Ayiruv jarayoni. Buyrak tuzilishi va fiziologiyasi. Diurez mexanizmi.
Organizm uchun ajratish jarayonlarining umumiy ahamiyati. Buyraklarning roli. Siydik pufagi va siydik chiqarish kanallarining topografiyasi va anatomiyasi. Nefron va uning tuzilishi. Po‘stloq va yukstamedullar nefron.Siydik yo‘li va pufagi devorlarining gistologik tuzilishi.
Buyrakda siydikning hosil bo‘lishi. Siydik hosil bo‘lishi haqida hozirgi zamon tushunchasi. Filtratsiya.reabsorbsiya va sekretsiya jarayonlari. Bu jarayonlar mexanizmi va siydik hosil bo‘lishidagi ketma-ketligi.
Siydik tarkibi, odamda bir sutkalik mikdori.Fiziologiya va patalogiya jarayonlariga diurezning bog‘liqligi.Siydik hosil bo‘lishiga gormonlarni ta’sir qilish mexanizmi(antidiuretik gormon adrenalin,mineralokortikoidlar va boshqalar).
Ichki sekretsiya. Ichki sekretsiya bezlari tuzilishi va vazifalari.
Ichki sekretsiya bezlari.ularning fiziologik ahamiyati. Ichki sekretsiya bezlarining funksiyalarini o‘rganish usullari (olib tashlash,olib o‘tkazish,organoterapiya,klinik kuzatuvlar). Ichki sekretsiya bezlarining giper va gipo funksiyalari guruhi.
Muskullar va asab fiziologiyasi. Qo‘zg‘aluvchan to‘qimalar umumiy trakibi. Muskullar va muskul hujayrasi fiziologiyasi.
Mushaklarning asosiy fiziologik xossalari (qo‘zg‘aluvchanlik. o‘tkazuvchanlik. qisqaruvchanlik).Izotonik va izometrik qisqarish, mushaklar tonusi.
Yakka qisqarish. Summatsiya va tetanus.Tetanus turlari.Skelet muskullari tonusi. Asab mushak sinapsining tuzilishi.Nervdan skelet mushaklariga qo‘zg‘alishni o‘tkazish mexanizmi. Atsetilxolin va xolinesteraza sekretsiyasi va roli. Vvedensshy pessimumi.Mushak qisqarish mexanizmi.Miofibrillarni tinchlik va qisqarish davridagi strukturasi. Mushaklar qisqarishida ATF, kreatinfosfat, sut kislotasining roli. Mushak qisqarishining energetikasi. Mushak kuchi.Uni o‘lchash usuli. Organizm sharoitida mushaklar ishi. Organizmga mushak faoliyatining ta’siri. Mushaklarning ish gipertrofiyasi. Ko‘ndalang va targ‘il mushaklarning solishtirma fiziologiyasi.
Muskullar va asab fiziologiyasi. Asab va asab xujayrasi fiziologiyasi.
O‘tkazuvchanlik asab tolalarining taxaluslashgan, ya’ni o‘ziga xos funksiyasidir, mana shu funksiya tufayli asab– impulslari retseptorlarddan markaziy asab tizimigacha, markaziy asab tizimidan esa ijrochi a’zolarga tarqalib boradi. Mazkur jarayonni bir necha qonuni aniqlangan.
Qo‘zg‘alish va qo‘zg‘aluvchanlik xaqida umumiy tushuncha. Ichki va tashqi adekvat va noadekvat qo‘zg‘atuvchilar. Qo‘zg‘atish va qo‘zg‘aluvchanlikni aniqlash usullari. Asab va mushaklar stimulyasiyasi usuli. Qo‘zg‘alishni yozib olish.
Bioelektrik hodisalar va ularning kashf etish tarixi.Tinchlik va harakat potensiallari.Maxalliy va 'tarqaluvchi qo‘zg‘alish, ularning xususiyatlari.YAkka tolalarda qo‘zg‘alishning paydo bo‘lishi.tarqalish jarayoni haqida tushuncha. Giperpolyarizatsiya hodisasi va hujayra membranasining mustaqil depolyarizatsiyasi.
