|
Yarimo‘tkazgichlar va ularda diffuziya toki
|
| bet | 54/84 | | Sana | 22.01.2024 | | Hajmi | 299,93 Kb. | | #143103 |
Bog'liq ELEKTRONIKA yakuniyYarimo‘tkazgichlar va ularda diffuziya toki.
Yarimo‘tkazgichlarda Diffuziya Toki:
Diffuziya, atom yoki molekulalar o‘rtasida tashqi tomondan joylashgan zarur materiallar o‘zgaruvchan zonalardan ko‘ngli tizim zonasiga yo‘naltirilgan paytda olib borilishi jarayoni hisoblanadi. Yarimo‘tkazgichlar (p-n o‘tishlar, misol uchun) diffuziya toki orqali o‘zgaruvchan elektronlarning joylashgan nuqta-yog‘li zonasidan tizim zonasiga yo‘naltirilishini ifodalaydi.
Diffuziya toki quyidagi tizimlardan kelib chiqadi:
Diffuziya To‘ldiruvchi (Diffusion Carrier):
Diffuziya toki orqali elektronlar va daryolar (xalqollar) o‘zgaruvchan zonadan nuqta-yog‘li zonaga yo‘naltiriladi. Bu to‘ldiruvchilar zarur materiallarni qo‘llab-quvvatlashadi.
Diffuziya To‘ldiruvchi olmagan (Non-diffusion Carrier):
Bu to‘ldiruvchilar esa diffuziya jarayonida ishtirok etmaydi. Ularning energetik zonalari o‘tkazuvchan zonada joylashadi va diffuziya orqali nuqta-yog‘li zonaga o‘tib borilmaydi.
Yarimo‘tkazgichlarda Diffuziya Toki Jarayoni:
P-turidagi Diffuziya:
Elektronlar, p-turidagi yarimo‘tkazgichlar (misol uchun, p-turidagi silikon kristallari) valensiya zonasidan nuqta-yog‘li zonasiga yo‘naltirilishadi. Diffuziya toki o‘zgaruvchan elektronlarni olib borib, nuqta-yog‘li zonadan tizim zonasiga joylashgan energiya zonasini to‘ldiradi.
N-turidagi Diffuziya:
Daryolar, n-turidagi yarimo‘tkazgichlarda (masalan, n-turidagi silikon kristallari) tizim zonasidan nuqta-yog‘li zonasiga yo‘naltiriladi. Diffuziya toki o‘zgaruvchan daryolarni olib borib, nuqta-yog‘li zonadan tizim zonasiga joylashgan energiya zonasini to‘ldiradi.
Yarimo‘tkazgichlarda diffuziya toki, yorqinlik va elektr o‘tish jarayonlarini boshqarishda, qurilmalar tuzish va tuzilmadan tashqari materiallarni joylashgan zonaga olib borishda, transistor va diodlarda keng qo‘llaniladi.
|
| |
