487
Choriyev X.Sh. dotsent TDTrU
Solayev S.S. assistant TDTrU
Karimov J.Sh. magistrant TDTrU
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI TRANSPORT LOGISTIKA SOHASIDA 4PL
PROVAYDERLARINING AFZALLIKLARI VA KAMCHILIKLARI VA ULARNI TAHLIL
QILISH
Korxonalar global miqyosda kengayib, ta'minot zanjirini boshqarish murakkablashgan bir
paytda, 4PL logistikasi yechimi ular uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochdi. 4PL logistikasi,
ta'minot zanjirini to'liq boshqarish va optimallashtirish uchun zarur bo'lgan texnologik integratsiya
va strategik boshqaruvni ta'minlaydi. Shuningdek, 4PL provayderlar, mamlakatlarning o'rtacha o'rni
va xususiy talablariga qaratilgan xizmatlarni taklif etish orqali, dunyo miqyosidagi logistik
jarayonlarini boshqarishda katta ro’lni o'ynamoqdalar. Biroq, rivojlanayotgan mamlakatlar uchun
4PL joriy etishda ba'zi to'siqlar mavjud. Masalan, Ahtamad va Akhsanovning tadqiqotida
ko'rsatilishicha, boshqaruvning o'zgarishsizligi, o'zgarishlarga qarshilik va bilim etishmasligi kabi
to'siqlar 4PL tushunchasi amalga oshirilganda yanada muhim ahamiyat kasb etishi mumkin. Shu
sababli, O'zbekiston kabi rivojlanayotgan mamlakatlar uchun 4PL xizmatlarini joriy etishda ushbu
to'siqlarni yengish uchun tashabbuslar ko'rib chiqilishi zarur. 4PL logistikasi, ya'ni to'rtinchi tomon
logistikasi, korxonalar o'z ta'minot zanjiri boshqaruvini tashqi agentlikka to'liq outsorsing qiladigan
operatsion modeldir. 4PL provayderlari, ta'minot zanjirining barcha bosqichlarini boshqarish va
muvofiqlashtirish bilan shug'ullanadi. Ular strategik hamkor sifatida harakat qilib, kompaniyalarga
to'liq logistika yechimlarini taklif etadi va barcha tegishli manfaatdor tomonlarni, jumladan uchinchi
tomon logistikasi (3PL) provayderlari, tashuvchilar va yetkazib beruvchilarni birlashtiradi.
4PL provayderlari quyidagi xizmatlarni o'z ichiga oladi:
➢
Transportni boshqarish
➢
Omborxona va tarqatish
➢
Inventarizatsiya boshqaruvi
➢
Bojxona brokerligi va moslashuv
➢
Yukni oldindan rejalashtirish
➢
Tarmoq optimizatsiyasi
Shuningdek, 4PL provayderlari mijozlarining logistika tarmoqlarini boshqarish uchun to'liq
javobgarlikni o'z zimmasiga oladi va zamonaviy texnologiyalardan, masalan Internet of Things (IoT),
Sun'iy Intellekt (AI) va blokchain kabi, foydalanib, logistikani real vaqt rejimida kuzatib boradi va
boshqaradi.