MAT fiziologiyasi. MAT umumiy xossalari. MAT umumiy anatomiya va fiziologiyasi.
Organizm hayot faoliyatida markaziy asab tizimi (MAT)ning funksiyasi.roli va tuzilishdagi umumiy xarakteristika.
MATning anatomiyasi. Bosh va orqa miya .odamlarda ularning joylanishi.Uning shakllari.Orqa miya segmentlari.Oldingi va orqa miya ildizi.Kulrang moddaning oldingi, orqa va yon shoxlari. Orqa miya kanali.Miyaning ustun qismi va katta yarim sharlari. Bosh miya qorinchalari, serebrospinal suyuqlik va ularning roli.Uzunchok miyaning tuzilishi.Orqa miyaning tuzilishi (varoliev ko‘prigi va miyacha).Oraliq miyaning tuzilishi (ko‘ruv do‘mboqlari.do‘mboq osti qismi.tizzasimon tana).O‘rta miya(to‘rt tepalik va miya oyoqchalari).Oxirgi miya(katta yarim sharlari.targ‘il tana).
Retikulyar formatsiyaning tuzilishi va joylanishi.Bosh miya fiziologiyasining
umumiy kismi. MATning funksiyalarini o‘rganish usullari: qo‘zg‘atish.buzish, ekstirpatsiya, qirqish, bioelektrik holatlarni yozib olish.
Refleks haqida ta’limot. Reflektor yoyi nazariyasini rivoj-lanishdagi asosiy etaplar (Dekart, Proxasko, Sechenov, Berington, Pavlov).Reflektor yoyining bo‘limlari. Neyron turlari.Qo‘zg‘alishning membrana nazariyasida tormozlanish va qo‘zg‘alish. Markaziy asab sinapslari. Sinapslarga qo‘zg‘alishni o‘tkazish mexanizmi.Atsetilxolin va boshqa mediatorlar roli.Markazlar haqida fiziologik ta’limot. Markazlarning asosiy fiziologik xossalari:bir tomonlama o‘tkazuvchanlik, qo‘zg‘alishlar summatsiyasi, konvergensiya va transformatsiyasi, qo‘zg‘alishlar irradiatsiyasi va konsentratsiyasi. Asab markazlarining tonusi.MATning charchashi va plastikligi.Uning kompensator mexanizmlari.MATda tormozlanish.Sechenov tajribasi. Tormozlanishning tabiati va uning umumiy fiziologik ahamiyati MATda qo‘zg‘alish va tormozlanishning o‘zaro bog‘liqligi.
Yuldosh gormonlari. Erkak jinsiy gormonlarining anatomiyasi.Urug‘donning joylanishi va anatomik tuzilishi.Erkak jinsiy organlarining fiziologiyasm. Spermatogenez va uning davrlari.Spermatozoid va uning tuzilishi. funksiyasi. Androgen gormonlari.Testosteron va uning birlamchi va ikkilamchi jinsiy belgilarining paydo bulishdagi roli.Jinsiy bezlarning rivojlanmaganida bo‘ladigan o‘zgarishlar.
Organizm funksiyasini idora etishda vegetativ asab tizimining umumiy ahamiyati.
Vegetativ asab tizimining umumiy tuzilishi. Parasimpatik va simpatik asab tizimi.
Parasimpatik asab tizimining markazlari(uzunchoq miya, o‘rta miya,orkq miyaning dumg‘aza qismlarida).Simpatik asab markazlari (orqa miyaning bel-ko‘krak qismi).CHegaralovchi simpatik ustun.Organ ichidagi parasimpatik gangliyalar. Umurtqa oldi simpatik gangliya.Vegetativ asab tizimining fiziologiyasi. Vegetativ gangliyalar funksiyasi va fiziologik xossalari. Mediatorlar haqida umumiy tushuncha.
MAT xususiy fiziologiyasi. Vegetativ asab tizimi.
