Germaniya Federativ Respublikasi davlat byudjeti, byudjet tizimi va byudjetlararo munosabatlarining xususyatlari Reja: Kirish

Download 57.63 Kb.
bet	3/6
Sana	20.11.2022
Hajmi	57.63 Kb.
	#30999

1 2 3 4 5 6

Bog'liq
Germaniya Federativ Respublikasi davlat byudjeti, byudjet tizimi va byudjetlararo munosabatlarining xususyatlari
Mavzu Grafik axborotlarni kiritish, taxrirlash va chiqarishning-fayllar.org, AZIMOVA KAMOLAXON, MO‘MINOVA ODINAXON

2. Davlat qarzi va budjet taqchilligi.

Xarajatlar

Darajalar	2000	2001
Yigma davlat budjeti	956988	971258
Federatsiya	269472	265655
Federatsiyaning aloxida mulki	20492	18429
Yevropa ittifoki xissasi	21791	19689
Ijtimoiy sugurta	432722	44689
Federal yerlar	249318	255488
Obshinalar	145125	147909

2. Davlat qarzi va budjet taqchilligi.
GFRda davlat qarzi boshka rivojlangan mamlakatlardagi kabi moliya tizimi ishlatilishining omillaridan biridir.Xajmi va usish sur’ti buyicha GFR karzi AKSH va Buyuk Britaniyadan keyingi urinda turadi. Davlat karzlarining usishi bilan birgalikda davlat kredit faoliyati rivojlanib bormokda GFR ularni mamlakat ichida va tashkarisiga joylashtiradi.Davlat kimmatli kogozlar bozori AKSH va Yaponiya va Buyuk Britaniyadan keyingi turtinchi urinda turadi.
Davlat karzlari va takchillikni moliyalashtirish
(-дефицит; +профицит)
Davlat moliya tizimiga budjetdan tashkari fondlar: urush okibatini tugatish fond vayevropa iktisod tarakkiyot fond va boshka fondlar kiradi.
Urush okibatlarini tugatish fondi urishdan jabr kurganlarga yordam berish maksadida tashkil etilgan.Uning mablaglar tadbirkor badallar,fedral xamda maxalliy budjet dotatsiyalar xisobidan shakllanadi.
Yevropa iktisodiy tarakkiyot fondi 2-jaxon urishidan keyin mann kilgan marshal rejasi Bilan boglik ravishda tashkil etilgan.
Federal yerlar va obshinalar budjeti kata axamiyatga ega bulib ularning xissasi umumdavlat xarajatlarida -100%transport va uy-joy xujaligi xarajatlar-80%,davlat apparatini ushlab turish xarajatlari va davlat karzlarini boshkarish xarajatlari-40%dan ortikrok.Yevropaning solik tizimi taxminan 25 turdagi soliklarni uz ichiga oladi.
Obshinalar xunarmandchilik soligi,yer va maxalliy soliklar( itlarga va balik oviga solinadigan solik ).Bulardan tashkari ularning budjetiga xar xil ma’muriy daromadlar kelib tushadi .Lekin yerlar va obshinalarning xarajatlari solik tushumlari Bilan emas balki federal xukumatdan maksadli va umumiy dotatsiyalar xisobiga koplanadi.
Davlat korxonalari moliyasi-mamlakat moliya tizimining tarkibiy kismidir .GFRda davlat korxonalari faoliyati rentabenli emas.
Katta uchlik banklari – «Deutsche Bank», «Dresdner Bank», «Commerz bank» lar 4000dan ziyodrok filiallarga, 20mln. mamlakat ichida va tashkarisida 200000-300000 aksionerlariga egadir va mamlakatdagi barcha aktivlarning 10% ziyodrogini uzlarida ishlaydilar.
1980-yillar boshidagi nisbatan barqaror va yuqori byudjet taqchilligi (YaIMning 3,3% dan 4,9% gacha) hukumat faoliyatining istalgan ko'lami to'g'risidagi savolni keskin ko'tardi. G. Shmidt hukumati davridayoq davlatning yalpi ichki mahsulotdagi ulushini cheklashga o'tish boshlandi. 1982 yildan boshlab G.Kol hukumati davlatga nisbatan noxolislikni bartaraf etish maqsadida davlat va xususiy sektor oʻrtasidagi taqsimotni qayta koʻrib chiqdi.
G.Kol hukumati davrida byudjet taqchilligini kamaytirish muhim boshlang'ich voqea bo'ldi. Davlat kvotasini va byudjet taqchilligini qisqartirish jarayoniga davlat xarajatlarining barcha milliy iqtisodiy tarkibiy qismlari jalb qilindi, kadrlar, tovar va xizmatlar, ijtimoiy transfertlar, kapital qo‘yilmalar xarajatlarining o‘sishi cheklandi.
Umuman olganda, xarajatlar o'sishini cheklashda muvaffaqiyat sezilarli bo'ldi. Davlat faoliyati sezilarli darajada qisqartirilib, xususiy sektor uchun qulay imkoniyatlar yaratildi.
