Termiz agrotexnologiyalari va
innovatsion ishlab chiqarish
instituti buxgalteriya va audit
yo‘nalishi 211-guruh talabasi
RAYIMOVA GULIMOXning
moliyaviy hisob fanidan qilgan
taqdimoti
ASOSIY
VOSITALAR
IJARASI HISOBGA
OLISH
Ijara munosabatlari tushunchasining
mohiyati shundan iboratki, bunda ijarachi
ijara beruvchidan shartnoma asosida
ishlab chiqarish vositalari, yer va boshqa
mol-mulklarni ma’lum bir muddatga ijara
to‘lovi asosida foydalanish uchun oladi.
Ijara munosabatlarida ijara haqi muhim rol
o‘ynaydi va ijarachi bilan ijara beruvchi
munosabatlarini keltirib chiqaradi.
Buxgalteriya hisobi 6-son «Ijara
hisobi» milliy andozasigabinoan
quyidagi turlarga b o ‘linadi:1.
Lizing (moliyaviy ijara) —ijara
munosabatlarining
alohidaturi b o ‘lib, unda lizing be
ruvchi,
lizing oluvchiva mulkni sotuvchito
m o n sh artno m a asosida 12
oydan oshiq m uddatga
lizingoluvchiga to ‘lov asosida
m ulkdan foydalanish va egalik
qilishmunosabatlari belgilanadi.
Bunda:
a)lizing shartnomasi muddati tugagach,obyekt
lizinggaoluvchi mulkiga aylanadi;
b) lizing obyektining xizmat muddati 80 foizni
tashkil etishiva lizing shartnomasi tugashida
uning 20foiz dastlabki qiymatiqolishi;
c) lizing shartnomasi tugagach, lizing oluvchi
mulkni sotibolishhuquqiga ega;
d) lizing to ‘lovi lizing shartnom asi davrida
lizing obyektiqiymatining 90 foizi atrofida
b o ‘lishi.
Ijara muddatiga qarab:
uzoq muddatli ijara - bir yil va
undan ortiq muddatga;
qisqa muddatli ijara - bir yildan
ortiq bo‘lmagan muddatga;
Mulkni topshirish shartiga ko‘ra:
moliyalashtirilgan;
joriy.
Uzoq muddatli ijara -ijaragaberuvchi
ijaraga oluvchigabitim asosida mulkka
egalik qilish va foydalanishga 12
oydanoshiq muddatga to'lov asosida
berishi.
. Qisqa muddatli ijara -
ijaraga beruvchining ijaraga oluvchigabiti
m asosida m ulkka egalik qilishva un d an
foydalanishga12 oygacha to ‘lov asosida
berishi. Ikkilamchi ijara (ikkilamchi lizing)
—ijarachi (lizinggaoluvchi) ijaraga
(lizingga) beruvchining roziligi bilan
ijaraga(lizingga) beruvchining
oldida ijara (lizing) shartnomasi
yuzasidanjavobgarlikni saqlagan
holda ijaraga olingan
mulk (lizing obyekti)-ning boshqa
u ch in ch i shaxsga ikkilam chi ijara
(ikkilam chilizing)ga topshiradigan
shartnom a munosabati.
Operativ lizing bo‘yicha:Obyekt
ijaraga qabul qilinganda 001
— «Operativ lizing bo ‘yichaolingan aso
siy vositalar» hisobvarag‘iga qabul
qilinib, qaytarilgandashu
hisobvaraqdan chiqim
qilinadi.Operativ lizing b o ‘yicha to ‘las
hga tegishliijara haqi
sum m asigaxarajat
va boshqa hisobvaraqlar debetlanib,
6910 — «To‘lanadiganqisqa muddatli
ijara» hisobvarag‘i kreditlanadi. Ushbu
to 'lo v larto ‘langanda 6910
debetlanib, 5110 kreditlanadi.
| 