Tashqi va ichki tormozlanish, miya po‘stlog‘ining bir faoliyatdan ikkinchi faoliyatga shartli refleks yo‘li bilan o‘tishi. Qo‘zg‘alish va tormozlanish. Irradiatsiya va koordinatsiya. Periferik asab tizimi. Organizm funksiyasini idora etishda vegetativ asab tizimining umumiy ahamiyati. Organizm funksiyasini idora etishda vegetativ asab tizimining umumiy ahamiyati.
Vegetativ asab tizimining umumiy tuzilishi. Parasimpatik va simpatik asab tizimi. Parasimpatik asab tizimining markazlari (uzunchoq miya, orqa miyaning dumg‘aza qismlarida). Simpatik asab markazlari (orqa miyaning bel – ko‘krak qismi). Chegaralovchi simpatik ustun. Organ ichidagi parasimpatik gangliyalar. Umurtqa oldi simpatik gangliya. Vegetativ asab tizimining fiziologiyasi. Vegetativ gangliyalar funksiyasi va fiziologik xossalari. Mediatorlar haqida umumiy tushuncha.
Sezgi a’zolari tuzilishi va fiziologiyasi. Eshituv, ko‘ruv, teri sezuvchanligi, xid va ta’m bilish.
Odam hayot faoliyatida sezgi organlarining ahamiyati. I.P .Pavlovning analizatorlar haqidagi ta’limoti. Retsepsiya organlarining klassifikatsiyasi (eksteroretseptorlar, intero-retseptorlar, proprioretseptorlar).Retseptorlarning qo‘zg‘alish mexanizmi.Veber-Fexner qonuni.Retseptorlar adaptatsiyasi.Asab tizimida axborotni kodga solish.
Ko‘ruv retsepsiyasi. Ko‘zning optik tizimi.Akkomadatsiya, qorachiq va uning refleksi.Ko‘z refraksiyasining anomaliyasi To‘r parda va ko‘ruv nervlarining strukturasi va funksiyasi.Ko‘rishda ko‘z harakatining roli.Ko‘r va sariq dog‘. Rang ko‘rishning buzilishi.Ko‘z o‘tkirligi va uni aniqlash. Ko‘zning muskul apparati.
Eshitish organi.Quloqning anatomik va gistologik tuzilishi. Tashqi va o‘rta quloqning tuzilishi.Ichki quloq va uning tuzilishi.Eshituv organlarining sezgirligi.Eshitish o‘tkirligini aniqlash.
Vestibulyar apparatning tuzilishi.uning fiziologiyadagi roli va jarohatlanishining oqibati.
Hid bilish va ta’m bilish retsepsiyasi.Ularning funksiyasi va ahamiyati.Og‘riq retsepsiyasi va og‘riq sezuvchi retseptorlar.Og‘riq o‘tkazuvchi tolalar. Og‘riq retseptorlarining adaptatsiyasi. Og‘rituvchi ta’sirotlar lokalizatsiyasini aniqlash va aks etgan og‘riq. Qichishuv.Taktil, temperatura retsepsiyasi. Proprioretsepsiyaning harakatni idora etishdagi roli.
Oliy asab fiziologiyasi xossalari. Katta yarim sharlar anatomiyasi. SHartli refleks. Tormozlanish.
Bosh miya po‘stlog‘i anatomik va gistologik tuzilishi. Bosh miya qobig‘i. Qadoq tanasi. Bosh miya yarim sharlarinini o‘rganish usullari (psixologik va klinik) I.M.Sechenovning "BOSH MIYA REFLEKSLARI" kitobining ahamiyati. SHartli reflekslarni o‘rganishda Pavlovning ob’ektiv metodi.SHartli va shartsiz reflekslarning tafovuti ularni klassifikatsiyasi, komponentlari va hosil qilish qoidalari.SHartli refleks signallari,biologik ahamiyati. Tashqi va ichki tormozlanish. Miya po‘stlog‘ining bir faoliyatidan ikkinchi faoliyatga shartli refleks yo‘li bilan o‘tishi. Qo‘zg‘alish va tormozlanish irradiatsiyasi va koordinatsiyasi.
Laboratoriya ishlarini tashkil etish bo‘yicha ko‘rsatma.
Fan bo’yicha laboratoriya ishlari namunaviy o’quv rejada ko’zda tutilmagan.
