• YUsuf Xos Hojib
  • Ijtimoiy fanlar




    Download 8,04 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet16/169
    Sana30.05.2024
    Hajmi8,04 Mb.
    #257450
    1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   169
    Bog'liq
    133 Fuqarolik jamiyati

    Abu Ali ibn Sino
    (980–1037) fikricha ijtimoiy munosabatlar odamlar o‘rtasidagi tafovut 
    va tengliksizlik natijasidir. Hususan, Ibn Sino “iqtisodiy va ijtimoiy hamda shaxsiy 
    xususiyatlarga ko‘ra tengliksizlik – inson ijtimoiy faolligi sababi hisoblanadi” deb ta’kidlaydi. 
    Ideal davlat qurish esa jamiyat aholisining ma’naviy-axloqiy ravnaqi bilan bog‘liq.. Uning 
    fikricha, ma’naviy axloqiy qadriyatlarning yuksak qadrlanishi nafaqat har tomonlama 
    farovonlikni, balki jamiyatda adolat va barqarorlikni ham ta’minlaydi. 
    Bu davrda SHarqda ijtimoiy adolat, ma’rifat va tenglik nafaqat nazariy me’yor, balki 
    amaliy hayot me’yori, ijtimoiy- siyosiy muammolar echimini topish va jamoa bo‘lib yashashning 
    asosi sifatida tushunilgan, fuqarolik jamiyatini shakllantirishning ma’rifat yo‘li tanlangan bo‘lsa, 
    Evropa ijtimoiy-siyosiy tafakkurida esa nasroniylarning diniy dogmatikasi hukmronlik qilib, 
    diniy va dunyoviy manfaatlar o‘rtasida kurash rivoj olgan. 
    1
    Каримов И.А. Ўрта аср Шарқ мутафаккирларининг илмий мероси замонавий цивилизацияда ўрни ва аҳамияти. // Ҳалқ 
    сўзи. 2014 йил 24 май. 
    2
    Абу Носир Форобий.Фозил одамлар шаҳри.-Т.: А.Қодирий нашриёти. 1993, 190-б. 


    30 
    YUsuf Xos Hojib 
    o‘zining “Qutadg‘u bilig” dostonida davlatni boshqarish amallari, 
    qoidalari va siyosiy - axloqiy munosabatlarni jamiyatda qaror toptirishgae’tibor qaratgan
    182
    3
    . U 
    davlat boshqaruvi va xizmatini tashkil etish turlarini hamda shu darajalarga muvofiq sifatlarini 
    tasniflaydi. Jumladan, «SHohlikka da’vogarlar onadan ajib bir iste’dod bilan tug‘iladilar va ular 
    darhol yaxshi-yomonni ajratish fitratiga ega bo‘ladilar. Bundaylarga Xudo idrok, farosat va 
    yumshoq bir ko‘ngil ato etadi, qolaversa yaxshi ish yuritish o‘quvi bilan ham siylaydi»
    1
    deb 
    ta’kidlagan.
    Adolatli davlat boshqaruvi, uning mukammal nazariy asoslarini yaratish borasida ulkan 
    ilmiy meros qoldirgan o‘rta asrlar mutafakkiri, davlat arbobi 

    Download 8,04 Mb.
    1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   169




    Download 8,04 Mb.
    Pdf ko'rish