Elektron biznes tizimi infratuzilmasining

Download 18,85 Kb.
bet	3/4
Sana	19.01.2024
Hajmi	18,85 Kb.
	#141344

Bog'liq
Elektron biznesni himoya qilish usullari Reja-fayllar.org
3-Mustaqil ish mavzulari-fayllar.org, ZDIF2512, ZDIF2256, Iqtisodiyot nazariyasi, Вставка вашего, axbarot, Fan Axborotni ximoyalash I. N. To’rakulov-fayllar.org, Tashqi sarlavha, Elektron biznesning mahiyati. Elektron to‘lov tizimlari-fayllar.org, 4. Internet Explorer dasturida F5 tugmasi qanday funksiyani baja, Mustaqil ish mavzu raqamlashtirishda elektron to’lov tizimlari-fayllar.org, wrewfergf

3.Elektron biznes tizimi infratuzilmasining asosiy elementlari quyidagilardir: 1) maxsus dasturiy ta’minot; 2) ma’lumotlar bazalari va ilovalarni boshqarish tizimi; 3) telekommunikatsiya va aloqa; 4) tovarlar va xizmatlar oldi- sotdisining xavfsizligini ta’minlaydigan tizim; 5) yuridik, huquqiy ta’minot; 6) virtual bank tizimi; 7) maxsus to‘lov tizimlari; 8) avtomatlashtirilgan ombor xo‘jaligi; 9) tovarlarni yetkazish va xizmat ko‘rsatish tizimi; 10) moliyaviy institutlar (brokerlik va boshqa idoralar); 11) soliq solish va bojxona ta’riflari tizimi; 12) marketing tizimi: bannerli reklama, sotuvlar bo‘limi, web-sahifalar dizayni bo‘limi, narxlarni shakllantirish bo‘limi. Elektron biznes tizimi infratuzilmasining eng muhim komponentlariga sharh beramiz. Elektron biznes modelining uchinchi ko‘rinishi biznes-administratsiya – firmalar va davlat tashkilotlari o‘rtasida tuzilgan barcha kelishuvlarni o‘z ichiga oladi. Masalan AQShda hukumat rejalashtirayotgan taxminiy xaridlar to‘g‘risidagi ma’lumot Internet tarmog‘ida e’lon qilinadi. Shunga ko‘ra, har qanday kompaniya o‘z takliflarini elektron ko‘- rinishda jo‘natishi mumkin. E’longa qo‘shimcha ravishda, boshqaruv organlari bo‘ladigan savdo-sotiq jarayoni uchun qo‘shimcha qiymat solig‘ini sotuvchiga qaytarish kabi imkoniyatlarni ham taklif qilishlari mumkin. Elektron biznes tashkil qilishning ushbu modeli hozirda boshlang‘ich ri-vojlanish davrida turibdi. Elektron biznes tizimini qo‘llashni tashkil qilishning keyingi modeli iste’molchi-administratsiya bo‘lib, u hozirgi kunda ishlab chiqilmoqda va bunga ijtimoiy ta’minot sohasi yaqqol misol bo‘la oladi. Qo‘shimcha, iste’molchi-iste’molchi modeli (Consumer- to-Consumer, C2C) bir web-saytga tashrif buyurishlari umumiylashgan holda, iste’molchilarning bir-biri bilan bo‘ladigan muomalalarini o‘zida aks ettiruvchi bo‘limdir. Elektron biznesning bu sohasiga har qanday elektron magazinlarni kiritish mumkin. Biror web-sayt doirasida qiziqishlari bir xil bo‘lgan foydalanuvchilar jamiyati vujudga keladi. Misol tariqasida bunday barqaror jamiyatlar sarasiga elektron kimoshdi savdolarini kiritishimiz mumkin. Ular sifat va son tarkibi bo‘yicha oldindan aniq bo‘lgan juda yaxshi reklama maydoniga aylanib bormoqda. Bundan tashqari, tashrif buyuruvchilar, odatda, o‘z qiziqishlariga ko‘ra aniq guruhlarga ajraladilar; kimdir avtomobil kimoshdi savdosiga, kimdir esa kitoblarning kimoshdi savdolariga ko‘proq qiziqadilar. Elektron biznes soha mutaxassislari fikrlariga ko‘ra aniq va doimiy salohiyatli xaridorlarni o‘z atrofida jamlagan saytlardagi reklamalar samaradorligi boshqalarga nisbatan ancha yuqori. O‘zbekistonda elektron biznes hali Internet orqali amalga oshiriladigan oldi-sotdi harakatlari hamda ishbilarmon bitimlar imzolashning keng tarqalgan shakliga aylanganicha yo‘q Bugungi kunda O‘zbekiston elektron biznes tizimi infratuzilmasi elementlarini ishlab chiqish va ulardan foydalanish borasida rivojlangan mamlakatlardan sezilarli darajada orqada qolmoqda. Milliy iqtisodiyotning yetarli darajada rivojlanmaganligi sababli O‘zbekiston jahonda yangi iqtisodiy tartibni shakllantirishda juda kam ishtirok etmoqda. Uning asosini esa eng yangi axborot texnologiyalari, global telekommunikatsiya tarmog‘i tashkil qiladi. So‘nggi yillarda elektron aloqa sohasida texnologik revolutsiya ro‘y berdi. Elektron ma’lumotlar almashinuvi tizimlari tez rivojlandi, jumladan EDIFAKT standartlaridan, elektron pochtasi va Internetdan foydalanish asosida elektron to‘lov tizimlari ishga tushdi. O‘zbekistonda 2007-yildan boshlab ishlay boshladi. Bu tizimdan foydalanuvchi davlatlar AQSh, Kanada, Yevropa, Rossiya, Ukraina va O‘zbekistondir. Internet-iqtisodiyotni tuzilmaviy modelini ishlab chiqish hamda undagi elektron biznes tizimining o‘rnini asoslash Internet yordamida amalga oshiriladigan elektron biznes tizimi modellarini qurilish xususiyatlarini ochib berish; – Internet tarmog‘ida amalga oshiriladigan elektron biznesning tashkiliy- iqtisodiy modellarini har xil turlarining klassifikatsiyasi; – elektron biznesni qo‘llashning eng maqsadga muvofiq sohalarini asoslab berish; – elektron biznesni an’anaviy savdodan farqlaydigan, uni prinsipial xususiyatlarining klassifikatsiyasi; – elektron biznes tizimi asosiy elementlari tarkibini asoslash; – elektron magazinni tashkil qilishga qo‘yiladigan asosiy talablarni ifodalash; – elektron biznes tizimida qo‘llanadigan zamonaviy texnologiyalar bahosi hamda ulardan maqsadli foydalanish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqish; – elektron biznes tizimida hal qilinishni lozim bo‘lgan asosiy tashkiliy- iqtisodiy vazifalar majmuyini asoslash; – elektron magazinni tashkil qilish uchun maqsadga muvofiq dasturiy vositani tanlovini asoslash bilan bog‘liq metodikani ishlab chiqish. Ushbu metodika an’anaviy bir maqsadli yondashuv asosida emas, mazkur vazifani yechishga ko‘p maqsadli (ko‘p mezonli) yondashuv asosida amalga oshiriladi hamda nisbatan yuqori iqtisodiy samaradorlikni ta’- minlaydi; – elektron biznesni barcha qatnashchilari tomonidan olinadigan umumiy iqtisodiy manfaatlarni tartiblashtirish; – ishlab chiqaruvchi – firmalar oladigan asosiy iqtisodiy-tashkiliy afzalliklarning majmuyini aniqlash. Elektron biznesni rivojlantirishda bugungi kunda O‘zbekistonda bir qator muammolar mavjud. Bular: – respublika to‘lov tizimlarini xorijiy to‘lov tizimlarini bilan uyg‘unlikda qo‘llash bo‘yicha amaliy tavsiyalar yo‘qligi; – elektron biznes tizimlarining zamonaviy infratuzilmasini yaratishda davlat tomonidan kerakli va keng miqyosdagi qo‘llab-quvvatlashning cheklanganligi; – electron biznes qatnashchilari o‘rtasida ma’lumot almashish xavfsizligini yuqori darajasini ta’minlashning imkoni yo‘qligi. – intellektual mulkka huquqlarni samarali himoya qilishni ta’minlash muammosi hal etilmaganligi; bu, ayniqsa, elektron usul bilan tarqatilishi mumkin bo‘lgan tovarlarga tegishlidir; – ochiq tarmoqlarda elektron biznesni amalga oshirishni kerakli maxfiyligi hamda xavfsizligini kafolatlaydigan ishonchli mexanizmlar ishlab chiqilmaganligi; – elektron biznes tizimida samarali ishlay oladigan malakali mutaxassislarni etishmasligi (O‘zbekiston oliy ta’lim muassasalarida biznes sohasi mutaxassislarini tayyorlash asosan savdoni olib borishning an’- anaviy shakllariga mo‘ljallangan); – elektron biznes qatnashchilari salohiyatli xaridorlarning ko‘pchilik qismi talablariga javob beradigan tovarlar va xizmatlarga bo‘lgan narxlar tizimiga tayanmasligi; – elektron biznes qatnashchilarining o‘zaro munosabatlarini tartibga soladigan huquqiy bazaning nomukammalligi; – Internet-kompaniyalari (jumladan electron magazinlar) ni tashkil qilish va amal qilishining iqtisodiy samaradorligini to‘g‘ri baholashga xizmat qiladigan maxsus metodikalar yo‘qligi; – elektron biznes tizimlarini sur’atlari yuqori bo‘lmagani sababli qo‘shimcha ish o‘rinlarini tashkil qilish imkoniyati cheklanganligi. Yuqorida qayd etilgan muammolardan ba’zilarini global va davlat miqyosida hal qilish mumkin. Download 18,85 Kb.

Download 18,85 Kb.