Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti «sanoat iqtisodiyoti va menejmenti: muammo va yechimlar»




Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet310/447
Sana15.07.2024
Hajmi9,47 Mb.
#267669
1   ...   306   307   308   309   310   311   312   313   ...   447
Bog'liq
Сборник готовый

Nomozova Qumri Isoyevna 
О‘zbekiston Respublikasi Bank va moliya akademiyasi dotsenti v.b., PhD 
Alijonova Zarnigor Eldor Qizi 
Geologiya fanlar universiteti talabasi 
TIJORAT BANKLARI AKTIVLARINI DIVERSIFIKATSIYALASH XUSUSIDAGI ILMIY-
NA’ZARIY QARASHLAR
Tijorat banklarini diversifikatsiya qilish orqali, ular faoliyatini kengaytirish, takomillashtirish 
va har bir mijoz talablarini qondiruvchi optimal moliyaviy qaror qabul qilishni yo’lga qo’yish, 
raqamlashtirish sharoitida yangi bank xizmatlarini joriy etish, bank rivojlanishining asosiy strategik
yo’nalishini tashkil qiladi. O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining tijorat banklari aktivlarini 
boshqarish va diversifikatsiya qilish borasidagi me’yoriy hujjatlarida aktivlar va passivlarni 
boshqarish qo’mitasini qarorlari, likvidlikni boshqarish qo’mitasi qarorlari va kontragent 
banklarining davriy tekshiruvchilari natijalari, likvidlilikni boshqarish bo’yicha bankning kundalik, 
xaftalik va har oylik hisobotlari, shuningdek har bir funksional valyutadagi bo’shliqlar tahlili 
xisobotlari asosida amalga oshiriladi. 
Aktivlarni divesifikatsiya qilishda asosiy tamoyillariga qisqa muddatli va uzoq muddatli 
portfellarning optimal nisbatlarini saqlab qolish hamkor banklarning xalqaro kredit reytinglarini 
hisobga olgan holda ularning moliyaviy ahvolini tizimli tahlil qilishni ta’minlaydi.Hamda, tijorat 
banklarining likvidligiga qo’yilgan yuqori darajadagi me’yorlar va ular o’rtasidagi raqobatning 
o’sishi bank aktivlari bazasini kengaytirish va ularni diversifikatsiya qilishga qaratilgan aniq chora-
tadbirlarni tatbiq etishni taqozo etmoqda. Xususan, bu quyidagilarni o'z ichiga oladi: bitimlar tuzish, 
ularni kreditlash va investitsiyalashning bozor usullariga muvofiq boshqarish, likvidlik va 
moliyalashtirishni tartibga soluvchi talablarga rioya qilish, valyuta aktivlarini boshqarish va 
likvidlikni boshqarish siyosatining asosiy tamoyillariga va kredit qo'mitasi cheklovlariga rioya qilish. 
Tijorat banklarining likvidligi bo‘yicha belgilangan meyorlarning yuqori darajasi va ular o‘rtasidagi 
raqobatning kuchayishi bank aktivlari bazasini kengaytirish va ularni diversifikatsiya qilishga 
qaratilgan aniq chora-tadbirlarni amalga oshirishni taqozo etmoqda. Shu munosabat bilan bank uchun 
quyidagi vazifalarni bajarish juda muhim; resurs bazasiga ega yangi korporativ mijozlarni jalb qilish 
hisoblanib, ushbu yo'nalishda erishilgan natijalarni baholash joriy statistik ma'lumotlarga asoslanadi. 
Masalan, jami resurs bazasining o'sishi, oldingi davrga nisbatan jami resurs bazasida 10 ta eng yirik 
mijozlar ulushining kamayishi bilan birga, ijobiy tendentsiya deb hisoblash mumkin, bank resurs 
bazasining yillik o‘sishiga, shu jumladan yuridik va jismoniy shaxslarning depozitlari hajmining 
yillik 10-15 foizga o‘sishiga erishish,qisqa muddatli resurslardan uzoq muddatli resurslarga 
bosqichma-bosqich o'tishni ta'minlash,mijozlarning manfaatlaridan kelib chiqib, milliy valyutadagi 
depozitlar hajmini oshirish, shuningdek, uzoq muddatli depozitlar sifatida barcha turdagi omonatlar 
(talab qilib berilmasdan turib omonat depozitlari va boshqalar) jalb qilinadi, 2 yildan ortiq muddatga 


457 
depozitlarga xorijiy valyutadagi depozitlarni jalb etish va mavjud depozitlarga joylashtirilgan xorijiy 
valyutadagi depozitlarni uzoq muddatli jamg‘arma depozitlariga o‘tkazishga qaratilgan chora-
tadbirlarni amalga oshirishni o‘z ichiga oladi. Demak bank chakana savdo segmentini O‘zbekiston 
bank sektori talablari va zamonaviy standartlariga muvofiq rivojlantirishni ta’minlashi kerak. 
Bank aktivlari samaradorligini ta’minlash muammolari doirasida respublikamizning bir qator 
iqtisodchi olimlari ham ilmiy izlanishlarida o’zqarashlarini bildirishgan. Jumladan respublikamizda 
bank aktivlari samaradorligini oshirish borasida banklarda kredit tizimi siyosatini rivojlantirish 
bo’yicha N.G'. Karimov, O.K. Iminov, Sh. Abdullaeva, Z.S. Umarova, K.A. Muhamedjanov, D.A. 
Saidov, D.X. Po‘latov, U.O‘. Azizov, B.T. Berdiyarov, B.A. Abdug‘aniyev, U.A. Toʻxtaboyev, I.Y. 
Kulliev, N.E. Jiyanova, M.X. Elmurodov, K.A. To‘xsanov, R.M. Yunusov, Z.X. Karimova, Z.K. 
Sidiqova, Q.F. Toshmatov, M.Sh. Xojiboev, D.J. Suyunova, I.M.Sayfidinov, N.R. Qo‘zievalar
bankning valyuta aktivlari bo'yicha operatsiyalarni rivojlantirish to'g'risida, E.M.Maqsumov, A.B. 
Rustamovalar bank qimmatli qog‘ozlari bilan bog‘liq amaliyotlarni rivojlantirish bo‘yicha 
M.A.Abdullaev, E.I.Nasirov, F.A.Yuldoshev, S.P.Abdullaevlar bank aktivlari amaliyoti bilan bog'liq 
bank xizmatlarini rivojlantirish bo'yicha, Z.Mustafoev, B.K. Mirzamaydinov, M.M. Abdurahmonova 
bank aktivlarining likvidligini ta’minlash bo‘yicha R.R. Tojiyev, O.B. Sattarovlar, bank aktivlari 
bilan bog‘liq risklarni barqarorlashtirish bo‘yicha E.A Muminova, F.N. Nasriddinov, N.F.Karimov, 
V.V.Pshenichnikov bank aktivlari operatsiyalarini prognozlashning ekonometrik usullarini ishlab 
chiqish bo'yicha. N.F. Karimov, M.K. Ermatov, O.A. Yo’ldoshev, X.F.Dadaboyeva, O.F. 
Abdusalomova va boshqa yuqoridagi olimlarning imliy va nazariy bilimlari iqtisodiyotni asosiy 
negizi sifatida yanada takomillashtirish maqsadida doimiy izlanish va tadqiqot olib borish zaruratini 
ko‘ndalang qo‘yadi. 

Download 9,47 Mb.
1   ...   306   307   308   309   310   311   312   313   ...   447




Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti «sanoat iqtisodiyoti va menejmenti: muammo va yechimlar»

Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish