|
International school of finance technology and science
|
| bet | 3/6 | | Sana | 30.01.2024 | | Hajmi | 0,64 Mb. | | #148824 |
Bog'liq 13-dars IN 1Renta munosabatlari
Renta nazariyasi dastlab, fiziokratlar maktabining asoschilari Kene va A.Tyurgolarning ilmiy asarlarida ko‘rib chiqilgan. Ular rentaning vujudga kelish sababini tabiat, yeming qandaydir sirli kuchi, tabiat ehsoni, yerning qo‘shimcha mahsulot yarata olish qobiliyati natijasi deb izohlaganlar. Ular qishloq xo‘jalik mahsulotlarini yaratishda, jumladan, sof va qo‘shimcha mahsulot yaratishda tabiat rolini ko‘rsatishga harakat qilganlar.
Renta munosabatlari
Keyinchalik renta nazariyasining asoslari klassik iqtisodchilar U.Petti, J.Anderson, A.Smit va D.Rikardolar tadqiqotlarida turli darajada takomillashtirilgan. Jumladan, Anderson differensial renta to‘g‘risidagi qarashlarni ilgari surgan, biroq rentaning tovar qiymatining bir qismi ekanligini tushuntirib berolmagan. Rikardo esa, fiziokratlardan farqli o‘laroq, rentaga mahsulot ijtimoiy va individual qiymatlari o‘rtasidagi farq sifatida qarab, renta nazariyasini qiymatning mehnat nazariyasi, qiymat qonuni bilan bog‘lagan.
Renta munosabatlari
Yer uchastkalarining unumdorligi va joylashgan joyidagi farqlar natijasida vujudga keladigan qo‘shimcha mahsulot qiymatning bir qismi renta shaklini oladi hamda u differensial renta deb ataladi.
Differensial renta
Absolyut ter rentasi
differensial renta I
differensial reilta II
monopol renta
qazilma boyliklar, qurilishlar joylashgan yerlardan olinadigan renta
Renta munosabatlari
Differensial renta 1 yeming tabiiy unumdorligi bilan bog'liq bo‘Igan, sanoat markazlariga, bozorlarga va aloqa yo‘lIariga yaqin joylashgan serunum yer uchastkalarida vujudga keladi. Diffefensial renta I ning hosil bo‘lishini shartli misol yordamida ko‘rib chiqamiz
Renta munosabatlari
| |
Ijtimoiy ishlab chiqarish xarajatlari (so‘m)
|
O’rtacha foyda (so‘m)
|
Ijtimoiy qiymat (so‘m)
|
|
|
| |