1990 yildan boshlab Germaniyaning birlashishi munosabati bilan byudjet taqchilligining sezilarli darajada o'sishi tendentsiyasi kuzatildi. Davlat qarzi bo'yicha foizlarni to'lash xarajatlari o'sishini sekinlashtirish uchun Germaniya Moliya vazirligi xarajatlarni kreditsiz qoplashdan, shuningdek, davlat mulkini sotishdan foydalanadi.
Inqirozdan chiqishda yangi yerlar tayangan asosiy moddiy baza davlat budjeti transfertlari, shuningdek, turli fondlar mablag‘lari edi. Bu mablag'lar yetarli bo'lmagani uchun hukumat soliqlarni oshirishga kirishdi.
Yangi erlardagi tiklash jarayonlari ularning hududida davlat moliyasining yangi tashkil etilishi bilan birga bo'ldi. Shu bilan birga, yangi yerlar va jamoalar byudjetlarining tuzilishi ularning to'liq moliyaviy qaramligidan dalolat beradi: barcha daromadlarning 75% G'arbiy Germaniyadan transferlardir. ¹¹Shuni ta'kidlash kerakki, yangi yerlarga moliyaviy oqimlarning qulashi bilan hukumat hali ham yalpi ichki mahsulotda davlat xarajatlari va soliqlarni kamaytirish maqsadini ko'zlamoqda.
Germaniyaning davlat qarzi, boshqa sanoati rivojlangan mamlakatlar kabi, moliya tizimi faoliyatining omillaridan biriga aylandi. Qarz hajmi va o'sish sur'ati bo'yicha Germaniya AQSh va Buyuk Britaniyadan keyin uchinchi o'rinda turadi. Germaniya davlat qarzining rivojlanishining o'ziga xos xususiyati federal hukumatning ulushini kamaytirish tendentsiyasi va jamoalarning qarzlari ortib borayotgan erlardir.
Davlat qarzining o'sishi bilan birga davlatning kredit faolligi ham ortadi. So'nggi bir necha yil ichida berilgan kreditlar miqdori olingan kreditlar miqdoridan oshib ketdi. Germaniya mamlakat ichida va chet elda kreditlar joylashtiradi.
Germaniya davlat qimmatli qog'ozlari bozori davlat obligatsiyalari bo'yicha AQSh, Yaponiya va Buyuk Britaniyadan keyin to'rtinchi yirik xalqaro bozor hisoblanadi. Uning o'ziga xos xususiyati shundaki, u o'z hajmi bo'yicha boshqa turdagi qimmatli qog'ozlar bozoridan ustun emas, balki aksiyalar bozoridan sezilarli darajada oshadi. Germaniyada joylashtirilgan obligatsiyalarning umumiy hajmida so‘nggi yillarda davlat obligatsiyalarining ulushi 40 foizdan oshmagan bo‘lsa, xususiy banklar tomonidan chiqarilgan obligatsiyalar ulushi 60 foizdan ortiqni tashkil etdi.Ta’kidlash joizki, hukumatning faolligi tufayli. qimmatli qog'ozlarni joylashtirish siyosati , davlat obligatsiyalari sektorining ahamiyati doimiy ravishda oshib bormoqda.
Germaniyada davlat obligatsiyalari bozorining yana bir muhim xususiyati davlat qarz vositalarining turli turlari bilan operatsiyalarni amalga oshirish uchun yagona maqom va universal qoidalarning mavjudligidir. Quyidagilar davlat qimmatli qog'ozlarining emitentlari hisoblanadi: federal hukumat; uning maxsus xizmatlari (temir yo'llar va pochta bo'limi); yer hukumatlari; mahalliy hokimiyat organlari (kommuna kommunalari). Bu organlarning barchasi o'z nomidan kredit beradi. Bozordagi asosiy qarz oluvchi
davlat obligatsiyalari federal hukumatdir.
Davlat qarzini moliyalashtirish uchun federal hukumat quyidagi turdagi qimmatli qog'ozlarni chiqaradi: Germaniya obligatsiyalari; federal obligatsiyalar; qarz sertifikatlari; federal pul obligatsiyalari; jamg'arma sertifikatlari; g'aznachilikning moliyaviy majburiyatlari; foizsiz g'aznachilik sertifikatlari.
Germaniya davlat qarzining katta qismi banklar, jamg'arma kassalari va Ijtimoiy sug'urta jamg'armasiga joylashtirilgan. Hukumatning kreditorlari birinchi navbatda davlat kredit tizimi - davlat ipoteka va maxsus banklar, Bundesbankdir.
2-jadvalda federal byudjet daromadlari va xarajatlarining o'zgarishi ko'rsatilgan.Shunday ¹²qilib, 1990-yillarning boshlarida byudjet taqchillikka qisqardi va shunga mos ravishda qarzlar miqdori oshdi. Bu, o‘z navbatida, foiz to‘lovlarining oshishiga xizmat qildi.

Download 57.63 Kb.

1 2 3 4 5 6

Download 57.63 Kb.