“INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH CONFERENCE”
BELARUS, International scientific-online conference
www.interonconf.com
65 PAGE
VANET ALGARITMLARINI MASHINALI O‘QITISH ALGORITMLARI ASOSIDA
TAKOMILLASHTIRISH
R.P.Voxidov
“ Kiberxavfsizlik markazi ” Davlat unitar korxonasi, Axborot xavfsizligini boshqarish tizimini
sertifikatlashtirish bo‟limi 1-toifali mutaxassisi
B.X.Samatov
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Kiberxavfsizlik fakulteti 2-bosqich magistranti
boburmirzosamatov@gmail.co
m
Annotatsiya
:
Bu maqolada VANET tarmoqlarini mashinali o„qitish algoritmlari, klasterlash
afzalliklari va muammolari bayon etilgan.
Kalit so’zlar:
VANET, GNN, KNN, Classification, Regression, Machine learning.
VANET algoritmalarini mashinali o‘qitish yordamida takomillashtirish, bu
algoritmalar yaratilganing haqiqiy sharoitlarda xavfsiz va samarali ishlashi uchun keng
qo‘llaniladi. Bu, kompyuter kuchini va ma'lumot omborlarini samarali foydalanish,
optimallashtirish va yopish yordamida osonlashtiriladi.
Mashinali o‘qitish (Machine learning) - bu ma'lumotlardan
foydalanib, amaliyotni
aniqlash uchun matematik model yaratishning metodikasi. Bu usul yordamida, yig‘ilish
(clustering), sinash (classification) va regressiya (regression) turlari kabi xilma-xil
metodlardan foydalaniladi.
VANET
tarmoqlarida, mashinali o‘qitish algoritmlari, masalan, g‘oyaviy axborotga
qarshi himoya tizimlari yaratishda, trafikni to‘g‘ridan-to‘g‘ri
maslahat berishda va aniq
kuchli bo‘lmagan signal qabul qilish va aniqlashda foydalaniladi. Bu algoritmlar tarmoqni
ishlatish huquqi bo‘lmagan tarmoq hodisalari va xavfsizlik hujjatlarini aniqlashda ham
yordam beradi. Bunday mashinali o‘qitish algoritmlari,
amaliyot uchun kerakli
ma'lumotlarni o‘rganishda va aniqlovchi yechimlar qilishda foydalaniladi. Ushbu
ma'lumotlar, odatda, tarmoq hodisalariga, maxsus turli ma'lumotlar bazalariga,
sensorlardan to‘planadigan ma'lumotlarga va boshqa ma'lumot manbalari bilan keltiriladi.
Mashinali o‘qitish, VANET tarmoqlarining yaxshi xususiyatlaridan
foydalanishga
imkon beradi, masalan, o‘rganish jarayonini avtomatlashtirish, muhim axborotlarni
aniqlovchi yechimlar aniqlashni osonlashtirish, va tarmoqni
samarali sifatida ishlatish
imkoniyatini yaratishga yordam beradi.
VANET klasterlash afzalliklari:
transport tarmog‘i transport hajmi, xavfsizlik va hamkorlikda haydashni yaxshilash
havo muhiti yoqilg‘i samaradorligini oshirish va chiqindi chiqindilarini kamaytirish
aftomobillar harakatlanish imkoniyatini, yoqilg‘i tejash va xavfsizlikni yaxshilaydi
kooperativ haydash avtonom haydashda xavfsizlikni osonlashtiradi
VANET klasterining muammolari:
eng zamonaviy VANET
klasterlash algoritmlari
