22
VD1...VD4
Dəyişən cərəyan voltmetrlərində ölçüləcək gərginlik, gərginlik bölücüsü vasitəsilə dəyişən cərəyan
gücləndiricisinə daxil olur. Gücləndirdikdən sonra gərginlik orta, təsiredici və ya amplituda qiymətləri
çeviricilərinə (cihazın təyinatından asılı olaraq) daxil olur.
Dəyişən cərəyan voltmetrlərində gərginlik bölücüləri sabit cərəyan voltmetrlərinin giriş dövrələri kimi
analoji birləşdirilmiş dövrələrdir. Voltmetrlərin bəzi tiplərində ölçmə diapazonunu əks rabitəsindəki müqaviməti
dəyişməklə seçirlər.
Şəkil 3.4 Dəyişən cərəyan elektron voltmetri Gərginliyin orta və təsiredici qiymətlərinin, elektron voltmetrlərdə istifadə olunan çeviricilərini
gücləndiricinin çıxışına qoşurlar. Gərginliyin amplitud qiymətinin çeviricisini adətən sabit cərəyan
gücləndiricisinin girişinə qoşurlar.
Sxem 3.4 Dəyişən cərəyanın orta və təsiredici qiymətlərini ölçən voltmetrlərin struktur sxemləri
Elektron ommetrləri Müqavimətlərin bir başa ölçülməsi üçün istifadə olunan elektron cihazlar elektron ommetrlər adlanırlar.
Belə cihazların iş prinsipi stabilləşdirilmiş qida zamanı cihaza ölçüləcək və nümunəvi rezistorlardakı gərginlik
düşgülərinin müqayisəsinə əsaslanır. Sxem nümunəvi R
n
və naməlum R x rezistorlarından ibarət olan gərginlik
bölücüsündən, sabit cərəyan gücləndiricisindən və göstərici cihazdan P ibarətdir.
Şəkil 3.5 Elektron ommetr Sxem 3.5 Elektron ommetr Nümunəvi rezistordakı gərginlik düşküsü cərəyana görə gücləndirilir və göstərici cihaza, maqnitoelektrik
mikroampermetrə daxil olur. Mikroampermetrin hərəkətli hissəsinin yerdəyişməsi R
x
- ə mütənasib olduğundan
onu müqavimət vahidlərinə görə bölgüləyirlər.
Elektron ampermetrlərlə ölçmələrin xətası nümunəvi rezistorun hazırlanma keyfiyyətindən, qida
mənbəyinin və sabit cərəyan gücləndiricisinin stabilliyindən asılıdır.
Müasir elektron ommetrlərin ölçmə diapazonu 10
-4
-dən 10
12
Om-a qədərdir. Cihazların gətirilmiş xətası
23
1,5...2,5%-dir.
Kənd təsərrüfatı istehsalatında elektron ommetrləri əsasən elektrik qurğularının izolyasiyasının ölçülməsi
üçün, elektrik verilişi xətlərində zədə yerlərinin təyin edilməsi üçün və s. istifadə edirlər.
