|
Energiya tejamkorlikning xususiy asoslari
|
| bet | 18/20 | | Sana | 18.01.2024 | | Hajmi | 1,96 Mb. | | #140458 |
Bog'liq ENERGIYA TEJAMKORLIKNING XUSUSIY ASOSLARITijorat va texnik ENHAT
Vazifasi bo‘yicha sanoat korxonalarining ENHATlari tijorat va texnik asosida hisobga olish tizimlariga bo‘linadi. Tijorat asosida hisobga olish tizimi deb, iste’mol qilingan elektr energiyaga to‘lovni amalga oshirish uchun foydalaniladigan hamda energiyani hisobga olish tizimiga aytiladi (mos ravishda tijorat asosida hisobga olish tizimi uchun ishlatiladigan asboblar tijorat hisobga olish asboblari deyiladi). Texnik yoki nazorat qilish orqali hisobga olish tizimi deb, korxona ichida uning bo‘limlari va ob’yektlarida texnologik jarayonlarini nazorat qilish uchun hisobga olishga aytiladi. Texnik asosidagi hisobga olish tizimi tijorat tizimining asosini tashkil etadi.
Texnik hisobga olish elektr energiyadan foydalanishni joriy boshqarish, rejalashtirish, me’yorlashtirish va tahlil qilish funksiyalarini bajarilishi uchun axborot bazasini tashkil etadi. Sanoat korxonalarida elektr energiyani texnik hisobga olishning olib borilishi quyidagilarga imkon beradi:
sexlarda elektr energiyadan noratsional foydalanishni aniqlash;
elektr energiyani tejash bo‘yicha rag‘batlantiradigan iqtisodiy omillarni kiritish;
energiya resurslarini tejash va maxsulot birligiga to‘g‘ri keladigan elektr energiya sarfi miqdorini kamaytirish.
Texnik hisobga olish tizimining vazifasi katta o‘lchamligi va murakkabligi bilan ajralib turadi. Hozirgi vaqtda texnik hisobga olish tizimi taqsimlash va transformator podstansiyalari pog‘onasida amalga oshirilmoqda. Bu tizimdagi hisoblagichlar u yoki bu sex tomonidan sarflangan elektr energiyani to‘g‘ridan-to‘g‘ri qayd eta olmaydi, chunki har bir sex elektr ta’minotini bir necha transformator podstansiyalaridan (yoki taqsimlash podstansiyalaridan) oladi, ular har biri esa, o‘z navbatida, bir necha sexlarni ta’minlaydi. Masalan, 3.16-rasmda tasvirlangan korxona sxemasi uchun 2-sex elektr ta’minoti Wh2 hisoblagich bo‘yicha aniqlanadi. 1-sex 1-TP dan (Wh1 hisoblagich) va 2-TP dan (Wh3 va Wh2 hisoblagichlar ko‘rsatkichlari ayirmasi) ta’minlanadi. Shunday qilib, 1-sexning elektr iste’molini 1-sex = Wh1 +(Wh3 - Wh2) ifoda bo‘yicha aniqlash mumkin.
Wh3 hisoblagich ko‘pincha TP da emas, bosh pasaytiruvchi podstansiya (BPP) da, ya’ni ta’minot kabeli oxirida o‘rnatiladi.
Odatda sexlar va texnologik uskunalar bo‘yicha elektr energiya iste’molini hisobga olishni ajratishni amalga oshirish uchun qo‘shimcha hisoblagichlar o‘rnatilishi, qayta ulanishlarni amalga oshirish va podstansiyalarni tartiblashtirish zarur.
|
| |
