Fan va texnikada innovatsion texnologiyalar: fizik yechimlar, metrologik o‘lchashlar hamda elektronika va asbobsozlik
muammolari” mavzusidagi respublika miqyosidagi ilmiy – amaliy anjumani
323
Agar o‘tmishda yangi fizik hodisa ochilishi va uning amaliy qo‘llanilishi
borasida ko‘p o‘n yilliklar o‘tgan bo‘lsa, fizika va texnikaning zamonaviy taraqqiyoti
bu vaqt oralig‘ining keskin qisqarishi bilan harakterlanadi. Chunonchi, masalan, 1939
yilda neytronlar ta’siri ostida uran yadrolari bo‘linishining
zanjiriy reaksiyasi kashf
etilgan bo‘lsa, 1954 yilda dunyoda birinchi sanoat atom elektrostansiyasi (AES) ishga
tushirildi. Fan va texnikaning turli tarmoqlarini birgalikdagi zo‘r berishlarining ajoyib
yutug‘i - 1961 yilda amalga oshirilgan insonning kosmosga parvozi bo‘ldi.
Oxirgi o‘n yilliklarda jahon o‘z ko‘lami va tezligi bo‘yicha misli ko‘rilmagan
kashfiyotlarning ochilishini boshdan kechiryapti. Hozirgi zamon fan va texnikasi
nihoyat darajada tez sur’atlar bilan rivojlanyapti. Ishlab
chiqarish usullari va
texnologiyasi,
foydalanilayotgan
asbob
– uskunalar muntazam ravishda
takomillashyapti va yangilanyapti. Eng muhimi, muhandis –
texnik va boshqa
mutaxassislarga qo‘yiladigan talablar sifat jihatdan o‘zgaryapti. Mutlaqo shubxasiz,
hozirgi zamonda oliy o‘quv yurtlarining ta’lim jarayonida yetarlicha keng va chuqur
fundamental tayyorgarlik,
shuningdek, mustaqil tadqiqot ishlari malakasini olgan
bitiruvchilarigina tez yo‘l topa bilishlari va muvaffaqiyatli ishlay olishlari mumkin.
Bulardan kelib chiqqan holda oliy texnika o‘quv yurtlarida fizika kursining roli va
vazifalarini quyidagi shaklda ifodalash mumkin:
a) fizikani o‘rganish bitiruvchilarning fundamental tayyorgarligini shakllantirishda va
ularda ilmiy dunyoqarash hosil qarashda muhim rol o‘ynaydi;
b) fizika ko‘pchilik umummuhandislik va ixtisoslashtiruvchi
fanlar uchun tayanch
fandir;
v) hozirgi zamon ishlab chiqarishi ixtiyoriy tarmog‘ining rivojlanish yo‘li fizika bilan
nihoyatda chambarchas qo‘shilib ketadi. Shuning uchun har qanday ixtisos muhandisi
o‘zining ishlab chiqarish faoliyatida ilmiy – texnikaviy inqilob yutuqlarini faol va ish
ko‘zini bilgan holda tadbiq eta olish darajasida fizikani egallashi lozim[3].
1. Tursunov Q.SH., Korjavov M.J.,Olamning fizik manzarasi–umumlashtirish
metodi sifatida. Муғаллим ҳам узликсиз билимлендириў. №3 2021жыл.
Илмий-методикалык журнал.
2. Korjavov M.J., Fizika darslarida tarixiylik tamoyillaridan foydalanishning
ahamiyati. Eurasian journal of social sciences, philosophy and culture. Innovative
Akademy
Research
Support
Center.
www.in-academy.uz
,
https://doi.org/10.5281/zenodo.5774556
, 10.12.2021yil.
3. Korjavov M.J., Fizika-matematika mutaxassisliklari talabalarida modellashtirish
kompetensiyasini shakllantirish. O‘z.R.Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi.
Namangan
DU Axborotnomasi, 2022 yil 1-son, ISSN: 2181-0427: ISSN:2181-
1458. 603–608 betlar.
