2. Tenzorezistorlarning asosiy tavsiflari.
Tenzorezistorlarning pasport bo‘yicha asosiy tavsiflari quyidagilar:
Bu yerda – qarshilikni nisbiy o‘zgarishi
– baza bo‘ylab nisbiy chiziqli deformatsiya
Statik sinovlar uchun tenzorezistorlarni tayyorlashda odatda konstantan ishlatiladi. Shu xil tenzorezistorlarni sezgirligi S=2,0-2,1 ga teng bo‘ladi. Konstantanli tenzorezistorlar nisbatan uncha katta bo‘lmagan sezgirlikga va nisbatan uncha katta bo‘lmagan qarshikning harorat koeffisiyentiga ega bo‘ladi. Ularni qarshiligi odatda 100-200 Om. Dinamik o‘lchashlar uchun tenzorezistor sezgirligini oshirish uchun uni elinavr xilidagi qotishmadan tayyorlanadi, lekin uning nisbiy harorat koeffisiyeti yuqori. Uni qarshiligi 500 – 1000 Om miqdor atrofida bo‘ladi. Tenzorezistorlarni sezgirligi amalda doimiy, ya’ni – tavsifi chiziqli bo‘ladi.
Tenzorezistorli o‘zgartkichlarni xatoliklari.
Harorat xatoligini kompesatsiyalagan va tok manbai kuchlanishini mo‘tadillagan holda tenzorezistor bilan o‘lchaganda xatolik odatda 2 – 3% bo‘ladi. Xatolik graduirovka bilan ham juda bog‘liq. Ishchi tenzorezistorni graduirovkalab va o‘lchash kanali (ko‘prik sxemasi, kuchaytirgich, ko‘rsatkich) ni yaxshilab tayyorlasak, statik o‘lchashlarda xatolikni 0.2 – 0.5% gacha, dinamik o‘lchashlarda esa xatolikni 1.0 – 1.5% gacha tushirishimiz mumkin.
Tenzorezistorni statik graduirovkalash to‘sincha yordamida, qiymati ma’lum kuch ta’sir ettirilib amalga oshirilishi mumkin va graduirovkalashdagi sharoitlar xuddi ishlash sharoitidagi kabi bo‘lishi kerak.
Tenzorezistorlarni dinamik graduirovkalash turli chastotadagi sinusoidal shakldagi tebranishlarni hosil qiluvchi stendda, belgilangan chegaraviy qiymatlarda chastotali va amplituda tavsiflarini tekshirish uchun o‘tkaziladi.
|
