|
-rasm. Asosiy xotiraga murojaat qilish jarayoni
|
| bet | 4/9 | | Sana | 09.06.2024 | | Hajmi | 3,3 Mb. | | #261959 |
Bog'liq 10-ma\'ruza usi4-rasm. Asosiy xotiraga murojaat qilish jarayoni.
Zamonaviy kompyuterlarda asosiy xotiraga murojaat kilishning ikki xil rejimi mavjud (5-rasm):
1. Real rejim – 1 Mbayt gacha bo‘lgan asosiy xotira uchun, bu rejim kompyuter MS DOS operatsion tizimida ishlagan paytida qo‘llanilagan. Hozirda bu, MS DOS operatsion tizimini emulyasiya qilishda ishlatiladi.
2. Himoyalangan rejim – xotira xajmi 1 Mbaytdan ko‘p bo‘lgan xolda, ya’ni bu kompyuterlar Windows operatsion tizimida ishlay boshlagandan buyon qo‘llanilgan rejim hisoblanadi.
Real rejimda xotiraga murojaat qilish segmentlarga murojaat qilish orqali, himoyalangan rejimda esa, sahifalarga murojaat qilish orqali amalga oshiriladi. Bitta segmentning xajmi – 64 Kbayt, sahifaning xajmi esa – 4 Kbaytga ega bo‘ladi.
5-rasm. Real va himoyalangan rejimlarda asosiy xotiraning tuzilishi
Baytlarni tartibga solish
So'zdagi baytlar chapdan o'ngga va o'ngdan chapga raqamlanishi mumkin.
Birinchi tizimda raqamlash yuqori tartibdan boshlanadi, shuning uchun u to'g'ridan-to'g'ri baytli kompyuterlar toifasiga kiradi (big endian), boshqa teskari baytli tizim (little endian).
Baytlarning to'g'ridan-to'g'ri ketma-ketligi bilan xotira( a); baytlarning teskari
ketma-ketligi bilan Xotira (b)
Doimiy xotira (Read-Only Memory –ROM) o'zgarmas dasturiy va ma'lumotnoma ma'lumotlarini saqlash uchun xizmat qiladi va faqat unda saqlangan ma'lumotlarni o'qishga imkon beradi.
Bu turdagi saqlash qurilmasi nomidagi «doimiy» so’zi ularning elektr kuchlanishiga bog’liq bo’lmagan holda ma’lumotlarni saqlash qobiliyatini anglatadi. DSQ mikrosxemalari, shuningdek, tashuvchining matritsali prinsipi bo’yicha qurilgan, bu yerda tugunlarda o’tkazgichlar, yarim o’tkazgichli diodlar yoki tranzistorlar ko’rinishidagi ulagichlarda joylashgan, ularning bir uchi adreslar liniyasiga, ikkinchisi esa razriyadlarni o’qish liniyasiga ulangan. Bunday matritsada ulagichning borligi 1 ni, yo’qligi esa 0 ni bildirishi mumkin. DSQ larning ayrim turlarida kondensator ulagich joylashgan element rolini o’ynaydi. Bunday holda kondensatorning zariyadlanganligi 1, zaryadsiz holati 0 ma’nosini anglatadi.
DSQning asosiy ishlash tartibi ma’lumotni o’qishdir, bu TSQdagi o’xshash operatsiyadan tashkiliy jihatdan ham, davomiyligi jihatidan ham unchalik farq qilmaydi. Aynan shu holat doimiy SQ umumiy tan olingan nomi – ROM (Read-Only Memory – faqat o’qish uchun xotira) ni ta’kidlaydi. Shu bilan birga, DSQ ga yozish odatda o’qishdan ko’ra qiyinroq bo’ladi, katta vaqt va kuch sarflanishi bilan bog’liq. DSQ ga ma’lumotlarni kiritish dasturlash yoki “proshivka” deb nomlanadi.
ROM tarixi
ROM birinchi marta 1966 yil 25 avgustda Apollon – 3 kemasining qo'mondonlik va xizmat bo'limlari tomonidan ishlatilgan.
|
| |
