Elektr zanjirlarida o‘tish jarayonlarini klassik usul orqali taxlil qilish. Misollar orqali tushuntiring.
Elektr zanjirlaridagi o‘tish jarayonlarini klassik usul orqali taxlil qilish uchun o‘tish jarayonlarini tushuntiruvchi bir nechta asosiy konsepsiyalarni ko‘ramiz. Elektr zanjirlari, o‘tish jarayonlarini tahlil qilishda, Om qonuni va Kirxgofning ikkinchi qonuni (Kirxgofning o‘rtasi) asosiy muhimiyatga ega bo‘lgan qonunlardan bir necha foydalaniladi.
Om qonuni:
Om qonuni elektr zanjirlaridagi o‘tish jarayonlarini tushuntirish uchun eng asosiy qonunlardan biridir. U anga dastlab "U = I * R" formula orqali ifodalangan bo‘ladi, bu yerda:
U - elektr voltaj (voltda),
I - elektr to‘qimal (amperda),
R - rezistansiya (ohmga).
Kirxgofning ikkinchi qonuni (Kirxgofning o‘rtasi):
Kirxgofning ikkinchi qonuni elektr zanjirlaridagi o‘tish jarayonlarini tahlil qilish uchun foydalaniladi. U quyidagi formula orqali ifodalangan:
∑I = 0 (summa barcha to‘qimalar miqdori nolga teng).
Misollar orqali:
Seriyali zanjir:
Seriyali zanjirning umumiy rezistansiya (R) quyidagi formula orqali topiladi:
R = R₁ + R₂ + ... + Rₙ
Bu erda R₁, R₂, ..., Rₙ esa har bir moddaning (rezistorning) rezistansiya qiymati.
Paralel zanjir:
Paralel zanjirning umumiy rezistansiya (R) quyidagi formula orqali topiladi:
1/R = 1/R₁ + 1/R₂ + ... + 1/Rₙ
Bu erda R₁, R₂, ..., Rₙ esa har bir moddaning (rezistorning) rezistansiya qiymati.
Mezonlar (seriya-paralel zanjir):
Bu turi elektr zanjirlarida seriyali va paralel zanjirlar kombinatsiyasi ishlatiladi. Rezistansiyalar har bir modda quyidagi formulalar orqali topiladi:
Seriyali bo‘lgan qismlar: R_seriya = R₁ + R₂ + ... + Rₙ
Paralel bo‘lgan qismlar: 1/R_paralel = 1/R₁ + 1/R₂ + ... + 1/Rₙ
Umumiy rezistansiya: R_umumiy = R_seriya + R_paralel
Bu formulalar va qonunlar yordamida elektr zanjirlaridagi o‘tish jarayonlari klassik usulda tushuntiriladi va tahlil qilinadi. Bu, moddalar va zanjirlar tuzilishi, ularning rezistansiya, voltaj va to‘qimalar orqali bog‘lanishlari haqida qiziqarli ma’lumot beradi.
|
