25 -Kazus
Fuqaro N.Jamolovga samarqandlik tog‘asi M.Shodmonov o‘ziga tegishli
bo‘lgan Toshkent shaxridagi
2 xonali kvartirasini ijara berishni aytib, u
bilan topshiriq shartnomasi tuzadi. Shartnomada jiyani tog‘asining nomidan
Toshkentga kelib, yozma ravishda ijara shartnomasini tuzib kvartirani ikki
yarim million so‘mga ijaraga berishi va ijara haqini shartnomada ko‘rsatilgan
summadan oshirmasligini tushuntiriladi.
Shundan so‘ng, fuqaro Jamolov Toshkentga kelib tog‘asiga qarashli
kvartirani Turkiya fuqarosi Ali Kaya ismli qurilish kompaniyasida ishlaydigan
shaxsga og‘zaki kelishib 1 yil muddatga uch million so‘mga kvartirani ijaraga
beradi. Va oldindan uch oylik kvartira haqini olib, kvartirani Aliga topshirib
Samarqandga ketadi.
Ma’lum muddatdan keyin tog‘asi Toshkentga kelib kvartirasidan xabar olsa,
haqiqatdan ham Turkiya fuqarosi yashayotganligi, u bilan yozma ijara
shartnomasi tuzilmaganligi, soliq organidan ro‘yxatdan o‘tkazilmaganligini,
qolaversa undan shartnomada ko‘rsatilgan ijara haqidan besh yuz ming so‘m
ortiqcha pul olganligini biladi. Shodmonov Jamolovni chaqirib u bilan tuzilgan
topshiriq shartnomasini bekor qiladi. Jamolov esa topshiriqni tog‘asining
ko‘rsatmasidan ham ziyoda bajarganligi tufayli undan qo‘shimcha haq
to‘lashni talab qildi, biroq tog‘a bu talabni rad etdi.
Turk fuqarosi Alini esa kvartiradan chiqarib yuboradi. Bundan norozi bo‘lgan
Ali Kaya, Shodmonovni va Jamolovni sudga beradi.
Vaziyatga huquqiy baho bering.
Vaziyatga huquqiy baho beradigan bo
’lsak, bunda Shodmonov
Jamolovni chaqirib u bilan tuzilgan topshiriq shartnomasini bekor qiladi.. Uy-
joyni ijaraga berish shartnomasi taraflarning kelishuvi bilan bekor qilinadi.
Uy-joyni ijaraga oluvchi o‘zi bilan birga doimiy yashaydigan boshqa
fuqarolarning roziligi bilan ijaraga beruvchini uch oy avval yozma ravishda
ogohlantirib, istalgan vaqtda ijara shartnomasini bekor qilishga haqli.
Uy-joyni ijaraga berish shartnomasi:
agar shartnomada uzoqroq muddat belgilangan bo‘lmasa, ijaraga oluvchi
tomonidan uy-joy uchun olti oy mobaynida, qisqa muddatli ijarada esa shartnomada
belgilangan haq to‘lash muddati o‘tganidan keyin ikki martadan ko‘proq haq
to‘lanmagan bo‘lsa;
25 -Kazus
ijaraga oluvchi yoki xatti-harakatlari uchun ijaraga oluvchi javobgar bo‘lgan
boshqa fuqarolar tomonidan uy-joy vayron qilinsa yoki unga putur yetkazilsa;
uy joydan g’ayrahuquhiy qilmishlarni sodir etish uchun foydanalingan
bo’lsa,ijaraga beruvchining talabiga ko’ra sud tartibida bekor qilinishi mumkin.
Fuqaro Jamalov Toshkentga kelib tog’asiga qarashli kvartirani Turkiya
fuqarosi Ali Kaya ismli qurulish kompaniyasidagi ishlaydigan shaxsga og’zaki
kelishib 1 yil muddatga 3 million so’m evaziga ijaraga beradi .Va oldindan 3 oylik
kvartira haqqini olib kvartirani Aliga topshirip Samarqandga ketadi.Kvartira haqqini
tog’asi SHodmonovga aytmaydi .Bunda Turkiya fuqarosi Ali Kaya uy
SHodmonovning uyi ekanligini bilmagan shartnomani to’g’ri tuzgan.Turkiya
fuqarosi Ali Kaya SHodmonovni emas Jamalovni sudga bersa bo’ladi.
