|
Internet buyumlari va mashinali o‘rganishdan foydalanib aqlli shaharlarni yaratish umarov Muhriddin Abduxalil o‘g‘li
|
| bet | 2/7 | | Sana | 04.02.2024 | | Hajmi | 6,57 Mb. | | #151346 |
Bog'liq Aqlli shaharlarКлючевые слова: умные города, интернет вещей, технологии сбора данных, беспроводные и мобильные сети, машинное обучение.
Kirish. Aqlli shahar konsepsiyasi tez rivojlanmoqda, chunki shahar sharoitida odamlar va mashinalarning o‘zaro ta’sirini butunlay o‘zgartirdi. Internet buyumlari va mashinali o‘rganish keng ko‘lamli ma’lumotlarni to‘plash, tahlil qilish va qarorlar qabul qilishga tayanadigan aqlli shahar yechimlarini olish uchun asosiy texnologiyalar sifatida qaralmoqda. Aqlli shahar g‘oyasi shahar markazlariga ko‘chib borayotgan aholini boshqarish muammosini hal qiladi. Hozirda dunyo aholisining katta qismi shaharlarda istiqomat qiladi. 2050 yil oxiriga qadar shaharlarda yashovchi odamlar soni dunyo aholisining 70% atrofida bo‘lishi taxmin qilinmoqda. Shunday qilib, kelgusi o‘n yilliklardagi asosiy muammo shaharlarni strategik rivojlantirish hisoblanadi [1]. Muhim xizmatlarga ortib borayotgan talabni bajarish uchun shahar muhitini aqlli shahar konsepsiyalariga muvofiq o‘zgartirish orqali boshqarish zarur. Bu hayotning turli sohalarida, jumladan transport, sog‘liqni saqlash monitoringi, transport vositalarini boshqarish, chiqindilarni boshqarish va boshqa muammolarda ko‘rinadi. Aqlli shahar, asosan raqamli va elektron ilovalarning keng doirasi kabi jihatlarga tayanadi. Boshqaruv muhiti uchun aloqa texnologiyalari, operatsion tizimlardagi aloqa va axborot texnologiyalari, innovatsiyalar yordam beradi [2]. Umuman olganda, aqlli shahar axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo‘llash va ushbu hududda yashovchi fuqarolarning hayotiga ta’sir qiladigan usullarni qo‘llashni o‘z ichiga olgan shahar sifatida tavsiflanadi.
Aqlli shahar ilovalari va amalga oshirishning eng muhim natijalaridan biri keng ko‘lamli ma’lumotlar to‘plamlarini yaratishdir. Sun’iy intellekt va mashinali o‘rganish bilan bog‘liq turli xil algoritmlarni integratsiyalash uchun ushbu katta hajmdagi ma’lumotlarga sezilarli ishlov berish kerak. Masalan, ko‘krak qafasi rentgenogrammasi kabi tibbiy ko‘riklar va skanerlar har yili dunyo bo‘ylab ikki milliard martadan ko‘proq amalga oshiriladi. Mashhur chuqur o‘rganish algoritmi chuqur neyron tarmoqlari bo‘lib, sog‘liq bilan bog‘liq tasvirlarga tatbiq etilgan. So‘nggi paytlarda ko‘plab muhim ilovalarda elektr yoki suv resurslarini boshqarish, tekshirish va intellektual karta xizmatlarini to‘lash kabi ma’lumotlarga asoslangan modellar mavjud. Aqlli shahar ilovalari va ularning foydaliligi to‘liq ma’lumotlar yig‘ilishiga, ma’lumotlar ulanishiga va ularning keng tarqalishiga bog‘liq [3]. Aqlli shaharlar 1-rasmda ko‘rsatilganidek, aholiga va ularning tabiiy muhitiga foyda keltiradi.
|
| |
