SAVOLLAR
1.To’lqin deb nimaga aytiladi?
2.Ko’ndalang to’lqin qanday bo’lib tarqaladi?
3.Elektromagnit to’lqin ko’ndalangligini
tushuntirib bering
4.Monoxromatik to’lqin qanday to’lqin?
5.Monoxromatik to’lqin va monoxromatik tebranishlarining tenglamalari?
6.Yassi monoxromatik to’lqin deb qanday monoxromatik to’lqinga aytiladi?
7.Yassi monoxromatik to’lqin tenglamasi?
8.Monoxromatik to’lqin xususiyatlari nimalar?
9.Lazer xususiyatlari?
10.Lazer nuridan qaysi sohalarda foydalanamiz?
17
GLOSSARY
1.To’lqin-tebranishlarning vaqt o’tishi bilan fazoda tarqalishi;
2.Yorug’lik nuri-energiya oqimining tarqalish yo’nalishi
3.Elektromagnit to’lqin-elektromagnit tebranishlarining fazoda tarqalishi
4.Ko’ndalang to’lqin-
zarralarning tebranishi to’lqinning tarqalishi yo’nalishiga tik
bo’lgan to’lqin
5
.Bo’ylama to’lqin-zarralarning tebranishning tarqalish yo’nalishida bo’lgan to’lqin
6.Monoxromatik to’lqin–bir xil chastotali(to’lqin uzunlikli)va o’zgarmas amplitudali:
7.Yassi monoxromatik to’lqin – to’lqin sirti yassi tekislikdan iborat bo’lgan
monoxromatik to’lqin
8.Lazer-optik to’lqinlarni diapozonida induksiya nurlanishi chiqaradigan mazerlar
18
Testlar
1.Agar to’lqinda tebranma harakat tebranishlarining tarqlish yo’nalishiga
perpendikulyar yo’nalish bo’yicha sodir bo’lsa,bunday to’lqin?
A)Bo’ylama to’lqin; B ) Ko’ndalang to’lqin;
C)Sirt to’lqin; D)Qavariq to’lqin;
2.Muhitdagi tarqaluvchi to’lqinlarning turlari muhitning qanday xossalariga bog’liq?
A
Elastik B)Temperatura
C)Qattiqli D)T.J.Y
3.Bo’ylama to’lqinlar qanday deformatsiyaning aynan o’zginasidir?
A )Hajm B)Siljish
C)Bukilish D)Cho’zilish
4.Quyidagi to’lqinlarning qaysi biri sirt to’lqinlaridir?
A)Shamol esganda tarqaluvchi to’lqinlar B)Jismlar tebranganda hosil bo’ladigan
to’lqinlar
C)Nay ichidagi suyuqliklarda yuzaga keladigan to’lqinlar D Suv sirtidagi to’lqinlar
5.Monoxromatik to’lqinlarning asosiy manbasi?
A)Mayatniklar B)Lazerlar
C)Divigatel D)T.J.Y
6.Agar yassi sirtda to’lqinlar tarqalsa bu to’lqinlar?
A)Ko’ndalang to’lqin B)Kogarent to’lqin
C)Yassi monoxromatik to’lqin D)T.J.Y
7.To’lqin uzunligi 1m bo’lgan nurda yotib,bir-biridan 2m masofada turuvchi ikki nuqta
tebranishi fazalariningfarqi topilsin?
A
4
2
C)0 D)T.J.Y
8.Turg’un to’lqinning birinchi va to’rtinchi qavariqlari orasidagi masofa
15sm bo’lsa,tebranish to’lqin uzunligi aniqlansin?
A)12m B)1,2m
C
0,1m D)0,7m
19
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.Jo'ravev M.veroyatnostno-statisticheskie idea v prepodavanii
fiziki.Tashkent:Fan.1992
2.Lui de Broyl.Revolyutsiya v fizike.Moskva:Atomizdat.1965
3.Gladkov K.A.Atom ot A do YA.Moskva:Atomizdat.1967
4.SHpol’skiiy E.V.Atomzdat.2008.
5.Konstantin Anatolevich Putilov ,,KURS FIZIKI’’Tashkent 1963
6.F.A.Korolev Optika,atom va yadro fizikasi.O’qituvchi.Tashkent.1978.
7.G.S.Lansberg,Optika,Tashkent,O’qituvchi1981
8.I.Butikov,Optika.Moskva.Visshaya shkola 1977
9.A.Matveev,Optika,Moskva Visshaya shkola1985
10.Ziyonet.uz.
11.Arxiv.uz.
12.FIZIKA,MATEMATIKA VA INFORMATIKA.Ilmiy-uslubiy jurnal.
20
Mundarija
I.Kirish ……………………………………………………………………… 3
II.Asosiy qism
1.To’lqin turlari …………………………………………………………… 5
2.Elektromagnit to’lqinning –ko’ndalangligi………………………………. 8
3.Monoxromatik tebranishlar va to’lqinlar …………………………………10
4.Yassi monoxromatik to’lqinlar superpozitsiyasining dolzarbligi ………….11
5.Lazerlarning qo’llanilishi……..…………………………………………..12
III.Xulosa ………………………………………………………………………16
IV.Foydalanilgan adabiyotlar …………………………………………………20
