KIRISH
Bugun mamlakatimizni modernizatsiya kilish va yangilash, iktisodiyotimizning sifat jixatidan yangi, zamonaviy tarkibiy tuzilmasini shakllantirish, xududlarimizni kompleks rivojlantirish bo‘yicha barcha rejalarimizning muvaffakiyatli amalga oshirilishi infratuzilma tarmoklarini yuksak sur’atlar bilan rivojlantirishga uzviy bog‘lik ekani xakida gapirishning xojati yo‘k.
Infratuzilmani rivojlantirish bo‘yicha kabul kilingan dasturlarda yakin istikbolda yangi energetika kuvvatlarini, elektr energiyasini uzatish tarmoklarini barpo etish va mavjudlarini rekonstruksiya kilish bo‘yicha 26 tadan ortik investitsiya loyixasini amalga oshirish ko‘zda tutilgan. Bular, avvalambor, Tallimarjon issiklik elektr stansiyasida umumiy kuvvati 900 megovatt bo‘lgan ikkita bug‘-gaz kurilmasini, Toshkent issiklik elektr stansiyasida quvvati 370 megovattni tashkil etadigan bug‘-gaz kurilmasini, Angren issiklik elektr stansiyasida kuvvati 130-150 megovattdan iborat energoblokni, Farg‘ona vodiysida yangi energetika kuvvatlarini barpo etish, Sirdaryo va Yangi Angren issiklik elektr stansiyalarini bir-biri bilan bog‘laydigan yukori voltli elektr uzatish tarmog‘ini kurish, Ustyurt gaz-kimyo majmuasining tashki energiya ta’minotini tashkil etish kabi muxim strategik loyixalardir.
Ayni loyihalash ishlarini amalga oshirishda kurs ishini amalga oshirish yuqoridagi ulkan ishlarni ro‘yobga chiqarishda ilk qadamlar bo‘ladi.
Kurs ishi topshirig‘ida quyidagilar ko‘rsatilgan :
a) energetik tizim haqida ma’lumot;
b) yig‘ma shinalardagi maksimal quvvat, /MVt/;
v) energetik tizimni kuchlanishi In /kV/;
g) chiqish liniyalarining soni va kuchlanishi;
d) elektr stansiyalari yoki podstansiyani tipi va iste’molchilarining turi.
Topshiriqni amalga oshirishda talaba oldinga qo‘yilgan masalani nazariy va amaliy bilimlariga tayanib yoritish uchun ko‘nikma xosil qiladi.
I.ELEKTR YUKLAMALARINI HISOBLASH.
Elektr yuklarini talab koeffitsienti bo'yicha hisoblaymiz Ks . Sanoat iste'molchilari uchun talab koeffitsienti Ks ko'rsatkichlaridaberilgan .
1.Berilgan sanoat korxonasi uchun faol quvvat quyidagi ifoda bilan aniqlanadi .
[ MVt ] (1)
Po‘rn - korxonaning taqdim etilgan aktiv quvvati (MVt);
Kc - talab koeffitsienti.
2. Yillik va kunlik yuklamalar jadvalini tuzish uchun quyidagilar aniqlanadi:
a) Har bir sanoat korxonasi uchun to'liq va reaktiv quvvat:
[ MVA ] (2)
[ MVar ] (3)
Ushbu tipik grafiklar yordamida podstansiyalarning kunlik va yillik grafiklari tuziladi. Jadvallarni tuzish uchun qish va yoz kunlari uchun jadval tuziladi. Jadvalni yaratish uchun quyidagi iboralardan foydalanamiz.
[ MVt ] (4)
[MVar] (5)
[MVA] (6)
bu yerga
n % -tipik grafikga mos keladigan ordinat ustuni (foiz sifatida).
Podstansiya uchun aktiv, reaktiv va to'la quvvatlarni yig'indisi aniqlanadi
.
