|
I. Yoruglikning sochilishi
|
bet | 2/20 | Sana | 04.02.2023 | Hajmi | 407.5 Kb. | | #41027 |
Bog'liq YORUGʻLIKNING SOCHILISHI sardor, navruz, MAPLE maqola Magistr, LOYIHA METODI ASOSIDA O, resources-1, Kuchaytirgich - VikipediyaKurs ishining maqsadi: Yorugʻlik sochilishi hodisasini keng yoritib berish va ularning turlari haqida ma’lumotlar keltirib o’tish hamda bu hodisalar ustida olimlar tajribasini o’rganish.
Muhitga tushgan yoruglik qaytish, sinish va yutilishdan tashqari sochiladi ham. Bu hodisani kundalik hayotimizda har kuni kuzatamiz. Yoruglikning atmosferada sochilishi natijasida osmon kom-kok bolib korinadi. Agar yoruglik atmosferada sochilimaganda edi, kunduz kuni ham biz quyosh va yulduzlarni qorongi osmonlarda kuzatgan bolar edik. Yoruglik maydoni tasirida tebranayotgan elektronlarning majburiy tebranishlari tufayli paydo boladigan ikkilamchi tolqinlar yoruglik tolqini olib kelayotgan energiyaning bir qismini chetga sochib yuboradi. Boshqacha qilib aytganda moddadan yoruglik tarqalayotganda yoruglik sochilishi kerak. Bunday hodisa yuz berishi uchun yoruglik tolqinining ozgaruvchi maydoni tasiri ostida tebrana oladigan elektronlarning bolishi etarlidir. Bunday elektronlar esa har qanday moddiy muhitda etarli miqdorda bor. Agar muhit optik jihatdan bir jinsli bolsa yani uning sindirish korsatkichi nuqtadan nuqtaga otilganda ozgarmasa u holda tolqin frontida bir biridan masofada joylashgan tengdosh hajmlarning ixtiyoriy ikkitasi chiqarayotgan ikkilamchi tolqinlar bir birini sondiradi. Muhitning bir jinsli va ikkilamchi tolqinlarning kogerent bolishi yoruglik sochilmasligining zaruriy va etarli shartidir. Xaqiqatda esa ideal bir jinsli muhitlar bolmaydi. Real muhitlarda turli sababdan paydo bolgan optik bir jinslimasliklar hamisha boladi bu esa yoruglikning bazi hollarda juda intensiv, bazi hollarda juda zaif sochilishini bildiradi. Bir jinslimasliklar tufayli boladigan difraksiya yoruglikning diffuziyasi yoki sochilishi deyiladi. Demak, muhitning bir jinsliligini buzish uchun sindirish korsatkichini doimiyligini buzish kerak. Sindirish korsatkichi n esa muhitning dielektrik singdiruvchanligiga
|
| |