|
Fan va innovatsiya vazirligi andijon davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti kimyo ta
|
| bet | 1/4 | | Sana | 13.01.2024 | | Hajmi | 22.3 Kb. | | #136810 |
Bog'liq Fan va innovatsiya vazirligi andijon davlat universiteti tabiiy -fayllar.org 2-Ma’ruza mavzu. Asosiy gaz qonunlari. Asosiy termodinamik jaray-fayllar.org
Fan va innovatsiya vazirligi andijon davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti kimyo ta
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM,
FAN VA INNOVATSIYA VAZIRLIGI
ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI
TABIIY FANLAR FAKULTETI KIMYO TA’LIM YO’NALISHI
II- BOSQICH 201-GURUH TALABASI
SODIQJONOVA MADINABONUNING
KURS ISHI
“FIZIKAVIY KIMYO” FANIDAN TAYYORLAGAN
MAVZU: IDEAL GAZ QONUNLARI. PUASSON TENGLAMASI.
KURS ISHI RAHBARI: Z.X.Abduraimov
ANDIJON 2023
MUNDARIJA
Kirish……................................................................................................................3
I. Ideal gaz qonunlari………………….………..………………..….…...................6
I.1 Gazlar haqida umumiy ma’lumot…………………………................................10
I.2 Ideal gazlar ……….….................................................................................13
II. Eritmalarning kolligativ xossalari .......................................................................16
2.1 Kolligativ xususiyatlarining ta'rifi va namunalari……………………………..18
III. Krioskopiya va ebulioskopiya ……………...…………….……...………..…..24
3.1 Suyultirilgan eritmalar qaynash haroratining ortishi va muzlash haroratining pasayishi…………………………………………………………………………..30
Xulosa.....................................................................................................................26
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati.....................................................................27
KIRISH.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Miromonovich Mirziyoyev 2020-yil 16- oktyabr kuni kimyo sanoatini jadal rivojlantirish, tarmoqqa xorijiy investitsiya va zamonaviy texnologiyalarni jalb qilish masalalari boyicha yigilish otkazdi. Bu haqda davlat rahbarining matbuot xizmati xabar bermoqda. Malumki, kimyo sohasi zamonaviy sanoatning “katalizatori” bolib, har qanday ishlab chiqarish negizida kimyovoy jarayonlar yotadi, bu sohasiz iqtisodiyotda taraqqiyot bolmaydi. Yigilishda tarmoqdagi kamchiliklarni bartaraf etish va kimyo sanoatini yanada rivojlantirish yuzasidan amalga oshiriladigan chora-tadbirlar muhokama qilindi. Kimyo sanoatida yirik investitsiya loyihalarini amalga oshirish uchun tizimning moliyaviy barqarorligini taminlash lozim. Shu bois yigilishda “Ozkimyosanoat” aksiyadorlik jamiyatining moliyaviy ahvolini yaxshilash yuzasidan korsatmalar berildi. Shu bilan birga sohaga inovatsiyalar umuman joriy qilinmagan, ilm-fan salohiyatidan samarali foydalanilmayotganligi tanqid qilindi. Shuning uchun Koreya-kimyo texnalogiyalari ilmiy-tadqiqot institute (KRICT) bilan hamkorlikda Toshkent kimyo texnologiya ilmiy-tadqiqot institute negizida ilmiy-tadqiqot, loyihalash va muhandislik, kadrlar tayyorlashga ixtisoslashgan markaz barpo etishni tezlashtirishni zarurligini takidladi. “Fizikaviy kimyo” fani zamonaviy kimyoning nazariy asosini tashkil etadi. Juda ham jadallik bilan rivojlanayotgan ushbu soha kimyo va fizika ortasida chegaraviydir. Fizikaviy kimyo ikkala fanning nazariy va tajribaviy usullaridan hamda ozining xususiy usullaridan foydalanib, kimyoviy reaksiyalar va ular bilan birgalikda boruvchi fizikaviy jarayonlar ustida kop qirrali tadqiqotlar otkazadi. XX asrning boshiga kelib fizikaviy kimyo modda tuzilishi, kimyoviy termodinamika, eritmalar, kimyoviy kinetika va elektrokimyolarni organuvchi fan sifatida namoyon boldi. Yangi nazariy usullarning qollanilishi bilan atom, molekula va kristallarning tuzilishini tadqiqot qilish birinchi oringa chiqadi. Ushbu sohada Rezerford tomonidan taklif qilingan atomning yadro tuazilishi (1911) va Bor (1913) tomonidan vodorod atomining birinchi miqdoriy nazariyasining yaratilishi juda katta yutuq boldi. Kimyoviy bogning tabiati va molekulalarning tuzilishini organish atom tuzilishini bilan birgalikda olib boriladi. 1920-yillarda Kossel va Lyuis kimyoviy bogning electron nazariyasini ishlab chiqdilar. 1927-yilda Geytler va London kimyoviy bogning kvant mexanik nazariyasini rivojlantirdilar. Keyinchalik atom tuzilishidagi kata kashfiyotlarga asoslanib, kvant mexanikasi va statistic fizikaning nazariy usullarini hamda rentgen, spektroskopiya, mass-spektrometriya, magnit usullari kabi tajribaviy usullarga asoslanib, molekula va kristallarning tuzilishini organish va kimyoviy bog tabiatini tushuntirishda katta yutuqlar qolga kiritildi. Fizikaviy kimyo mustaqil fan bolib, u ozining tadqiqot usullariga ega va kimyo-texnologik fanlarning nazariy bazasidir. Fizikaviy kimyoning ishlab chiqarishdagi ahamiyati kata, chunki biror kimyoviy jarayonni amalga oshirishda uning mexanizmini mukammal bilish lozim. Eritmalar “Fizikaviy kimyo” fani tomonidan organiladigan eng asosiy sistemalardan biri hisoblanadi. Bu sistemalar hayotda va texnikada juda kata ahamiyatga ega., shu sababli ham, fizikaviy kimyo fan sifatida eritmalar nazariyasining yaratilishi natijasida vujudga kelgan. Fizik-kimyoviy nuqtai nazardan eritma deganda nima tushuniladi? Eritma kamida ikkita moddadan (komponentdan) iborat boladi, denak, eritma bir necha moddaning aralashmasidir. Lekin har qanday aralashma ham eritma bola olmaydi. “Fizikaviy kimyo” kursining ushbu bolimida biz suyuqliklardagi, asosan, suvdagi eritmalarni organamiz. Suyuqliklar labil, yani harakatdagi muvozanatning mavjud bolishi bilan tavsiflanadi. Harorat pasayishi bilan bunday agregatlarning barqarorligi ortadi va kristallanish harorati yaqinida suyuqliklar kvazikristall tuzilishga ega bolib qoladi. Suyuqliklar bilan qattiq jismlar orasidagi o`xshashlik energetik nuqtai-nazardan ham tasdiqlanadi.
|
| |