[MVт] (7)
[МVаr] (8)
[МVА] (9)
Yuqoridagi formulalardan foydalanib hisoblash ishlarini amalga oshiramiz.Bunda hisob-kitoblarni variant asosida ko‘rib o‘tamiz.
Neftni qazib olish. Korxonaning talab koeffitsenti , quvvat koefisenti ga teng.
Neftni qayta ishlash. Korxonaning talab koeffitsenti , quvvat koefisenti 84 ga teng.
Yuqorida hisoblangan maksimal quvvatlardan foydalanib podstansiyaiste’molchilarining yuklamalar grafigi quriladi. Buning uchun (4,5,6)dan foydalanib, iste’molchilarning qishki va yozgi yuklamalar hisoblab topiladi ushbu hisob kitoblar jadvalga kiritiladi.
Neftni qazib olish korxonasining qishki va yozgi yuklamalarini hisoblab 1-jadvalga kiritamiz.
Neftni qazib olish korxonasining qishki va yozgi yuklamalari.
1-jadval
Neftni qazib olish
|
|
|
Qishgi
|
Yozgi
|
|
P
|
Q
|
S
|
P
|
Q
|
S
|
|
22,815
|
14,73703
|
27,16071
|
19,0125
|
12,28086
|
22,63393
|
|
21,5475
|
13,91831
|
25,65179
|
19,0125
|
12,28086
|
22,63393
|
|
21,0405
|
13,59082
|
25,04821
|
19,0125
|
12,28086
|
22,63393
|
|
21,5475
|
13,91831
|
25,65179
|
19,0125
|
12,28086
|
22,63393
|
|
22,0545
|
14,2458
|
26,25536
|
21,0405
|
13,59082
|
25,04821
|
|
21,801
|
14,08205
|
25,95357
|
20,28
|
13,09959
|
24,14286
|
|
21,5475
|
13,91831
|
25,65179
|
20,28
|
13,09959
|
24,14286
|
|
22,0545
|
14,2458
|
26,25536
|
20,787
|
13,42708
|
24,74643
|
|
23,5755
|
15,22827
|
28,06607
|
20,787
|
13,42708
|
24,74643
|
|
24,0825
|
15,55576
|
28,66964
|
22,815
|
14,73703
|
27,16071
|
|
24,0825
|
15,55576
|
28,66964
|
22,815
|
14,73703
|
27,16071
|
|
23,5755
|
15,22827
|
28,06607
|
22,815
|
14,73703
|
27,16071
|
|
23,0685
|
14,90078
|
27,4625
|
22,308
|
14,40954
|
26,55714
|
|
23,322
|
15,06452
|
27,76429
|
22,308
|
14,40954
|
26,55714
|
|
23,829
|
15,39201
|
28,36786
|
22,308
|
14,40954
|
26,55714
|
|
23,829
|
15,39201
|
28,36786
|
22,308
|
14,40954
|
26,55714
|
|
23,0685
|
14,90078
|
27,4625
|
21,5475
|
13,91831
|
25,65179
|
|
23,5755
|
15,22827
|
28,06607
|
21,5475
|
13,91831
|
25,65179
|
|
23,5755
|
15,22827
|
28,06607
|
21,5475
|
13,91831
|
25,65179
|
|
23,0685
|
14,90078
|
27,4625
|
21,0405
|
13,59082
|
25,04821
|
|
23,5755
|
15,22827
|
28,06607
|
21,0405
|
13,59082
|
25,04821
|
|
23,5755
|
15,22827
|
28,06607
|
19,0125
|
12,28086
|
22,63393
|
|
22,815
|
14,73703
|
27,16071
|
19,0125
|
12,28086
|
22,63393
|
|
22,308
|
14,40954
|
26,55714
|
19,0125
|
12,28086
|
22,63393
|
|
2) Neftni qayta ishlash korxonasining qishki va yozgi yuklamalarini hisoblab 2-jadvalga kiritamiz.
