Grafik formatlar Tasvirlami kompyuter xotirasida saqlash uchun ko'plab formatlar

ILIQ
S O U Q
SARIQ
taig'ish
birlamchi yashil
qizg'ish
2.7-rasm. Iliq va sovuq ranglar.
QIZIL
birlamchi
Qizg'ish
Qovoq
rang
Qovoq
rang
sarg'ish
Iliq va sovuq ranglar orasidagi yashil va binafsha ranglar neytral ranglar hisoblanadi. Iliq 
ranglar odamning kayfiyatini ko'taradi. Sovuq ranglar esa ruhiyatga yomon ta'sir

qiladi. Dizayn bilan jiddiy shug'ullanishni istaganlar iliq, sovuq, neytral ranglarni va ular
bilan ishlashni yaxshi bilib olishlari kerak.[16]

CIE Lab rang moduli. 1920-yilda CIE Lab {Communication Internationale de
FEclairage — xalqaro komissiya, L,a,b — bu sistemada koordinata o'qlarining
ifodalanishi} rang fazoviy moduli ishlab chiqildi. Sistema apparatga bog'liq bo'lmaganligi
uchun ko'p hollarda qurilmalar orasida ma’lumotni o'tkazish uchun qo'llaniladi. CIE Lab
modulida ixtiyoriy rang quyidagicha aniqlanadi; yorug'lik (L) va uning xromatik
komponentlari: a-parametri yashil rangdan qizil ranggacha o'zgarish diapazonini, b-
parametri ko'k rangdan sariq ranggacha o'zgarish diapazonini tashkil qiladi.
CIE Lab modulida ranglarni qamrab olish imkoniyati texnik qurilmalar (monitor,
printer) imkoniyatlaridan yuqori bo'lganligi sababli tasvirni chiqarishdan oldin uni
o'zgartirishga to'g'ri keladi. Bu modul rangli fotokimyoviy va poligrafik jarayonlarni bir-
biriga bog'lash uchun ishlab chiqilgan. Hozirgi kunda bu modul Adobe Photoshop dasturida
standart sifatida qabul qilingan.
Tasvirning rang chuqurligi - 1 pikselning rangi haqida ma’lumot saqlash uchun
ajratilgan bitlar soni bilan aniqlanadi. Eng quyi sifati bu rang uzatish uchun atigi 1 bit kerak
bo'ladigan oqqora rasm. Biz pikselda qanchalik ko'p bitlardan foydalansak, shuncha
tuslarning umumiy soni ko'p, chuqurroq ranglarga ega bo'lamiz. Lekin, bir vaqtning o'zida
tasvir faylining o'lchami kattalashib boradi. Grafik fayllarning o'lchami ba’zida True color
(pikselda 3 bayt) rejimidan foydalanishga to'sqinlik qiladi, tasvir sifati pastligi tufayli sifatli
chop etish imkoniyati yo' qoladi. Odatda tasvirning fayl o' lchamini kamaytirish uchun
yechim bilan rang chuqurligini kamaytirishga to'g'ri keladi. Zamonaviy monitorlar rang
chuqurligining barcha qiymatlarida ishlatishga qodir.
Rangli model - bu ranglarning tarkibiy qismlari yoki rang koordinatalari deb
ataladigan, odatda uch yoki to'rt qiymatdan iborat bo' lgan raqamlar to'plami sifatida