Amaliy mashg‘ulotlarini tashkil etish bo‘yicha
ko‘rsatmalar.
Amaliy mashg‘ulotlar ma’ruzalar asosida rejalanadi va o‘quv uslubiy ko‘rsatmalar asosida tashkil qilinadi.
Amaliy mashg’ulotning taxminiy ro’yhati
Kirish. Fiziologiya va anatomiya fani, provizorlar uchun ahamiyati. Laboratoriya darslarida ishlatiladigan asbob-uskunalar. Hujayra, tuzilishi, tarkibi, ko‘payishi. Embriologiya elementlari.
To‘qimalar. Epiteliy, biriktiruvchi, muskul va asab to‘qimalari tasnifi, tuzilishi, xossalari, vazifasi.
Tayanch-harakat a’zolari tizimi. Xususiy osteologiya. Skelet. Suyak tuzilishi va tarkibi. Bo‘g‘imlar. Xususiy miologiya. Mushaklar. Tuzilishi. Dars muzeyda olib boriladi.
Qon va limfa. Qonning fizik-kimyoviy xossalari. Qonning shaklli elementlari. Plazma tarkibi va xossalari. Limfa tarkibi va xossalari.
Gemostaz mexanizmlari. Qon guruhlari. Rezus - faktor. Qon yaratilishi. Qon tizimini idora etilishi. Qon guruhlari. Qon quyish
Qon aylanish tizimi.Katta va kichik qon aylanish doiralari. YUrak. Tuzilishi, faoliyati idora etilishi. YUrak avtomatizmi, o‘tkazuvchi tizimi. YUrak refleksi.” Bor yoki yo‘q qonuni”. Ekstrasistoliya va kompensator pauza.
Limfa tizimi. Qonning tomirlaridagi harakati. Tomirlar tonusini idora etilishi. Arterial bosim, puls bosimi. Gemodinamika qonuni.
Nafas. Nafas olish a’zolari tuzilishi.nafas fiziologiyasi.Nafas idora etilishi.Tashqi va ichki nafas olish.
Ovqat hazmi. Me’da-ichak yo‘lining tuzilishi. Og‘iz bo‘shlig‘ida, ovqat hazmi, sekretsiyasi tekshirish usullari, miqdori, sifati tarkibi. Me’dada ovqat hazm bo‘lishi. Basov hamda I.P.Pavlov ishlari. Me’da shilliq qavati tuzilishi . (me’da shirasining ajralish fazalari, shira tarkibi, ahamiyati ).
O‘n-ikki barmoqli ichak, ingichka va yo‘g‘on ichaklarda hazmlanish va so‘rilish. Ochlik va chanqoqlik. Jigar, me’da osti bezi tuzilishi va faoliyati.
Modda va energiya almashinuvi. Moddalar almashinuvining idora etilishi. Oqsil, yog‘lar va uglevodlar mineral va vitaminlar. almashinuvi. Energiya almashinuvi. Ovqatlanish. Issiqlikni idora etilishi (termoregulyasiya). Kalorimetriya-usullari.
Ajratish tizimi. Buyraklar tuzilishi va faoliyati. Siydik, ter, ayiruv a’zolari tomonidan ajraladigan ekskretor moddalar.
Ichki sekretsiya. Gipofiz. Qalqonsimon bez, paratireoid, ayrisimon bez, me’da osti va buyrak usti bezlari. To‘qima gormonlari. Ko‘payish. Erkak va ayollar jinsiy a’zolarining tuzilishi, xomiladorlik va tug‘riq.
Mushaklar fiziologiyasi va tasnifi. Mushaklar xossasi va faoliyati. Qo‘zg‘aluvchan to‘qimalar membranasi.
Asab tizimi haqida tushuncha. Asab xujayrasi, to‘qimasi tasnifi. Markaziy asab tizimining o‘rganish usullari. M.A.T. tuzilishi. Orqa miya, miyani o‘zagining tuzilishi va faoliyati.
Asab tizimi. Bosh miya po‘stloq tuzilishi va faoliyati. I.N.Sechenov va
I.P.Pavlovni asab tizimi haqida nazariyalari. Tormozlanish va qo‘zg‘aluvchanlik.