Neftni qayta ishlash korxonasi qishki va yozgi yuklamalari.
2-jadval
Neftni qayta ishlash korxonasi
|
|
|
Qishgi
|
Yozgi
|
|
P
|
Q
|
S
|
P
|
Q
|
S
|
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
|
36,608
|
23,64643
|
43,58095
|
35,776
|
23,10901
|
42,59048
|
|
37,024
|
23,91514
|
44,07619
|
35,36
|
22,8403
|
42,09524
|
|
37,44
|
24,18385
|
44,57143
|
35,776
|
23,10901
|
42,59048
|
|
38,688
|
24,98998
|
46,05714
|
37,44
|
24,18385
|
44,57143
|
|
38,688
|
24,98998
|
46,05714
|
37,856
|
24,45256
|
45,06667
|
|
37,856
|
24,45256
|
45,06667
|
37,856
|
24,45256
|
45,06667
|
|
37,44
|
24,18385
|
44,57143
|
37,44
|
24,18385
|
44,57143
|
|
38,272
|
24,72127
|
45,5619
|
38,272
|
24,72127
|
45,5619
|
|
38,272
|
24,72127
|
45,5619
|
38,272
|
24,72127
|
45,5619
|
|
37,024
|
23,91514
|
44,07619
|
37,024
|
23,91514
|
44,07619
|
|
37,44
|
24,18385
|
44,57143
|
37,44
|
24,18385
|
44,57143
|
|
38,272
|
24,72127
|
45,5619
|
37,44
|
24,18385
|
44,57143
|
|
39,52
|
25,5274
|
47,04762
|
37,856
|
24,45256
|
45,06667
|
|
39,52
|
25,5274
|
47,04762
|
38,272
|
24,72127
|
45,5619
|
|
39,52
|
25,5274
|
47,04762
|
38,272
|
24,72127
|
45,5619
|
|
39,52
|
25,5274
|
47,04762
|
38,272
|
24,72127
|
45,5619
|
|
38,688
|
24,98998
|
46,05714
|
38,272
|
24,72127
|
45,5619
|
|
37,44
|
24,18385
|
44,57143
|
37,44
|
24,18385
|
44,57143
|
|
37,024
|
23,91514
|
44,07619
|
37,024
|
23,91514
|
44,07619
|
|
|
Yuqoridagi 1 va 2-jadvallarda foydalanib, korxonalarning sutkalik qishki va yozgi mavsum uchun aktiv, reaktiv hamda to’la quvvatlarini MS Excel dasturida grafik ko’rinishda ifodalaymiz.
1)Neftni qazib olish korxonasi P, Q va S quvvatlari qishki sutkalik grafigi.
1-rasm. Neftni qazib olish korxonasi qish mavsumidagi aktiv quvvat yuklama grafigi
2-rasm. Neftni qazib olish korxonasi qish mavsumidagi reaktiv quvvat yuklama grafigi
3-rasm. Neftni qazib olish korxonasi qish mavsumidagi to’l aquvvat yuklama grafigi
Neftni qazib olish korxonasi P, Q va S quvvatlari yozgi sutkalik grafigi.
4-rasm. Neftni qazib olish korxonasi yoz mavsumidagi aktiv quvvat yuklama grafigi
5-rasm. Neftni qazib olish korxonasi yoz mavsumidagi reaktiv quvvat yuklama grafigi
6-rasm.Neftni qazib olish korxonasi yoz mavsumidagi to’la quvvat yuklama grafigi
2)Neftni qayta ishlash korxonasi P, Q va S quvvatlari qishki sutkalik grafigi
7-rasm. Neftni qayta ishlash korxonasi qish mavsumidagi aktiv quvvat yuklama grafigi
8-rasm. Neftni qayta ishlash korxonasi qish mavsumidagi reaktiv quvvat yuklama grafigi
9-rasm. Neftni qayta ishlash korxonasi qish mavsumidagi to’ls quvvat yuklama grafigi
|
