V. ELEKTROSTANSIYA VA PODSTANSIYALARDA
ASBOB – USKUNALARNI TANLASh.
Ajratgich tanlash:
110 kV li tomoniga
|
Uust=110 кВ
|
Unom=110кВ
|
|
I nom = 1000 A
|
Bk = 0,00057 _ _
|
|
I y = 0,0935Ka
|
I y =80 kA
|
РЛНВУ-110/630
|
35 kV li nazoratga
|
U ust = 35 kV
|
U nom = 35 kV
|
|
I nom = 1000 A
|
Bk=0.0085
|
|
Iy=0.4146 kA
|
Iy=80 kA
|
РЛНВУ-110/630
|
10 kVli tomonga
|
Uust=10 кВ
|
Unom=10 кВ
|
|
Inom=2000 A
|
Bk=0.37
|
|
Iy=1.088 Ka
|
Iy=31.5 kA
|
ВВУ-35K/2000
|
O’chirgich tanlash
У-110-2000-40У1
Xisoblangan ma’lumotlar
|
Kattaliklar ma’lumotlari
|
Ut=110 кВ
|
|
35 kV li tomoniga
|
Uust=35 кВ
|
Unom=36,1кВ
|
|
Inom=2000 A
|
Iaτ=5.21 Ka
|
|
МКП-35-1000-25
|
10 kV li nazoratga
|
Uust = 10 Kv
|
U nom =10 kV
|
|
I nom = 2000 A
|
I aτ = 10Ka
|
|
VVU-10-B 10/2000
|
Himoyachi
110 kV li nazoratga RVS-110 M/U 1
U nom = 110kV
|
U t = 110kV
|
400 кВ dan past bo`lmagan 500кВ dan yuqori bo`lmagan kuchlanishlar uchun 50 Hz chastotada
35 kV li tomoniga
РВС-35МU1
78 кV dan past bo`lmagan 98 кV dan yuqori bo`lmagan kuchlanishlar uchun 50 Hz chastotada
10 kV li tomoniga
26 кV dan past bo`lmagan 30.5 кV dan yuqori bo`lmagan kuchlanishlar uchun 50 Hz chastotada
Tok transformatorini tanlash
ТФЗM-110B
Xisoblangan
|
Tanlangan
|
Imax=101 A
Iy1=0.0935 kA
Bk=0.00057
|
I nom = 72 A
0,00036 188 A
|
Qurilma
|
Turi
|
|
yuklamalar
|
|
vattmetr
voltmetr
Ichimlik Hisoblag
ampermetr
vattmetr regulyatori
jami
|
D-335
E-335
CA3-4680
M=344
M=348
-
|
A
0,5
0,5
2.5
-
10
14
|
B
-
-
-
10
-
10
|
C
0,5
0,5
2.5
-
10
14
|
35 kV li nazoratga
MV 35 kV
Xisoblangan
|
Tanlangan
|
Imax = 3200 A _
I y1 = 5,21 kA
Bk = 0,0085 _
|
I nom = 2200 A
0,0011 3969
|
10 kV li nazoratga
NN-10
Xisoblangan
|
Tanlangan
|
I max = 11200 A
I y1 = 0,4146 kA
Bk = 0,37 _
|
I nomi =8000 kA
0,1469 300
|
VI.Yerga ulash qurilmasini hisoblash.
PUE ga binoan yerga ulash qurilmasining qarshiligi quyidagi qiymatlar bilan chegaralanadi.
A) yerga tutashuv toki 500 A dan koʻp boʻlgan (110 kV va undan yuqori kuchlanishli) elektr qurilmalarida
R3≤0,5 Ом
B) yerga tutashuv toki 500 A dan kam boʻlgan (35; 10; 6 kV) elektr qurilmalarida
lekin 10 Om dan oshmasligi kerak (I3–yerga tutashuv toki A).
V) 1000 V gacha boʻlgan elektr qurilmalarida
lekin 4 Om dan oshmasligi kerak.
