I rar i ma lumotlar bazasini bosh arish




Download 14,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet230/510
Sana20.05.2024
Hajmi14,88 Mb.
#245028
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   510
Bog'liq
10-11-sinf Informatika va AT @E BAZA ISHREJA

I rar i ma lumotlar bazasini bosh arish 
tizimlari
Iyerarxik ma’lumotlar bazasi modeli 1960-yillarda 
yaratilgan boʻlib, hozirda foydalanilmaydi Model 
daraxt tuzilmasiga tayanadi, unda har bir asosiy shox 
bogʻlanishlarning bir tomoni, har bir ikkilamchi shox 
esa bogʻlanishlarning koʻp tomonidir Daraxt tuzilmasi 
faqat koʻpga-bir bogʻlanishlar bilan ishlay oladi va 
bitta yoʻnalishdagina ishlaydi Iyerarxik ma’lumotlar 
bazasi faqat qatʼiy iyerarxiyaga ega modellar uchun 
mos keladi
Shu kabi iyerarxiyalardan biri kompyuter tizimlarida 
ishlatiladigan fayl tizimidir Fayl tizimi taxminan 
quyidagicha koʻrinishda boʻlishi mumkin
9.43-rasm. apka tuzilmasi.
Har bir disk papkalardan iborat Ularning har birida 
ichki papkalar ham boʻlishi mumkin Har bir ichki 
papka oʻzidan yuqori darajadagi faqat bitta papkaga 
ega boʻladi Ma’lumotlarni topish uchun foydalanuvchi 
tizimni koʻzdan kechirib, ma’lumotlar joylashgan 
diskni, papkani, keyin esa fayl topilgunga qadar ichki 
papkalarni tanlaydi
Shunday jarayondan iyerarxik ma’lumotlar bazasida 
ma’lumot qidirishda foydalaniladi Daraxtning 
tepasidagi ma’lumotlarga tezkor kirish mumkin
sin In ormati a va a borot t nologi alari
ICT_STB_G10-11_c09_p143-183_NT_R6_2023.indd 180
28.10.2023 11:30:48


181
osh aruv a borot tizimlari
Diqqat! 
osh aruv a borot tizimi 
(MIS) menejerlarga 
qaror qabul qilishga imkon beruvchi xulosaviy 
ma’lumotlarni taqdim etadi MIS ma’lumotlar 
bazasidagi ma’lumotlarni solishtiradi va ularni 
hisobotlar hamda diagrammalar shaklida 
koʻrsatadi Ushbu hisobotlar va diagrammalar 
ma’lumotlar bazasining oʻzida yaratilishi yoki 
ma’lumotlarni tahlil qilishda ishlatiladigan 
dasturiy ta’minotning qoʻshimcha qismi boʻlishi 
mumkin
Qoʻshimcha dasturiy ta’minot birdan ortiq MBlardagi 
ma’lumotlarga murojaat qiladi va ular asosida 
hisobotlar ishlab chiqadi Agar biror dastur bir necha 
MBlardan ma’lumot jamlasa va birlashtirsa, bu qaror 
qabul qilish tizimi axborot tizimi (EIS) deb yuritiladi
MIS quyidagi asosiy xususiyatlarga ega

ma’lumotlar bazasi va boshqa manbalardan 
ma’lumotlar jamlanib, solishtiriladi

ma’lumotlar turli manbalardan olinib, oʻzaro 
bogʻlanadi

rahbariyat talab qiladigan ma’lumotlarni taqdim 
etish uchun tekshiriladi

menejerlarga qaror qabul qilishda yordam berish 
uchun jamlanma hisobotlar va diagrammalar 
yaratiladi
Diagrammalarni insonlar yaratadi, ammo yaratilgandan 
soʻng ulardan ma’lumotlar oʻzgargan sayin qayta 
foydalanish mumkin Diagrammalar menejerlar talab 
qilgan ma’lumotlarni taqdim etishi muhim
12. 
Umumlashtirilgan fayl turlari nima uchun 
kerakligini tushuntirib bering
13. 
Indekslangan izchil foydalanish huquqidan 
foydalanib faylni topishda zarur boʻladigan 
qadamlarni tasvirlab bering
14. 
Nega ma’lumotlar bazasiga kirishda 
indekslangan izchil foydalanishdan koʻra 
bevosita foydalanish afzalligini tushuntirib 
bering
15. 
Boshqarish axborot tizimlarining (MIS) ikkita 
xususiyatini tasvirlab bering

Download 14,88 Mb.
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   510




Download 14,88 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



I rar i ma lumotlar bazasini bosh arish

Download 14,88 Mb.
Pdf ko'rish