Vegetativ va Periferik asab tizimi. Tuzilishi va fiziologik xossalari. Orka va bosh miya nervlari. Asab tolasi va nerv tolasi fiziologik xususiyatlari (mustaqil ish). Tuzilishi, faoliyati, fiziologik xususiyatilari. Simpatik, parasimpatik bo‘limlarning funksiyasi. Hayot faoliyat jarayonlarining vegetativ asab tizimi tomonidan idora etilishi.
Sezgi a’zolari. Ko‘ruv va eshituv a’zolari tuzilishi va faoliyati. Teri sezuvchanligi. Hid va ta’m bilish analizatorlari.
Oliy asab faoliyati. Katta yarim sharlar po‘stlog‘ining fiziologiyasi. SHartli refleks. Miya po‘stlog‘ida tormozlanish. Qo‘zgalish va tormozlanish irradiatsiyasi, konsentratsiyasi va induksiyasi. Dinamik stereotip. Bosh miya po‘stlog‘ining tahlil va tarkib (analiz va sintez) qilish faoliyati. Oliy asab faoliyatining tiplari va eksperimental nevrozlar. Uyqu fiziologiyasi.
YAkuniy dars.
Kurs ishini tashkil etish bo’yich uslubiy ko’rsatma
Fan bo’yicha kurs ishi namunaviy o’quv rejada rejalashtirilmagan.
4. Mustaqil ta’limni tashkil etishning shakli va mazmuni
Mustaqil ishlarni referat, test, jadval, vaziyatli masalalar, Internet ma’lumotlari, slaydlar, devoriy ko’rgazmalar shaklida amalga oshiriladi.
Tavsiya etilayotgan mustaqil ishlarning mavzulari
Boshqarish va organizmni o‘z – o‘zini boshqarishi. Funksional tizimning boshqaruv mexanizmlari. Gomeotaz. Adaptatsiya.
Hujayraning fizik – kimyoviy tarkibi. Oqsillar. Uglevodlar. Yog‘lar.
Embrional elementlari. Urug‘lanish, maydalanish. Gastrulyasiya. Embrional varaqlardan to‘qima va a’zolarning rivojlanishi.
Eritropoez. Leykpoez. Qon deposi.
Immunitet. Antitanalar.
Yurak faoliyatining tovushli belgilari.
Kislorod va karbonat angidrid gazini qon bilan tashilishi.
I.P.Pavlovning hazm sohasidagi ishlari.
Oziq moddalar (oqsillar, yog‘lar, uglevodlar, mineral tuzlar) ning qonga so‘rilish mexanizmlari.
Energiya almashinuvi.
Buyraklarning gomeostazdagi ahamiyati.
Ter chiqishi. Terning tarkibi. YOg‘ chiqishi.
Dasturning informatsion – uslubiy ta’minoti
Fiziologiya, anatomiya asoslari fanini o‘zlashtirishda ajratilgan soatlar uchun laboratoriya mashg‘ulotlari va ma’ruza darslari ta’limning zamonaviy interfaol metodlari, pedagogik va axborot – kommunikatsiya texnologiyalarini qo‘llash orqali olib boriladi.
- vegetativ asab tizimi bo‘limiga tegishli ma’ruza darslarida komp’yuter texnologiyalari yordamida prezentatsion va elektron – didaktik texnologiyalaridan:
- yurak – qon tomir va nafas tizimi mavzularida o‘tkaziladigan laboratoriya mashg‘ulotlarida “aqliy xujum”, “guruxli fikrlash”, “blits o‘yini”, Baliq skleti, aslari uyasi, Venna diagrammasi, pedagogik texnologiyalaridan;
- hazm tizimi, ajratish tizimi, moddalar almashinuvi va markaziy asab tizimi mavzularida o‘tkaziladigan laboratoriya mashg‘ulotlarida kichik gurux musobaqalari, guruhli fikrlash, pedagogik texnologiyalarini qo‘llash nazarda tutiladi.
Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati
ASOSIY ADABIYOTLAR VA O‘QUV QO‘LLANMALAR:
1.Artur K. Gayton Djon E. Xoll –Tibbiyot fiziologiyasi
Moskva Logosferl – 2008 g.
2. Loginov A.V Fiziologiya s osnovami anatomii cheloveka M., izd – vo «Meditsina», 1983 g.
3. Loginov A.T. Fiziologiya bilan odam anatomiyasi asoslari. T. «Meditsina» nashriyoti, 1985 y
4. Maloshtan L.N.Fiziologiya s osnovami anatomii cheloveka Xarkov., izd – vo “Zolotыe stranitsы”, 2002 g.
5. Loginov A.V. Fiziologiya bilan odam anatomiyasi asoslari T., «Fan» nashriyoti, 2006 y
6. Musaev. X.N. Fiziologiya, anatomiyasi asoslari fanidan laboratoriya mashg‘ulotlari uchun o‘quv qo‘llanma. T., “KOLORIT GROUP” MCHJ nashriyoti. 2007 y.
7. Bagdasarova E.S. Tekstы leksiy po dissipline «Fiziologiya s osnovami anatomii». T., OOO “KOLORIT GROUP” nashriyoti 2008 y.
8. Bagdasarova E.S., Mirtursunova S.Z. Uchebno – metodicheskoe posobie k prakticheskim zanyatiyam po fiziologii s osnovami anatomii. T., OOO “KOLORIT GROUP” nashriyoti 2008 y.
QO‘SHIMCHA ADABIYOTLAR.
1. Rajabov A.J., Bobojonova SH. “Fiziologiya, anatomiya asoslari bilan” fanidan
o‘quv – uslubiy qo‘llanma “EMERALD GROUP” MCHJ. Toshkent - 2016 y.
2. Bobojonova SH. Mirtursunova S.Z “Fiziologiya, anatomiya asoslari bilan”
fanidan o‘quv – uslubiy qo‘llanma “EMERALD GROUP” MCHJ.
Toshkent - 2015 y.
3. Musaev X.N., Mirtursunova S.Z., Salibaeva S.A., Xakimova M.S., Rajabov
A.“Fiziologiya, anatomiya asoslari bilan” fanidan o‘quv – uslubiy qo‘llanma
“KOLORIT GROUP” XK. Toshkent 2008 y.
4. Kositskiy . G.I Fiziologiya cheloveka. M., izd – vo “Meditsina”, 1987g
5. Korobkov A. .ATLAS po normalnoy fiziologii. M., izd – vo “Meditsina”.
1987 g
6. Sterki P. Osnovы fiziologii. M., izd – vo “Mir” 1994g.
Internet
http://www.ziyonet.uz
http://www.wikipedia.ru
http://www.shemist.som
http://www.himiki.ru
http://www.organicchem.com
http://www.rutrecker.org
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
SOG‘LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI
TOSHKENT FARMATSEVTIKA INSTITUTI
“FARMAKOLOGIYA VA KLINIK FARMATSIYA” KAFEDRASI
Ro‘yxatga olindi
№________________
201__ yil _________
|
|
“TASDIQLAYMAN”
O’quv ishlari bo’yicha prorektor
f.f.n. S.U. Aliev
________________________
201____ yil “_____________”
|
Bilim sohasi: 500000 – Sog‘liqni saqlash va ijtimoiy ta’minot
Ta’lim sohasi: 510000 – Sog‘liqni saqlash
Ta’lim yo‘nalishi: 5510500 – Farmatsiya (Klinik farmatsiya)
5510500 – Farmatsiya (Farmatsevtik taxlil)
5510500 – Farmatsiya (Farmatsevtika ishi)
5111000 – Kasb ta’limi (5510500-Farmatsevtika ishi)
5510600 – Sanoat farmatsiyasi (dori vositalri)
5510600 – Sanoat farmatsiyasi (farmatsevtik biotexnologiya)
5510600 – Sanoat farmatsiyasi (kosmetsevtika)
5320500 – Biotexnologiya (farmatsevtik biotexnologiya)
5310901 - Metrologiya, standartlashtirish va maxsulot sifati
menejmenti (dori vositalari)
Fiziologiya fanidan
ISHCHI DASTUR
Umumiy o‘quv soati:
Farmatsiya -182
k /t . - 170
sanoat farmatsiya-151
biotexnologiya- 151
metrologiya - 151
Jumladan:
Ma’ruza
Farmatsiya-36
k /t,. - 36
sanoat farmatsiya-36
biotexnologiya- 36
metrologiya - 36
Amaliy mashg‘ulot
Farmatsiya-72
k /t, - 72
sanoat farmatsiya-54
biotexnologiya- 54
metrologiya - 54
Mustaqil ta’lim soati
Farmatsiya-74
k /t,.- 62
sanoat farmatsiya-61
biotexnologiya- 61
metrologiya - 61 TOSHKENT – 2016
Tuzuvchilar:
Farmakologiya va klinik farmatsiya kafedrasi mudiri t.f.d. – S.A.Saidov
Farmakologiya va klinik farmatsiya kafedrasi dots., b.f.n.–Mirtursunova.S.Z
Farmakologiya va klinik farmatsiya kafedrasi katta o’qituvchisi Rajapov A.J
Farmakologiya va klinik farmatsiya kafedrasi katta o’qituvchisi Bobojonova Sh.
