|
Iii bob. O‘smirlik davrida ijtimoiy intellektning rivojlanishiga kommunikativ kompetentlik ta’sirining eksperimental tatqiq etilishi
|
| bet | 7/7 | | Sana | 06.06.2024 | | Hajmi | 51,51 Kb. | | #260742 |
Bog'liq [[[Bob boyicha xulosa
Tadqiqot ishimizning oxirgi bobi haqida so‘z yuritadigan bo‘lsak, ushbu bobda asosan o‘smirlik davridagi o‘quvchilarning ijtimoiy intellekt xususiyatlari, ularning rivojlanishiga ta’sir ko‘rsatadigan omillar, ularning kommunikativ kompetentlik darajani o‘lchash, ularning natijalarini taxlil qilish haqida ma’lumotlar berildi. Umuman olganda tadqiqot ishimizning har ikkala metodikasi ham qisman bir-biriga yaqin hisoblanib, o‘smir yoshidagi o‘quvchilarning ijtimoiy intellektiga kommunikativ kompetentlikning ta’sirini o‘rganishga yo‘naltirilgan.
Qo‘shimcha sifatida ilmiy tadqiqotimiz davomida gender jihatlariga ham alohida e’tibor qaratdik. Ya’ni o‘smir yoshidagi o‘g‘il bolalar hamda qiz bolalarning ijtimoiy intellektiga kommunikativ kompitetnlikning ta’sir jarayonidagi farqlarni aniqlashga harakat qildik. Tadqiqot ob’yekti sifatida olingan 22-IDUMning 8-sinf o‘quvchilarining jami soni 52 nafarni tashkil etib, ulardan 30 tasi o‘g‘il bolalar, 22 tasi qiz bolalardir. Aynan ikkinchi metodikamiz ya’ni VN. Koskomning “Ijtimoiy intellekt va komunikativligini o‘lchash” metodikasining kommunikativ kompetentlik shkalasi o‘smir yoshidagi qiz bolalarda yuqori chiqqanini va bevosita boshqa shkalalar (vaziyatni tushunish, o‘zini ko‘rsata olish va h.k.) ham yaxshi natijada ekanligini ko‘rish mumkin. Bundan esa qiz bolalar tabiattan ko‘proq muloqat qilishga moyil bo‘lishi, buning natijasida esa ularning intellekt xususiyatlari ham ancha yaxshi rivojlanishidan dalolat beradi. Ammo buni nisbiy tushuncha sifatida olishimiz zarur. Sababi o‘g‘il bolalar muloqatchan emas degan xulosaga kelish noto‘g‘ri. Bu natija bizning tadqiqot ob’yektlarimizda o‘tkazilgan metodika hamda savolnomalar natijasida chiqarilgan xulosalar hisoblanadi.
XULOSA VA TAVSIYALAR
Bizning tadqiqotimiz o‘smirlarning hayotida ijtimoiy intellekt hamda kommunikativlik katta ahamiyat kasb etishi haqida xulosa chiqarishga imkon berdi. Bu birinchi navbatda, o‘smirlik davri inqiroz davri bo‘lib, aynan shu yoshda inson ruhiyatida global o‘zgarishlar sodir bo‘lishi bilan bog‘liq.
Bizning ishimizda taqdim etilgan ma’lumotlarga asoslanib, ijtimoiy intellekt insonning ijtimoiy muhiti bilan shaxsiy hayoti o‘rtasidagi aloqaning muvaffaqiyatini belgilaydigan muhim tarkibiy qism ekanligi haqida xulosa qilishimiz mumkin.
O‘smirlik bosqichida tananing deyarli barcha ruhiy xususiyatlarini shakllantirish jarayoni o‘zgaradi hamda ijtimoiy intellekt qanchalik yaxshi shakllanganiga qarab, kelajakdagi hayot juda muvaffaqiyatli va samarali bo‘ladi. O‘smirlar ontogenez jarayonida ularning yoshi qanchalik muhimligini anglamaydilar va bizning vazifamiz bezovta qilish emas, balki ularga ushbu yoshdagi barcha neoplazmalarning to‘g‘ri rivojlanishiga yordam berishdir ya’ni intellekt va muloqot ko‘nikmalarini rivojlantirishdir. Amalga oshirilgan ishlarni tahlil qilib, biz ijtimoiy intellektning rivojlanishiga kommunikativ munosabatlar o‘z ta’sirini yaxshigina o‘tkazishi mumkin degan xulosaga keldik. Maktab esa bolaning ijtimoiy intellektini rivojlantirishning muhim shakllantiruvchi mexanizmi hisoblanadi.
Tadqiqot jarayonida biz turli o‘smirlarning ijtimoiy intellektning rivojlanish darajasi ba’zi hollarda har xil ekanligini aniqladik. Tadqiqot jarayonida olingan ma’lumotlardan maktab asosida o‘smirlarning ijtimoiy intellekt darajasini rivojlantirishda foydalanish mumkin. O‘smirning temperament turini hisobga olgan holda, o‘qituvchi uning ijtimoiy intellekt darajasining rivojlanishi qanday shakllanganligini tushunishi mumkin.
Shu bilan birga, bizning tadqiqotimiz ushbu ishda keltirilgan mavzular namunasi o‘rganilayotgan masalani to‘liq tushunishga mos kelmasligini ko‘rsatdi. Ya’ni, bu yo‘nalishdagi ishlar dolzarb va davom ettirilishi kerak.
Aniqroq tushunish uchun ko‘proq mavzulardan, muloqot ko‘nikmalarini shakllantirish va ularning ijtimoiy intellekt bilan aloqasini o‘rganishdan foydalanish kerak.
Olingan ma’lumotlarga asoslanib, o‘smirlarning muloqot kompitensiyasiga qarab, ijtimoiy intellektni rivojlantirishga yondashuv strategiyasini qurish mumkin bo‘ladi. Olingan ma’lumotlar yordamida o‘smirning shaxsiy hayotiga aralashmasdan ijtimoiy intellektning rivojlanish darajasini oshirish, shu orqali uning zamonaviy sharoitlarda ijtimoiy tayyorgarligini samarali shakllantirish mumkin bo‘ladi. Bunday ishlar noqulay, ekologik ijtimoiy muhitda to‘laqonli shaxsni shakllantirishga yordam beradi. O‘smirlarning kommunikativ xususiyatiga qarab, ijtimoiy intellektni rivojlantirish bo‘yicha vazifalarni shakllantirish mumkin bo‘ladi. Shu bilan birga, ularning kommunikativ kompitentligi va boshqalarga o‘zini ko‘rsatish surati buzilmaydi, shuning uchun rivojlanish yanada organik tarzda sodir bo‘ladi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Iii bob. O‘smirlik davrida ijtimoiy intellektning rivojlanishiga kommunikativ kompetentlik ta’sirining eksperimental tatqiq etilishi
|
