Elektron imza
Elektron imza virtual aləmdə şəxsiyyəti müəyyənləşdirmə vasitədir. Rəqəmli çevricidən keçən əl imzasının, barmaq izlərinin, səsin və s doğrulanmasını təmin edən vasitədir. Fikrimcə, elekkron sənədlərin təhlükəsizliyinin qorunması baxımından da çox əhəmiyyətlidir. O elektron sertifikat vasitəsilə bütün elekktron sənədlərə əlavə olunan, həmçinin şəkil, audio, video fayl, və ya istənilən formatda olan faylları imzalayan və məlumatı göndərəni təyin edən bir ədədi koddur.
Elektron imza elektron hökumətin əsas atributlarından biri sayılır. O “Elektron imza və elektron sənəd haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edildikdən sonra reallaşdırılmağa başlamışdır. 2011-ci ilin sentyabr ayından rəsmi olaraq fəliyyətə başlayan Mərkəz əhalinin müxtəlif təbəqələrinə-adi vətəndaşlara, sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi və fiziki şəxslərə, həmçinin dövlət qulluqçularına xidmət göstərir. Elektron imzanı Respublikamızın poçt şöbələrindəki Qeydiyyat Mərkəzlərindən və Mərkəzin mütəxəssisləri tərəfindən təşkil olunmuş www.e-imza.az saytından əldə etmək olar.
Ümumiyyətlə, Respublikamızdaki müxtəlif dövlət strukturlarının virtual xidməti Elektron Hökumət Portalında- https://www.e-gov.az/, Azərbaycan Respublikası Rabitə və İnformasiyalar Texnologiyaları Nazirliyinin saytlarında-http://mincom.gov.az/, http://rabita.az/ fəaliyyət göstərir.
Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin və dövlət orqanları tərəfindən vətəndaşlara göstərilən xidmətlərin həyata keçirilməsini təmin edən “ASAN xidmət” mərkəzlərinin yaradılması da “Elektron hökumət”in formalaşdırılmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Fikrimcə, “Elektron Hökumət” portalı hal-hazırda vətəndaşların tələblərinə cavab verir. Zamanla da bütün komponentləri fəaliyyət göstərəcəkdir. Yeganə problem sadə vətəndaşların elektron xidmətlərdən zəif istifadə etməsidir. Bunu isə cəmiyyətdə maarifləndirmə işi aparmaqla aradan qaldırmaq olar. İnternet istifadəçiləri arasında təbliğat isə daha tez nəticə verə bilər. Bu işi “Elektron hökumət”in sosial şəbəkələrdəki səhifələri - https://www.facebook.com/egov.az?fref=ts, https://www.facebook.com/eimza.az?fref=ts, https://twitter.com/elektronhokumet, https://twitter.com/e_imza və bizlər apara bilərik.
“Elektron Hökumət”in inkişaf edən ölkələr sırasıda dayanması üçün vacib şərtlərdən biri ölkəmizin İT sahələrində əlaqələrini genişləndirməsidir. Bu məqsədlə ABŞ və Yaponiya ilə əməkdaşlaq edilik ki, bu da daha güclü “Eektron Azərbaycan” yaradılacağından xəbər verir.
Rabitə və informasiya texnologiyaları naziri Əli Abbasovun Yeni Azərbaycan Partiyasının www.yap.org.az saytına müsahibəsində deyib: “Peykin buraxılması kimi mühüm mərhələnin ardınca, RİTN fevral ayında ölkənin İT şirkətlərinin fəaliyyətinin genişləndirilməsinə və inkişafına yönələn daha bir tədbirin reallaşmasına başlayacaq və 2012-ci ilin 6-9 noyabrında İnternet İdarəçiliyi Forumu və “Bakutel” İKT həftəsi çərçivəsində Bakıda keçirilmiş ilk “Azərbaycan-ABŞ İKT forumu”ndan sonra RİTN daha bir ilkə imza atacaq. Belə ki, fevralın 27-28 tarixlərində birinci “Yaponiya - Azərbaycan İKT forumu” keçiriləcək. Bununla da ölkə daxilində RİTN-in xarici əlaqələrinin inkişaf etdirilməsi, o cümlədən ölkəmizdə rabitə və İKT sahəsində aparılan islahatların beynəlxalq aləmdə tanınması üçün aparılan əhəmiyyətli işlərin, keçirilən görüşlərin, eləcə də dünyanın müxtəlif ölkələri ilə İKT sahəsi üzrə imzalanan sənədlərin sırası daha da genişlənəcək. İnformasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsinin inkişafı üzrə aparıcı dövlətlər sırasında olan ABŞ, Yaponiya kimi ölkələrlə tərəfdaşlıq, onlarla imzalanan İKT üzrə əməkdaşlığa dair memorandumlar Azərbaycana və qarşı tərəfə iqtisadi dividendlər qazandırmaqla yanaşı, ölkəmizdə İKT üzrə yeni inkişaf dövrünün də başlanacağını qoyur. Amma bu qarşılıqlı marağın ortaya çıxmasında ölkəmizin siyasi stabilliyi, son illərdə davamlı qazanılan və artmaqda olan iqtisadi göstəricilərlə bərabər, respublikamızda aparılan islahatların nəticələrinə beynəlxalq təşkilatların verdiyi qiymət də az rol oynamayıb. Belə ki, son illərdə Azərbaycanın İKT sahəsində nail olduğu inkişaf dinamikası müxtəlif beynəlxalq təşkilatların qiymətləndirmələrində yer alaraq, müsbət tendensiyalarla əks olunur”.
Ölkəmiz bütün sahələrdə yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyduğundan Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 2012-ci il 29 dekabr tarixli fərmanı ilə yeni innovativ iqtisadiyat quruculuğuna təkan verən “Azərbaycan 2020: Gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası qəbul edilmişdir. Konsepsiya ilə tanış olduqca iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində yüksək hədəflər olduğunu gördüm. Güclü iqtisadiyyat güclü dövlət deməkdir. Müəllim kimi “Müasir təhsil sisteminin formalaşdırılması” bölməsi diqqətimi çəkdi. Fikrimcə, təhsilə ayrılan xərclərin artırılması, təhsil sisteminin informasilaşdırması müsbət nəticələr verəcəkdir.
Beləliklə, inkişafı və yenilikləri nəzərə alaraq qürürla deyə bilərik ki, Respublikamız inkişaf səviyyəsinə, İKT sahəsindəki uğurlarına görə dünyanın inkişaf etmış ölkələrindən geri qalmır. “Elektron hökumət” istifadəçilərə asan, maneəsiz, sürətli, mədəni virtual xidmət göstərir. Təşəkkür edirik!
Nurlan Quliyeva: riyaziyyat və informatika müəllimi, fantastik yazıçı
Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin "Respublikada "Elektron hökumət": mövcud vəziyyət, problemlər, perspektiv və gözləntilər" mövzusunda elan etdiyi yazı müsabiqəsi üçün
|
