MUHOKAMA
A
V
nuqtadan P
V
tekislikka nisbatan perpendikulyar chiziq tushiriladi (P
V
⊥ A
V
)
hamda to’g’ri chiziqning B
V
uchidan OX o’qiga parallel ravishda gorizontal chiziq
o’tkaziladi. Perpendikulyar chiziq bilan kesishguncha davom ettirib, C
V
nuqtani hosil
A
V
A
B
H
C
H
K
H
A
0
A
P
V
P
H
H
V
X
0
B
V
z
C
V
K
V
WWW.HUMOSCIENCE.COM
408
qilamiz. C
V
nuqtaning gorizontal proeksiyasini A
H
dan P
H
tekislikka nisbatan
tushirilgan perpendikulyar chiziq orqali C
H
nuqtani aniqlaymiz.
C
H
va
,
B
H
tomoniga A
H
uchidan (
⊥) perpendikulyar tushirib K
H
nuqtani belgilab,
uning frontal proeksiyasi (K
V
) nuqtani ham aniqlab olamiz. A
H
va K
H
masofaning
haqiqiy uzunligini aniqlab olamiz. Buning uchun to’g’ri burchakli uchburchak
usulidan foydalanib, A
V
dan K
V
gacha bo’lgan (Z) masofani A
H
dan chiqarilgan
prpendikulyar (
⊥) chiziqqa o’lchab (Z) qo’yamiz. Hosil bo’lgan A
O
K
H
masofani, A
H
,
K
H
perpendikulyar chiziqni davomida aniqlaymiz va A
1
H
nuqtani aniqlab olamiz. Bu
yerda: (K
H
, A
O
teng K
H
, A
1
H
). A
H,
B
H
to’g’ri chiziqning haqiqiy uzunligi A
1
H
, B
H
deb
belgilanadi.
XULOSA
Berilgan masalamizda izlari orqali berilgan tekislik va proeksiya tekisligiga
nisbatan umumiy vaziyatda joylashgan to’g’ri chiziq kesmasini tahlil qilganimizda
to’g’ri chiziqning tekislikka nisbatan perpendikulyar holatga keltirishda to’gri chiziq
kesmasini haqiqiy uzunligi aniqlab, tekislikka parallel holatga keltiriladi. Hulosa qilib
aytganimizda chizma geometriyadagi har qanday masalalaar o’quvchini fazoviy
tasavvurini shakllantiradi, grafik savodhonligini oshiradi va muxandislik masalalarini
aniq va to’g’ri bajarishga imkon yaratadi.
ADABIYOTLAR RO‘YXATI
1. Murodov SH., L.Hakimov, A.Xolmirzayev. Chizma geometriya.-T.:
“TOSHKENT IQTISOD-MOLIYA”, 2008.
2.U.T.Rixsiboyev,D.F.Kuchkarova,Ch.T.Shakirova,X.M.Rixsiboyeva. Chizma
geometriya va muxandislik grafikasi. T. TAFAKKUR QANOTI, 2019.
3. R. Xorunov. Chizma geometriya kursi. “O’QITUCHI” NASHRYOTI.
TOSHKENT – 1974.
4. Muxandislik grafikasini o’qitish metodikasi. E.I.Ro’ziyev, A. O. Ashirboyev.
TOSHKENT – 2010.
|