Doimiy yashash uchun
yaroqli bo‘lgan alohida uy-joy kvartira, uy,
kvartiraning yoki uyning bir qismi uy-joyni ijaraga berish shartnomasining
obyekti bo‘lishi mumkin.
Fuqaro Shodmonov Jamolovni chaqirib u bilan tuzilgan topshiriq
shartnomasini bekor qiladi. Jamalov esa topshiriqni tog
’asini korsatmasidan
ham ziyoda bajarganligi tufayli undan qo
’shimcha haq to’lashni talab
qiladi.Biroq SHodmonov bu talabni rad etadi bunda SHodmonovni talabni
rad etishi asosli.Agar Shodmonov o
’z uyidan Turkiya fuqarosi Ali Kayani
chiqarib yubormoqchi bo
’lsa Ali Kaya o’z talablarini SHodmonovdan emas
Jamalovdan oladi.
Ijara shartnomasi bo‘yicha egallab turilgan uy-joyga
bo‘lgan mulk huquqining boshqa shaxsga o‘tishi shartnomaning o‘zgartirilishi
yoki bekor qilinishiga olib bormaydi. Bunda yangi mulkdor ilgari tuzilgan ijara
shartnomasi shartlari asosida ijaraga beruvchiga aylanadi. Ijaraga beruvchi
ijaraga berilgan turar joy joylashgan uydan tegishli darajada foydalanishni
amalga oshirishi, ijaraga oluvchiga haq evaziga zarur kommunal xizmat
ko‘rsatishi yoki xizmat ko‘rsatilishini ta’minlashi, ko‘p kvartirali uyning
umumiy foydalaniladigan mol-mulki va turar joy binosida joylashgan
kommunal xizmat ko‘rsatish qurilmalari ta’mirlanishini ta’minlashi
shuningdek uy-
joydan faqat ijara shartnomasida ko‘rsatilgan maqsadlarda
foydalanishni ta’minlash choralarini ko‘rishi lozim. Ijaraga oluvchi va u bilan
birga doimiy yashaydigan fuqarolar umumiy kelishuvga binoan va ijaraga
beruvchini oldindan xabardor qilgan holda vaqtincha yashovchilarga
(foydalanuvchilarga) uy-joyda bepul yashab turishlari uchun ruxsat etishga
haqlidirlar. Bashart
i, qonunchilikning jon boshiga to‘g‘ri keladigan uy-joy
maydoni normasi haqidagi talablariga rioya etilmasa, ijaraga beruvchi
vaqtincha yashovchilarning yashab turishlarini taqiqlab qo‘yishi mumkin.
Vaqtincha yashovchilarning yashab turish muddati olti oydan oshmasligi
kerak. Uy-joy uchun to‘lanadigan haqning miqdori taraflarning o‘zaro kelishuviga
binoan uy-joyni ijaraga berish shartnomasida belgilab qo‘yiladi. Basharti qonunga
muvofiq uy-joy uchun to‘lanadigan haqning eng ko‘p miqdori belgilab qo‘yilgan
bo‘lsa, shartnomada belgilangan haq ana shu miqdordan oshib ketmasligi lozim.
25 -Kazus
Uy-joy uchun to‘lanadigan haqning miqdori bir tomonlama o‘zgartirilishiga
yo‘l qo‘yilmaydi, qonun yoki shartnomada nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.
Uy-joy uchun haq ijaraga oluvchi tomonidan uy-joyni ijaraga olish
shartnomasida nazarda tutilgan muddatlarda to‘lab turilishi lozim. Agar
shartnomada bunday muddatlar nazarda tutilgan bo‘lmasa, haq ijaraga
oluvchi tomonidan
har oyda qonunchilikda belgilangan tartibda to‘lab turilishi
shart. Uy-joyni ijaraga berish shartnomasi taraflarning kelishuvi bilan bekor
qilinadi.
Uy-joyni ijaraga oluvchi o‘zi bilan birga doimiy yashaydigan boshqa
fuqarolarning roziligi bilan ijaraga beruvchini uch oy avval yozma ravishda
ogohlantirib, istalgan vaqtda ijara shartnomasini bekor qilishga haqli.
