|
Elektronika va sxemalar 1
|
| bet | 51/84 | | Sana | 22.01.2024 | | Hajmi | 299,93 Kb. | | #143103 |
Bog'liq ELEKTRONIKA yakuniyFermi sathi, diagrammasi.
Fermi sathi (Fermi surface) fermion turlarining energiya-momentum boyitishi bilan bog'liq bo'lgan tijorat va energetika fizikasida keng o'ringizda ishlatiladigan kontseptdir. Bu, Fermi qonuni (Fermi's law) asosida tuzatilgan va qonunga muvofiq, fermionlar (masalan, elektronlar) kvant xususiyatlariga ega bo'lgan o'sish energiyasidan kelib chiqqan energiyaga qadar bo'lgan energetik zonani ifodalaydi.
Fermi Sathi Tushunchasi:
Fermi qonuni: Fermi sathi, elektronlar kema-qattan tengsiz o'sib bormasdan elektron tizimining eng yuqori energetik zonasida joylashgan fermionlarning hajmining kema-qatta o'sishini ta'minlaydigan kvant xususiyatlarga oid qonundir. Boshqa so'z bilan aytganda, bir fermion (masalan, bir elektron) fermi sathida bo'lgan joyda bo'lishi mumkin, ammo ko'pi fermionlar bir-biridan boshqa energiyalarda joylashishlari mumkin emas.
Fermi Sathi Diagrammasi:
Fermi sathi diagrammasi fermionlar uchun energetik zonalarni ko'rsatish uchun ishlatiladi. U standart karta shaklida bo'lib, o'rtasida energetik zonalarni, shuningdek elektronlarning momentumini (dalga soni) ko'rsatadi. Diagrammada y o'q va x o'q bo'yicha elektronning energiya-momentum diagrammasi ko'rsatiladi.
Bu diagramma fermionlarning energetik zonalarda joylashishi va qo'shilishlari, ya'ni, fermionlar orasidagi hamkorlikni va davraniyini tushuntiradi. Agar fermionlar energetik zonaning pastki qismida joylashgan bo'lsa, ular qo'shilishlari, energiya-momentum almashinuvi bilan ta'minlanadi. Fermi sathi diagrammasi elektron, qo'zg'alish, metal va boshqa materiallar uchun yaratilgan bo'lishi mumkin, va bu materiallarning fizikaviy xususiyatlarini tushuntirish uchun foydalaniladi.
Metall, yarimo‘tkazgich va dielektriklarning solishtirma qarshiliklari va energetik zonalarini taqqoslang.
Metallar: Metallar elektronlarini sifatida chizishga ega bo'lgan materiallardir. Ulardagi elektronlar tashqi elektronlar hisoblanadi, bu esa ularning birinchi energiya zonasining tashqarisida qo‘llanishiga olib keladi. Metallarning energetik zonalari quyidagicha:
|
| |
