Innovative Development in Educational Activities ISSN: 2181-3523 VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2023
Scientific Journal Impact Factor (SJIF): 5.938 http://sjifactor.com/passport.php?id=22323
https://t.me/openidea_uz
Multidisciplinary Scientific Journal May, 2023
71
KIRISH
Anonimlik va ma’lumotlar maxfiyligi ko‘plab
tarmoq ilovalari uchun juda
muhimdir.
Anonimlik
foydalanuvchi
identifikatorini
veb-serverlar,
tarmoq
provayderlari va krakerlar kabi obyektlardan himoya qiladi. Ma’lumotlarning
maxfiyligi esa foydalanuvchilarning shaxsiy ma’lumotlarini tashqi manbalar
hujumidan himoya qiladi. Internetdan foydalanganda haqiqiy
shaxsingizni yashirish
uchun juda ko‘p sabablar mavjud. Ba’zan siz o‘zingizning haqiqiy ismingiz
qo‘shilmagan holda biror narsa yuborishni xohlaysiz.
Ushbu protokollar, maxfiy
muxlisning xatlarida bo‘lgani kabi, kim kim bilan
muloqot qilishini yashirish
muammosini hal qiladi. ¬Anonim protokollarda raqibga tarmoqdagi barcha aloqalarni
ko‘rishga ruxsat beriladi, lekin u hali ham xabarni jo‘natuvchi yoki qabul qiluvchini
aniqlay olmaydi.
Taklif etilayotgan protokolda ishlatiladigan belgilarni quyidagilar:
M - xabar maydoni
n - protokoldagi a’zolar soni
i, j - a’zolar indekslari (diapazon [1, n])
m - protokoldagi guruhlar soni
g - guruh indekslari (diapazon [1, n/k])
P
i
- i-a’zo
G
i
- i-guruh
l
i
- Pi uzatmoqchi bo‘lgan xabar uzunligi
e
P
- a’zo P ning ochiq kaliti
d
P
- a’zosi P shaxsiy kaliti
k - simmetrik kalit algoritmi uchun kalit
Yashirin kalitga nisbatan simmetrik shifrlash va shifrni ochishni mos ravishda Ek
(·) va Dk (·) bilan belgilang va ochiq kalit yordamida
assimetrik shifrlashni e va
shaxsiy kalit d yordamida mos ravishda (·)e va (·)d bilan mos keladigan assimetrik
shifrni ochishni belgilang. Agar tarmoq a’zosi tasodifiy qatorni shifrlab,
uni boshqa
a’zoga yuborsa, biz bu xabarni niqoblangan xabar deb ataymiz.