Uy-joyni ijaraga berish shartnomasi:
agar shartnomada uzoqroq muddat belgilangan bo‘lmasa, ijaraga oluvchi
tomonidan uy-joy uchun olti oy mobaynida, qisqa muddatli ijarada esa shartnomada
belgilangan haq to‘lash muddati o‘tganidan keyin ikki martadan ko‘proq haq
to‘lanmagan bo‘ladi. Ijaraga oluvchi yoki xatti-harakatlari uchun ijaraga oluvchi
javobgar bo‘lgan boshqa fuqarolar tomonidan uy-joy vayron qilinsa yoki unga putur
yetkaziladi
Fuqaro o’z majburiyatlari yuzasidan o’ziga qarashli butun mol – mulki bilan
javob beradi,qonunga muvofiq undiruvni qaratish mumkin bo’lmagan mol – mulk
bundan mustasno.
Ko‘p kvartirali uydagi turar joylar va yashash uchun mo‘ljallanmagan
joylar mulkdorlariga shu uyning umumiy joylarini, tayanch va to‘siq
konstruksiyalar, kvartiralar oralig‘idagi ihotalangan (o‘ralma) pillapoyalar,
zinapoyalar, liftlar, liftning shaxtalari va boshqa shaxtalar, dahlizlar, texnik
qavatlar, yerto‘lalar, cherdaklar va tomlar, uy ichidagi muhandislik tarmoqlari
va kommunikatsiyalari, joylar tashqarisida yoki ichida joylashgan va bittadan
ortiq joyga xizmat ko‘rsatadigan mexanik, elektr, sanitariya-texnika
uskunalari va qurilmalari hamda boshqa uskunalar va qurilmalarni o‘z ichiga
olgan umumiy mol-
mulk ulushli mulk huquqi asosida tegishli bo‘ladi.
Ko‘p kvartirali uydagi umumiy mol-mulkka egalik huquqidagi turar
joylar va yashash uchun mo‘ljallanmagan joylar mulkdorlari ulushlarining
miqdori hamda mazkur mol-
mulkni saqlash va asrash bo‘yicha xarajatlarni
mulkdorlar o‘rtasida taqsimlash tartibi uy-joy to‘g‘risidagi qonunchilikka
muvofiq belgilanadi.
Ko‘p kvartirali uydagi umumiy mol-mulkka nisbatan
ulushli mulk ishtirokchisi o‘z ulushini boshqa shaxsga berishga, undan
fuqarolar yoki yuridik shaxslar foydasiga voz kechishga, shuningdek uni
o‘ziga qarashli turar joyga yoki yashash uchun mo‘ljallanmagan joyga
bo‘lgan mulk huquqidan alohida tarzda boshqa shaxsga o‘tishiga sabab
bo‘luvchi o‘zga xatti-harakatlar sodir etishga haqli emas.
25 -Kazus
S
ud da’vo muddatining o‘tkazib yuborilganligi sababini uzrli deb
topsa, buzilgan huquq himoya qilinishi k
erak. Da’vo muddatini o‘tkazib
yuborish sabablari da’vo muddatining oxirgi olti oyida, bu muddat olti oyga
teng yoki olti oydan kam bo‘lsa, da’vo muddatida yuz bergan bo‘lsa, ular uzrli
deb hisoblanishi mumkin.
Ijaraga oluvchi va u bilan birga doimiy yashaydigan boshqa fuqarolarning
talabiga binoan va ijaraga beruvchining roziligi bilan uy-joyni ijaraga berish
shartnomasidagi ijaraga oluvchi u bilan birga doimiy yashaydigan voyaga yetgan
boshqa bir fuqaro bilan almashtirilishi mumkin.
Ijaraga oluvchi vafot etgan yoki u uy-joydan ketib qolgan taqdirda,
shartnoma avvalgi shartlarda amal qilaveradi, avvalgi ijaraga oluvchi bilan birga
doimiy yashaydigan fuqarolarning umumiy kelishuviga binoan ulardan biri ijaraga
oluvchi bo‘ladi. Agar bunday kelishuvga erishilgan bo‘lmasa, uy-joyda birgalikda
doimiy yashaydigan fuqarolarning hammasi birgalikda ijaraga oluvchi bo‘ladilar.
25 -Kazus
25 -Kazus
25 -Kazus
25 -Kazus
25 -Kazus
25 -Kazus
25 -Kazus
| 