|
Ishlab chiqarish mashinasining ijro organi, foydali ish bajarish uchun, turli tizimlardagi mexanik bo‘g‘inlar orqali elektr dvigateldan quvvat oladi. Bu tizimlar elektr yuritmaning mexanik qismini tashkil qilib, ularning konstruktiv bajarilishi turlicha bo‘lishi mumkin.
Umumiy xolda, 1.1 da ko‘rsatib o‘tilgandek, elektr yuritmaning mexanik qismi dvigatel rotori (yoki yakori), mexanik uzatuvchi qurilma va ijro organidan iborat bo‘ladi.
2.1- rasm. Elektr yuritmaning mexanik qismi
Rotor mexanik energiya manbai yoki isteomolchisi bo‘lishi mumkin. U maplum bir inersiya momentiga Jd ga, biron-bir burchak tezligi bilan kerakli yo‘nalishda aylanishi va harakatlantiruvchi yoki to‘xtatuvchi momentini M xosil qilish mumkin.
Mexanik uzatuvchi qurilma mexanik qismdagi harakatni uzatadi va o‘zgartiradi. U asosan, ijro organining aylanma harakatida (io) uzatish soni bilan
i = / io
yoki ijro organining ilgarilama harakatida (io) esa keltirish radiusi
= io /
bilan xarakterlanadi.
Ijro organi odatda mexanik energiyani isteomol qiladi, bunda quvvat dvigateldan ijro organiga yo‘nalgandir. Bapzi ijro organi mexanik energiya manbai xam bo‘lishi mumkin, unda quvvat uzatish teskari yo‘nalishga ega bo‘ladi.
Ijro organi maplum bir mexanik inersiyaga (inersiya momenti Jio yoki massaga mio) ega bo‘ladi va aylanma harakatdagi ishchi momenti Mio yoki ilgarilama harakatdagi ishchi kuchi Fio bilan xarakterlanadi.
Elektr yuritmadagi statik va dinamik momentlar
Mexanik uzatmadagi momentlar va kuchlar ishqalanish kuchlari bilan birgalikda statik yuklamani (momentni Ms va kuchni Fc) xosil qiladi. Statik momentlar aktiv va reaktivga bo‘linadi.
| 