Taqrizchilar:
Utyamishev R.G – Gematologiya va qon quyish ilmiy
tekshirish institutining yetakchi ilmiy
xodimi, t.f.d.
Fayzieva Z.T. – Ilmiy tadqiqot va ilmiy pedogogik
kadrlar tayyorlash bo‘limi boshlig‘i, t.f.d.
Ishchi dastur namunaviy dastur asosida tuzildi va kafedraning “___”___2016 yildagi № __ yig‘ilishida muxokama qilinib, tasdiqlash uchun tavsiya etildi.
Kafedra mudiri: t.f.d. S.A.Saidov.
Ishchi dastur soha uslubiy kengashida muhokama qilinib va tasdiqlash uchun tavsiya etildi
“___”___ 2016 yil №___ sonli bayonnomasi
Soha uslubiy kengash raisi: t.f.d. S.A.Saidov.
Ishchi dastur MUKda ko‘rib chiqildi va tasdiqlandi.
“____”____________dagi “ _____” sonli bayonnomasi.
So’z boshi
Fanni o‘qitishdan maqsad va uning vazifalari.
Inson organizmining tuzilish va funksiyasi boshqa barcha tirik mavjudotlarnikiga nisbatan nihoyatda murakkab va yuksak darajada takomillashgandir. Ma’lumki, inson organizmining rivojlanishida uning yashash uchun kurashi, o‘ziga sharoit yaratishi, bir-biri bilan munosabat zarurati muhim
ahamiyat kasb etgan. Binobarin, odam bir necha evalyusion rivojlanish jarayonida yuzaga kelgan biologik va ijtimoiy o‘zgarishlar mahsulidir. Odam organizmining barcha to‘qima va a’zolari bir-biri bilan chambarchas bog‘liqdir. SHuningdek, ular tevarak-atrof muhiti bilan xam doimiy aloqadadir. Bu ikkala bog‘lanish asab va endokrin tizimlari orqali boshqariladi.
Fiziologiya fanining asosiy vazifasi Fiziologiya, anatomiya asoslari bilan kursi bo‘yicha farmatsevtika institutining talabalari umumiy biologik qonuniyatlarini va tizimlarini anatomik va gistologik tuzilishi, sog‘lom organizmdagi fiziologik jarayonlarini mukammal o‘rganadi.
Farmatsevtika institutida odam fiziologiyasi va odam anatomiyasi asoslari fanini o‘qitishda anatomiya, gistologik va morfologik ma’lumotlarni a’zo va tizimlarning funksiyalari bilan bog‘liq, holda tushuncha berish maqsadga muvofiqdir. Bunday tushuntirish usuli fiziologik qonuniyatlarini chuqurroq o‘rganishda, ayniqsa a’zo funksiyalari uning tuzilishi bilan yaqqol bog‘liqligi morfologik ma’lumotlarni talabalar uchun qiziqarli qilib, ularning o‘zlashtirishini osonlashtiradi.
|
