw mumkin.
-qatań emes agregaciyalar (apıwayı agregaciyalar);
-qatań agregaciyalar(kompoziciyalar).
Qatań emes agregaciyada daǵaza qılınǵan hámme bólimler pútinge kiriwi shárt emes. Sol sebeplı, “bólimnıń pútinge kiriwi” kórsetkish quralı járdeminde ámelge asırıladı hám olardıń hámmesi inicializaciya qılınıwı shárt emes ( ayırım kórsetkishler 0 mániske iye boladı). Sheshilip atırǵan máselege baylanıslı tárizde bunday komponentalar dinamik tárizde payda bolıwı yaki joytılıwı mumkin.
Qatań agregaciya munásibetinde komponenta (bólim) putin obyekt bar waqtinda joq boliwi mumkin bolmaydi. Máselen, ushmúyesh (úshmuyesh klası) úsh tochkani (tochka klası obyektlerin) óz ishine aladi hám tochkalardan birewi bolmasa, úshmuyesh jasaw mumkin emes.
Kompoziciyanı ámelge asırıwdıń apıwayı jolı- kompoziciya obyektler-komponentlardı mánisleri menen kiritiw jolı (apiwayı ózgeriwshiler sıpatında). Eger komponentler kórsetkishler quralı járdeminde ámelge asırılsa, olar tómendegı talaplarǵa juwap berıwleri kerek: komponentalardıń jasaw dawiri pútin obyekt jasaw dawiri menen ústpe-úst tusiwi kerek.
Baylanıslıq. Eki klass ortasında baylanıslıq (paydalanıw) munásibetı bir klass (tiykarǵı klası) basqa klass (járdemshi klasınıń) xizmetlerinen paydalanıladı.
Máselen:
-Tiykarǵı klass funkciya-aǵzası Járdemshi klasstıń ayırım maydanları mánislerinen paydalanıladı;
-Tiykarǵı klass -aǵzası Járdemshi klasstıń funkciya-aǵzasın shaqıradı;
-Tiykarǵı klass funkciya-aǵzasınıń prototipinde Járdemshı klass túrindegı parametrler qatnasadı.
Mısal ushın, Ushmúyesh klassında ushmúyesh tárepiniń uzınlıǵın esaplaytuǵın funkciya- aǵzası daǵazasında Tochka klassı túrindegı parametrler qatnasadı;
double Ushmúyesh:: Araliq(Toshka a, Toshka b)
Miyraslıq. Miyraslıq (“is a”) klass astınıń (tuwındı klassınıń) bir yaki bir neshe superklasslarında (tayanısh klasslarda) anıqlanǵan atribut hám ámellerdi birgelikte isletedı. Máselen , Kópmúyeshlık klasınıń miyrası bolǵan Ushmúyeshlik klassı Kópmúyesh Tayanısh klassı aǵzaların isletiw mumkin (qayta anıqlamastan)
|
| |