Yerga ulash qurilmasining hisobi uchun quyidagilar maʼlum boʻlishi kerak:
Yerning solishtirma qarshiligi ρ, (L I);
Bu tabiiy yerga ulagichlar tarqatish qarshiligi
Re=Rт-о║rф║rm║Rк
bunda, Rk–kabellar qobigʻining tutashuv toki yergan tarqalishiga qarshiligi;
Rt-t–tayanch-tross tizimining tutashuv toki yerga tarqalish koeffitsiyenti;
Rf–poydevorlarning tutashuv toki yerga tarqalishiga qarshiligi;
Rq–kanalizatsiya,vodoprovod va boshqa quvurlarning tutashuv toki yerga tarqalishiga qarshiligi;
Re–oʻlchov yuli bilan topiladi;
Shahardagi, sanoat korxonalaridagi qurilmalar uchun tabiiy yerga ulagichlar tarqatish qarshiligi taxminan quyidagicha berilishi mumkin: Rт-т– 2,5 3 Ом; Rт– 2 4 Ом;
Rф– 8 9 Ом; Rқ– 2 3 Ом.
v)yerga ulash qurilmasining talab qilingan qarshiligi;
g)Yerga ulash qurilmasini bajarishga moʻljallangan maydon oʻlchamlari (yuzasi).
Sunhiy yerga ulagichlar sifatida uzunligi 250 sm. Li 60*60 mm yoki boshqa oʻlchamli burchakli poʻlat qoziq yoki diametri 40*80 mm boʻlgan poʻlat quvur ishlatiladi.Yerga ulash konturi 2,5*4 mm poʻlat tasmalar (gorizontal yerga ulagichlar va ularga ulangan vertikal poʻlat burchak yoki quvurlar vositasida bajariladi).Gorizontal yerga ulagichlarning yotish chuqurligi 0,50,8 metr. Bitta vertikal quvur qoziqning tutashuv toki qarshiligi:
Bitta vertikal burchak qoziqning tutashuv toki tarqalish tokiga qarshiligi:
Bitta gorizontal poʻlat tasma vertikal qoziqlarni tutashtiradi hamda eletktr qurilmasisathidagi potensiallarni tekislaydi.Uning qarshiligi:
Yuqoridagi ifodalarda:–yerning solishtirma qarshiligi (Om.m);
l–yerga ulagichning uzunligi;
t–yerga ulagichning yotish chuqurligi;
b–tasmaning yoki poʻlat burchakning eni (hamma oʻlchovlar sm.larda)
Расм 6.1.
Podstansiyaning yerlatgich qurilmasining ulanish sxemasi.
Sunhiy yerga ulagichlardan talab qilinadigan tarqalish tokiga qarshiligi: =1,47
Suniy yerga ulagichlardan talab qilinadigan tarqalish qarshiligi
Vertikal qoziqlarning taxminiy soni:
Bunda,n –qoziqlarning foydalilk koeffitsiyenti, birinchi yondoshuvda =0,60,8 olinishi mumkin. =1 bunda, qachonki qoziqlar bir–biridan juda uzoqda joylashgan yoki bittagina qoziq boʻlsa.
Qoziqlarning taxminiy soni N va maydon oʻlchamlariga qarab ular joylashtirib chiqiladi. Yerga ulash qurilmasining plani (yuqoridan koʻrinishi) maʼlum boʻlgandan soʻng gorizontal ulagichlarning uzunligini aniqlaymiz. Natijada yuqoridagi formuladan bitta gorizontal tasmaning qarshiligi Rr.otopilishi mumkin.
Tasmalarning uzunligin bir xil boʻlsa, ularning umumiy tarqatish qarshiligi:
Bu yerda, nr–gorizontal tasmalar soni;
120
90
r–gorizontal tasmalarning foydalilik koeffitsiyenti.
Endi vertikal qoziqlardan talab qilinadigan qarshilikni topish mumkin:
.
