Gаzkоndensаtni tаyyorlаsh texnologiyasi

1. Quduqdan olinayotgan gazning tarkibi va ularning salbiy ta’sirlari.

• 
  Kоndеnsаtlаr qаndаy hоlаtdа ekаnligigа qаrаb, bеqаrоr vа bаrqаrоr kоndеnsаtlаrgа bo’linаdi.
  

Bu yerda У_i -komponentlarning gazdagi hajmiy miqdori.

• 
  Gazlarni vodorod sulfiddan tozalashda ilgarigi issiqlik kapital o‘rniga yangi, ancha samarali jarayon kirib keldi.
  
• 
  Keyingi o‘n yillikda birlamchi va ikkilamchi aminlar (MEA, DEA) asosida absorbent jarayonlar uchlamchi amin- metildietanolamin (MDEA) asosidagi anchagina samarali jarayonni siqib chiqardi.
  
• 
  Ushbu texnologiya selektivligi absorbsiya CO2 va H2S kinetik farqiga asoslangan.
  
• 
  Aminlar markazdagi azot atomini radikallar bilan joylashish darajasiga qarab birlamchi monoetanolamin, diglikolamin, ikkilamchi-dietanolamin, metildietanolamin va uchlamchilarga bo`linadi.
  
• 
  Absorbsiya jarayoni
  
• 
  Gaz, bug‘ yoki eritmalar aralashmalari tarkibidagi bir yoki bir necha komponentlarni suyuq jismga (absorbent) yutilish jarayoni absorbsiya deb ataladi.
  
• 
  Absorbsiya paytida yutilayotgan modda absorbtiv deb yuritiladi. Absorbent tarkibiga yutilib bo‘lgan modda esa absorbat deyiladi.
  
• 
  Sanoatda ishlatiladigan absorbentlarga quyidagi talablar qo`yiladi:
  
• 
  - yutish qobiliyati yuqori bo`lishi kerak
  
• 
  - kam uchuvchan bo`lishi kerak
  
• 
  -termik barqaror bo`lishi kerak
  
• 
  -zaxarliligi past bo`lishi kerak
  
• 
  -oksidlanishga chidamli va turli xil qo`shimchalarga sezgirligi yuqori bo`lishi kerak.
  
• 
  Ma`lumki, tabiiy gaz tarkibidan nordon komponentlarni absorbsion tozalashda amin eritmalaridan foydalaniladi. Uchqir gazni oltingugurtdan tozalash qurilmasida gaz tarkibidan metildietanolaminning suvli eritmasi orqali ajratiladi. Bu jarayonda amin eritmasining yo`qotilishi kuzatiladi.
  
• 
  Amin usulida gazni tozalash shuni ko`rsatadiki, gaz tarkibidagi qo`shimcha moddalarni regeneratsiya qilish uchun ko`p energiya sarflanganligi uchun qiyinchiliklar tug`diradi.
  
• 
  MDEA vodorod sulfidni ham karbonat angidiridni ham yaxshi yutadi.
  
• 
  MEA vodorod sulfidni yaxshi yutadi DEA esa karbonat angidiridni yutadi. Qattiq jismning yuzasiga ta’sir qilayotgan kuchlarning tabiatiga ko‘ra adsorbsiya ikki xil bo‘ladi
  
• 
  Fizik adsorbsiya va xemosorbsiya.
  
• 
  Fizik adsorbsiya molekulyar kuchlarning o‘zaro ta’sir etishiga asoslangan.
  
• 
  Xemosorbsiya esa kimyoviy kuchlarning o‘zaro ta’sirlanishi orqali yuz beradi.
  
•