• Sonlar va Arifmetik amallar
  • Pythonda doimiyni qanday e'lon qilish kerak




    Download 15,08 Mb.
    bet25/135
    Sana22.05.2024
    Hajmi15,08 Mb.
    #250347
    1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   135
    Bog'liq
    Fizik jarayonlarni kompyuterda modellashtirish

    Pythonda doimiyni qanday e'lon qilish kerak
    Muntazam o'zgaruvchiga o'xshab (va Pythonda konstanta texnik jihatdan muntazam o'zgaruvchidir), doimiy qiymat tayinlangan paytda ishga tushiriladi:


    pi = 3.14
    Konstantaning nomi uni ajratib ko'rsatish, bu konstanta ekanligini va uning qiymati o'zgarishsiz qolishi kerakligini aniq ko'rsatish uchun katta harf bilan yoziladi (PI, MESSAGE va boshqalar). Agar ism ikki yoki undan ortiq so'zdan iborat bo'lsa, ular pastki chiziq bilan ajratiladi (WELCOME_MESSAGE).

    Sonlar va Arifmetik amallar

    Raqamlar ustida arifmetik amallar bajariladi. Operatsiyada ishtirok etadigan qiymatlar operandlar deb ataladi. C++ dasturlash tilida arifmetik amallar ikkilik (ikki operandda bajariladi) va unar (bitta operandda bajariladi) bo‘ladi. Ikkilik operatsiyalarga quyidagilar kiradi:
    Ikkita sonning yig’indisini qaytaradi:
    int a = 10;
    int b = 7;
    int c = a + b; // 17
    int d = 4 + b; // 11

    Ayrish amali ikkita sonning ayirmasini qaytaradi:


    int a = 10;
    int b = 7;
    int c = a - b; // 3
    int d = 41 - b; // 34
    Ko’payytirish amali ikkita son ko’paytmasini qaytaradi:
    int a = 10;
    int b = 7;
    int c = a * b; // 70
    int d = b * 5; // 35
    /
    Bo’lish amali ikkita son bo’linmasini qaytaradi:
    int a = 20;
    int b = 5;
    int c = a / b; // 4
    double d = 22.5 / 4.5; // 5
    Bo’lishda ehtiyot b’ling agar bo’lishda ikkita butun son qatnashsa,bo’lish natijasi butun songacha taqribiy olinadi, bu hol hattoki natija float yoki double tipli o’zgaruvchiga qaytarilsa ham bajariladi:
    1 double k = 10 / 4; // 2
    2 std::cout << k;
    Natija suzuvchi nuqtali bo’lishi uchun operandlarning biri ham suzuvchi nuqtali bo’lishi kerak:
    1 double k = 10.0 / 4; // 2.5
    2 std::cout << k;
    %
    Butun sonli bo’linmadan hosil qiliongan qoldiq:
    1 int a = 33;
    2 int b = 5;
    3 int c = a % b; // 3
    4 int d = 22 % 4; // 2 (22 - 4*5 = 2)
    Yana ikkita unar amallar mavjud, ular bitta son ustida amalga oshiriladi: ++ (inkrement) va -- (dekrement).Amallardan har biri ikkita ko’rinishga ega :prefiksli va postfiksli:
    Prefiksli
    1 int a = 8;
    2 int b = ++a;
    3 std::cout << a << "\n"; // 9
    4 std::cout << b << "\n"; // 9
    Postfiksli
    1 int a = 8;
    2 int b = a++;
    3 std::cout << a << "\n"; // 9
    4 std::cout << b << "\n"; // 8
    Prefiksli
    int a = 8;
    int b = --a;
    std::cout << a << "\n"; // 7
    std::cout << b << "\n"; // 7
    Postfekisli
    int a = 8;
    int b = a--;
    std::cout << a << "\n"; // 7
    std::cout << b << "\n"; // 8



    Python tili har xil turdagi hisoblash masalalarini echish uchun juda ko'p sonli kutubxonalar mavjudligi sababli bugungi kunda Matlab va Octave kabi paketlarga raqobatchi hisoblanadi. Interaktiv rejimda ishga tushirilgan, u aslida kuchli kalkulyatorga aylanadi. Ushbu darsda ushbu tilda mavjud arifmetik amallarga e'tibor qaratiladi.
    Arifmetik amallarni sonlarga bog’liq holda o’rganamiz, kompleks sonlar bilan ishlashni alohida tahlil qilamiz. Shuningdek, keling, bit operatsiyalari, turli xil hisoblash tizimlarida raqamlarning ko'rinishi haqida qisqacha to'xtalib o'tamiz va matematika kutubxonasiga to'xtalib o'tamiz.
    Python turlari va ma'lumotlar modeli bo'yicha oldingi qo'llanmada muhokama qilinganidek, Python uchta o'rnatilgan raqamli ma'lumotlar turiga ega:
    butun sonlar (int);
    haqiqiy sonlar (float);
    murakkab sonlar (kompleks).
    Agar ba'zi arifmetik ifodaning operandlari sifatida faqat butun sonlar ishlatilsa, natija ham butun son bo'ladi. Istisno - bu haqiqiy songa olib keladigan bo'linish operatsiyasi. Butun va real o'zgaruvchilar birgalikda ishlatilsa, natija haqiqiy bo'ladi.
    Butun va haqiqiy sonlar bilan arifmetik amallar
    Barcha tajribalar interaktiv rejimda ishlaydigan Python dasturida amalga oshiriladi.
    Qo'shish.
    Siz raqamlarni to'g'ridan-to'g'ri qo'shishingiz mumkin ...
    >>> 3+2
    5
    Oldindan inistalizatsiya qilingan o’zgaruvchilar
    >>> a = 3
    >>> b = 2
    >>> a + b
    5
    Qo’shish amalini boshqa o’zgaruvchiga berish mumkin:
    >>> a = 3
    >>> b = 2
    >>> c = a + b
    >>> print(c)
    5
    Yoki o’ziga, unda to’liq yoki qisqa yozuv qo’llaniladi, to’liqning ko’rinishi quyidagicha:
    >>> a = 3
    >>> b = 2
    >>> a = a + b
    >>> print(a)
    5
    Qisqasi bunday:
    >>> a = 3
    >>> b = 2
    >>> a += b
    >>> print(a)
    5
    Qo’shish amali uchun yuqorida keltirilgan variantlar barcha pastda keltirilgan amallar uchun qo’llaniladi:
    Ayirma:
    >>> 4-2
    2
    >>> a = 5
    >>> b = 7
    >>> a - b
    -2
    Ko’paytma.
    >>> 5 * 8
    40
    >>> a = 4
    >>> a *= 10
    >>> print(a)
    40
    Bo’linma.
    >>> 9 / 3
    3.0
    >>> a = 7
    >>> b = 4
    >>> a / b
    1.75
    Bo’lishdan butun qismini tashlab ketish.
    >>> 9 // 3
    3
    >>> a = 7
    >>> b = 4
    >>> a // b
    1
    Bo’linmadan qoldiqni olish.
    >>> 9 % 5
    4
    >>> a = 7
    >>> b = 4
    >>> a % b
    3
    Darajaga ko’tarish
    >>> 5 ** 4
    625
    >>> a = 4
    >>> b = 3
    >>> a ** b
    64








    Download 15,08 Mb.
    1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   135




    Download 15,08 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Pythonda doimiyni qanday e'lon qilish kerak

    Download 15,08 Mb.