ranglarning tasvirlanishini tasvirlash uchun abstrakt modelni anglatuvchi atama. Ushbu
ma’lumotlarni sharhlash usuli bilan birgalikda rang modelining ranglar to'plami ranglar
maydonini aniqlaydi.[1]
Rasmlarni chop etishda RGB va CMYKda rasmlarning qanday ko'rinishi o'rtasida bir
nechta farqlar mavjud. Ranglarni qayta yaratish uchun kompyuter ekrani yorug'likdan
foydalanadi, shuning uchun rasmlar CMYK-da bosilganidan ko'ra yorqinroq ko'rinadi.
Shuning uchun, agar kompyuter dizayni bilan professional ravishda shug'ullanish yoki
bosma rasmlarda, masalan, elektron qurilmada ko'paytirish uchun, RGB-ni CMYK-ga
o'zgartirish kerak. CMYK-dagi rasmlar ekrandagi RGB-da bo'lgani kabi yaxshi
ko'rinmayotgandek tuyulishi mumkin, ammo bosib chiqarish paytida buning aksi sodir
bo'ladi.. RGB-ni CMYK- ga tez va oson o'zgartirish uchun bir nechta dasturiy ta’minotlar
mavjud. Bulardan biri bu Photoconverter dasturidir. Agar sizda bu dastur o'rnatilgan bo'lsa,
quyidagi ketma-ketlik orqali RGB modelidan CMYK modeliga o'tishingiz mumkin.
O'zgartirmoqchi bo'lgan rasmni tanlang, asosiy menyuga o'ting va (Menyu
л
Sozlamalarni
saqlash л Formatni saqlash sozlamalari л Formatni sozlash л
JPG
л Rangli model л CMYK)
ni tanlang.
Fotosurat konverter shuningdek, bir vaqtning o'zida bir nechta rasmlarni bosib
chiqarish uchun tayyorlash kerak bo'lsa, ommaviy rejimda aylantirishga imkon beradi,
shuningdek, rasmlarni tahrirlash uchun ko'plab imkoniyatlardan foydalanish mumkin.
Masalan, rasmlarni burish, effektlar yoki suv belgisi matnini qo'shish, nashrida va
boshqalarni o'zgartirish mumkin. Shundan so' ng yana CMYKni RGBga o'zgartiradi.
Rangli modellar orasidagi o'tish har doim modellarning ranglar maydoniga mos
kelmasligi tufayli ranglarning biron bir yo'qolishi bilan bog'liq. CMYK modelida RGB
modelining juda yorqin ranglarini namoyish qilish mumkin emas, RGB modeli, o'z
navbatida, CMYK modelining quyuq zich soyalarini yetkaza olmaydi, chunki rangning
tabiati boshqacha. Konversiya natijasida yetkazilgan zararlar tuzatib bo'lmaydigan holdir.
Shunday qilib, agar RGB rang modelida

2.9-rasm. CMYK va RGB ranglar.
yaratilgan tasvirni CMYK modeliga o'zgartirilsa, CMYK o'tkaza olmaydigan RGB 
modelining ba’zi ranglari buziladi. RGB-ga qaytganda, bu ranglar tiklanmaydi.[2] 
Photoshopda, masalan, ranglarni eng aniq o'zgartirish uchun, eng keng rang oralig'iga ega 
va barcha rang modellarining ranglarini to'liq qamrab oladigan Lab modeli yordamida 
konversiya amalga oshiriladi. Xususan, RGB-dan Photoshopda CMYK-ga o'tkazish RGB-
dan Lab-ga, keyin esa CMYK-ga aylantirishga o'xshaydi.
Rangdan farqli o'laroq, CMYK rang modeli (Zangori, Qirmizi, Sariq, Key rang-
blacK) so'rilgan ranglarni tavsiflaydi. Undan spektrning ma'lum qismlarini ajratib olib, oq
nurni ishlatadigan ranglar deyiladi. Aynan shu ranglar CMYK modelida qo'llaniladi. Ular
RGB modelining qo'shimcha ranglarini oq rangdan ajratib olish yo'li bilan olinadi. CMYK-
ning asosiy ranglari - zangori, to'q qizil va sariq. Moviy rang oq qizil, binafsha - yashil,
sariq - ko'k ranglarni ajratib olish yo'li bilan olinadi. CMYK rangli modeli chop etish uchun
asosiy hisoblanadi. Rangli printerlar ham ushbu modeldan foydalanadilar. Qora rangni
bosib chiqarish uchun katta miqdordagi siyoh kerak bo'ladi. Bundan tashqari, CMYK
modelining barcha ranglarini aralashtirish aslida qora emas, balki iflos jigarrang rangni
beradi. Shuning uchun CMYK modelini yaxshilash uchun unga yana bitta qo'shimcha rang
- qora rang kiritildi. Chop etishda bu asosiy rang, shuning uchun model nomidagi oxirgi
harf B (emas), K (Key) bo'ladi, shuning uchun CMYK modeli to'rt kanalli. Gap shundaki,
CMYK RGB-ga qaraganda kamroq rang gamutiga ega. Shuning uchun RGB-dan CMYK-
ga o'zgartirganda ranglarning bir qismi yo'qoladi.