Ijodkor o‘qituvchi jurnali

IJODKOR O‘QITUVCHI JURNALI
 
30 IYUN / 2022 YIL / 20 – SON 
212 
MANTIQIY BOSHQARUV TIZIMLARINI DASTURLASH
VOSITALARINI TAHLIL QILISH. 
To‟xtasinov Davronbek 
Assistent, Namangan muhandislik-texnologiya instituti 
Annotatsiya :
Ushbu maqolada avtomatlashtirishda muhim ro‟l o‟ynovchi dasturlanuvchi 
mantiqiy qurulmalarning dasturiy taminotiga oid savollarga javob olamiz . Maqolada 
dasturlanuvchi mantiqiy qurulmalarning turlari va ularning xususiyatlari keltirib o‟tilgan va eng 
maqbul variant xulosa o‟rnida keltirilgan. 
Kalit so‟zlar:
CoDeSys, LabView, ISaGRAF, MULTIPROG wt , 
Open PCS
, iCon-L, 
PLC, SmartPLC. 
Qoidaga ko'ra, mantiqiy boshqaruv dasturlari IEC 61131-3 (Xalqaro elektrotexnika 
komissiyasi) tillarida ishlab chiqilgan bo'lib, ularga ba'zi ishlab chiqaruvchilar yuqori darajadagi 
tillardan birini qo'shadilar, masalan, C. Mantiqiy boshqaruv dasturlarini yozish uchun 
o'rnatilgan tillarning mavjudligi muhandislar avlodlarining uzluksizligini va ilgari yaratilgan 
dasturlarning yagona ishlab chiqish asboblari to'plamida qayta ishlatilishini ta'minlaydi.[1] 
Mantiqiy boshqaruv tizimlari uchun mavjud dasturlash tillarining mashhurligi 1-rasmda 
ko'rsatilgan (Control Engineering va Reed Research jurnali tadqiqotiga ko'ra). Taqdim etilgan 
diagrammada grafik dasturlash tillari (zinapoyalar va funktsiya bloklari) tizim muhandislari 
uchun intuitiv tushunarli bo'lganligi sababli eng ko'p talab qilinayotganligini aks ettiradi. tsiklik 
avtomatlashtirishning elektr zanjirlarining bevosita proyeksiyasi hisoblanadi. 
Texnologik asbob-uskunalarning elektroavtomatikasi asosan standart birliklardan iborat 
bo'lib, ularning ishlashi tavsiflangan va ularni boshqarish algoritmlarini dasturiy ta'minlash 
ilgari yaratilgan tizimlar uchun amalga oshiriladi. Ilgari amalga oshirilgan mantiqiy boshqaruv 
dasturiy modullarini tizimlashtirish va ularni tayyor kutubxonalarga birlashtirish yangi 
yaratilgan tizimlar uchun mantiqiy boshqaruv dasturlarini ishlab chiqish vaqtini sezilarli 
darajada qisqartirishi mumkin. 
1-rasm - PLC da qo'llaniladigan dasturlash tillari