• Toshkent moliya instituti, Moliya kafedrasi PhD, dotsenti https://doi.org/10.5281/zenodo.7923214
  • ILM-FAN VA INNOVATSIYA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
  • Ilm-fan va innovatsiya ilmiy-amaliy konferensiyasi




    Download 404,11 Kb.
    Pdf ko'rish
    Sana19.12.2023
    Hajmi404,11 Kb.
    #123552


    ILM-FAN VA INNOVATSIYA 
    ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
     
    in-academy.uz/index.php/si 
    40 
    STARTAPLARNI MOLIYALASHTIRISH 
    Roʻziyev Umrzoq Jamoloddinovich 
    Toshkent moliya instituti, Moliya fakulteti MMT-87 guruh talabasi 
    Safarova Nodira Ashuraliyevna 
    Toshkent moliya instituti, Moliya kafedrasi PhD, dotsenti 
    https://doi.org/10.5281/zenodo.7923214
      
    So‘nggi yillarda biznesda startap kabi hodisa nafaqat mashhur, balki urf bo‘lib qoldi. 
    Televidenieda startaplar haqida gapirishmoqda, bu haqda kitoblar chop etilmoqda. Bir 
    qarasangiz, Internetda yangi tematik resurslar paydo bo‘lmoqda.
    Startapning o‘ziga xos xususiyatlari bormi? Yoki bu atama istalgan istiqbolli tashabbusga 
    ishora qiladimi? 
    “Startap” so‘zi inglizcha startup – “startap” tushunchasidan kelib chiqadi va u endigina 
    yaratilgan yoki hali yaratilish jarayonida bo‘lgan kompaniyani anglatadi. Bunda o‘sha 
    kompaniyaning rivojlantirish va ilgari surish lozim bo‘lgan qandaydir biznes g‘oyasi 
    mavjudligi, ammo uning yaratuvchilari hozircha bozor tadqiqotlari va uni amalga oshirish 
    uchun mablag‘ qidirish bilan bandligi nazarda tutiladi. Ba’zan iste’molchilarga innovatsion 
    tovar va xizmatlarni taklif qilmoqchi, ammo hozirda mutanosib biznes-texnologiyalar va 
    moliyaviy ko‘mak izlash jarayonida bo‘lgan kompaniyalar startaplar deb ataladi. Bunday 
    kompaniyalarning kelajagi ancha mavhum ko‘rinadi.
    Faoliyat sohasidan qat’i nazar, har qanday kompaniya startap deb hisoblanishi mumkin. Biroq 
    ayrim doiralarda yuqori texnologiyalar, Internet biznes va “aralash fanlar” sohasidagi 
    tashabbuslargina startaplar deb ataladi. “Startap” tushunchasi o‘tgan asrning 30-yillarida 
    Amerikada paydo bo‘lgan. Aynan o‘sha paytda ikki talaba – Xyulett va Pakkard – mo‘’jazgina 
    korxonaga asos solib, uni “startup” deb atashadi.
    Sezib turganingizdek, startap – ancha mavhum tushuncha.Shuning uchun uning ko‘plab 
    tadbirkorlar tomonidan tan olingan xarakterli xususiyatlarini ko’rsatib o‘tish joiz.
    Yangi mahsulotga yo‘nalganlik. Ko‘pincha startap mohiyati innovatsion g‘oyalarni ilgari 
    surish yoki eski g‘oyani takomillashtirishdan iborat bo‘ladi. Shu sababli startaplar hatto eng 
    kuchli korporatsiyalar bilan ham raqobatlasha oladi, chunki ular ko‘p hollarda 
    innovatsiyalarni joriy etishga o‘zini urintirmaydi va allaqachon o‘z o‘rnini topib olgan tovar va 
    xizmatlarni taklif qilishda davom etishadi. Shuning uchun ham, har qanday startapni 
    mavhumlik tomon sakrashgaqiyoslash mumkin.
    Innovatsion rivojlanish vazirligi tomonidan 2019-2021 yillarda jami 90 ta startap loyiha 
    tanlov asosida moliyalashtirilgan. Shulardan, sog‘liqni saqlash sohasida 18,7 mlrd so‘mlik 20 
    ta, axborot texnologiyalar sohasida 14,5 mlrd so‘mlik 18 ta, qishloq xo‘jaligi sohasida 14,1 
    mlrd so‘mlik 22 ta, transportva energetika sohasida 9,6 mlrd so‘mlik 11 ta, qurilish sohasida 
    4,5 mlrd so‘mlik 7 ta, oziq-ovqat sohasida 3,3 mlrd co‘mlik 5 ta, mashinasozlik, ta’lim va 
    boshqa sohalarda 5,6 mlrd so‘mlik 12 ta startap loyihalar umumiy qiymati 70,3 mlrd so‘mni 
    tashkil etadi. Ushbu startap loyihalar amalga oshirilishi natijasida 674 ta yangi ish o‘rinlari 
    yaratilib, eksportbob va import o‘rnini bosuvchi mahsulotlar ishlab chiqarilmoqda.
    Startapning asosida qiziqarli biznes-g‘oya yotadi. Sir emaski, g‘oyasiz umuman hech qanday 
    biznes ham bo‘lmasdi. Biroq startapda g‘oya o‘ziga xos qimmatga ega.
    Sohalarga innovatsion yangiliklar tatbiq etilishi natijasida ishlab chiqarish jarayonlari 
    takomillashib, energiya samarador texnologiyalar joriy etiladi. Bu esa resurslarni iqtisod 


    ILM-FAN VA INNOVATSIYA 
    ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
     
    in-academy.uz/index.php/si 
    41 
    qilinishiga, tayyor mahsulot tannarxining kamayishiga va albatta bozorda yangi 
    raqobatbardosh mahsulot paydo bo‘lishiga olib keladi. 
    Xulosa qilib aytganda, startapingizni moliyalashtirish qiyin bo'lishi mumkin, ammo 
    foydalanish uchun turli xil manbalar mavjud. Qaror qabul qilishdan oldin har bir variantning 
    ijobiy va salbiy tomonlarini torting. Biznesingiz uchun eng yaxshi moliyalashtirish manbasini 
    aniqlaganingizda, boshlang'ich orzularingizni ro'yobga chiqarishga harakat qilishingiz 
    mumkin. 
     
    References: 
    1. 
    Sultonov Sh., Fozilchayev Sh. “Biznes moliyasi” fanidan o‘quv-uslubiy majmua. - T.: TMI, 
    2018 y. - 620 bet. 
    2. 
    Axmedov D.Q., Kasimov O.M. Biznes muhiti: nazariya va amaliyot. O’quv qo’llanma. – T.: 
    IQTISODIYOT, 2019. - 130 bet. 
    3. 
    Moliya: Darslik. T.S. Malikov, O.O. Olimjonov; /– T.: “Iqtisod-Moliya” 2019. 800 b. 
    4. 
    Biznesni rejalashtirish. Darslik . 2020, 412 b. Ismanov I. N., Davlyatova G.M., 
    Buzrukxonov S.M 
    5. 
    https://mininnovation.uz
      

    Download 404,11 Kb.




    Download 404,11 Kb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Ilm-fan va innovatsiya ilmiy-amaliy konferensiyasi

    Download 404,11 Kb.
    Pdf ko'rish