Nihoyat, vertikal qoziqlarning aniq soni topiladi:
bunda, –qoziqlar foydalilik koeffitsiyentining aniq qiymati. R va ut lar ilovalarda keltirilgan jadvaldan (L1) topiladi. Hisob natijalari asosida yerga ulash qurlmasining shakli chiziladi. Hisob tugugandan soʻng yerga ulash qurilmasining bir fazali qisqa tutashuv holida issiqqa chidamliligi tekshiriladi.
VII. ELEKTR QURILMALARINI YASHINDAN SAQLASH
Elektr podstansiyalarida jixozlarni bevosita yashin urishdan saqlash uchun asosan ustunsimon alohida yashin qaytargichlardan foydalaniladi. Tayanch va portallarda ham yashin qaytargichlar joylashgan boʻlishi mumkin. Yashin qaytargichlarning eng mahqul balandligi 45–50 m dan oshmaydi.
Obyekt yakka yashin qaytargich bilan himoyalanayotgan boʻlsa, uning himoya zonasi taxminan konus sifatida boʻladi. Ushbu konusning balandligi (h0), maʼlum (hx) balandlikdagi himoya radiusi (rx), yer yuzasidagi himoya radiuslari (r0) quyidagicha topiladi:
Hamma oʻlchamlar m.larda
h–yashin qaytargichning
tanlab olingan balandligi;
Biror obʼekt (masalan oʻchirgich yoki shinalar tizimsi) himoya zonasiga kiryapdimi, yoʻqmi buni bilish uchun obʼektning balandligi hx da himoya zonasi radiusi rx ni topish kerak. Obʼektdan yashin qaytargichgacha boʻlgan masofa rx dan oshib ketmasa, u yashindan saqlangan hisoblanadi.
Yashin qaytargichlar ikkita boʻlsa himoya zonasining yon tomonlari yuqoridagiday topiladi. Yashin qaytargichlar oraliq himoya zonasining oʻlchamlari esa ular orasidagi masofa (L) ga bogʻliq:
а) agarL>h bo’lsa;
б) agarL
Agar L≤3h sharti bajarilsagina yashindan himoyalanish ishonchliligi 99,5 % taʼminlanadi.
r-yer sathidagi himoya zonasi balandligi
rx1
hx1 balandlikdagi himoya zonasi radiusi
rx2
hx2 balandlikdagi himoya zonasi radiusi
7.2- rasm. Yashin qaytargich qurilmasining sxemasi
Yashin qaytargichlarning soni koʻp boʻlsa, himoya zonasini aniqlash uchun oldin har bir oʻzaro juft yashin qaytargichlar himoya zonalari topiladi. Soʻngra muayyan balandlikdagi umumiy himoyasi chiziladi. Balandlikdagi hx boʻlgan ob’ekt yashindan saqlagichlar hisoblanadi, qachonki hamma juft yashin qaytargichlar uchun bx>0 sharti bajarilsa.
VIII. XULOSA
IX.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Rojkova L.D., Kozulin V.S. Elektr stansiya va podstansiyalarining elektr asbob uskunalari. Toshkent: O‘qituvchi, 1986.
Неклепаев Б. Н. Электрическая част электростансий–М.:
Энергия, 1976–552 б.
Электротехнический справочник: Т.З, Кн. 1. Производство и распределение электрический энергии. /Под общ. ред. профессоров МЕИ. –М.: Энергоатомиздат, 1988, 880 с.
Электрическая част стансий и подстансий /Под ред. А. А. Василева. Ч. П.–М.: Энергия, 1972–344 б.
Электрическая част стансий и подстансий (справочные материалы) /Под ред. Б. Н.Неклепаева. –М.: Энергия, 1978–336 б.
Правыла устройства электроустановок–М.:Энергия, 1965–484б.
Правила технической эксплуататсии электрических стансий и сетей. 13–е изд. –М.: Энергия, 1977–224 б.
Электрическая част электростансий /Под ред С. В. Усова–Л.; Энергия. Ленингр. отд–ние, 1977–556 б.
Правила устройства электроустановок 5–ye izd., I, II, III, IV–M.: Atomizdat, 1977, 1978–54 b; 43 b; 96 b; 48 b.4. Grafik qism mazmuni:
|
