|
Izalyatordir. Lekin vakuumda elektr toki hosil qilish mumkun. Elektronlarning jismdan chiqish hodisasi elektronlar emissiyasi
|
| bet | 6/7 | | Sana | 01.12.2023 | | Hajmi | 3,47 Mb. | | #109225 |
Bog'liq fizika 15, баён кирилда, Samatov, SHAMSIDDINOV ISAQJON, KT Laboratoriya ishi 4, 4-7-lab S.T, Заголовок отчета, mobiledan manga tushga test, loyiha ishi 2 cmestir, add, 4 Amaliy ish Operatsion tizimda Windows OT parolga asoslangan autentifikatsiya, 4.10, Fizika” fani bo’yicha, Ulugʻbek.M Akademik yozuv Reklama matni mustaqil ta\'lim 2, 1-Amaliyot ishi Inersiya momenti nima?
Inersiya momenti barcha aylanma harakat qilayotgan jismlarni tavsiflashda ishlatiladi. Bu skalyar kattalik bizga biror aylanish oʻqidagi jismning burchak tezligini oʻzgartirish qanchalik qiyinligini bildiradi.
Aylanma harakatda inersiya momenti xuddi toʻgʻri chiziqli harakatdagi massaga oʻxshaydi. Haqiqatan ham, inersiya momenti jismning massasiga proporsional. Shuningdek, u bu massa aylanish oʻqi atrofida qanday taqsimlanganiga ham bogʻliq.
Massa markazi aylanish oʻqidan uzoqlashgani sayin uning burchak tezligini oʻzgartirish qiyinlashib boradi. Bunga sabab shuki, endi massa oʻzida kattaroq impulsni mujassamlashtirgan (uning tezligi ortishi tufayli), chunki impuls vektorining yoʻnalishi tezroq oʻzgaradi. Har ikkala kattalik massadan aylanish oʻqigacha boʻlgan masofaga bogʻliq.
Inersiya momenti \[I\] harfi bilan belgilanadi. \[r\] radiusli aylana boʻylab harakatlanayotgan \[m\] massali tennis koptokchasining (1-rasmga qarang) inersiya momenti quyidagi formula orqali topiladi:
shu bilan birga, inersiya momentining SI dagi birligi \[\mathrm{kg\cdot m^2}\].
Inersiya momenti ayrim manbalarda aylanma harakat inersiyasi deb ham ataladi. Shuningdek, u ikkinchi massa momenti deb ham aytiladi; “ikkinchi” soʻzi u kuch yelkasining kvadratiga toʻgʻri proporsional ekanini bildirish uchun ishlatiladi.
Inersiya momenti va Nyutonning ikkinchi qonuni qanday bogʻliq?
Nyutonning ikkinchi qonunining aylanma harakat uchun tatbiqida inersiya momenti massa oʻrnida qoʻllanadi.
Tasavvur qiling, vaznsiz ipning bir uchiga \[m\] massali jism ulangan, ikkinchi uchi esa 2-rasmda koʻrsatilgandek biror nuqtaga mahkamlangan.
Biz jismga \[F_T\] tangensial kuch taʼsir ettirib, uni aylantirishni boshlaymiz. Nyutonning ikkinchi qonunidan,
uni quyidagicha yozish ham mumkin:
Nyutonning ikkinchi qonuni kuch va tezlanish orasidagi bogʻlanishni ifodalaydi. Aylanma harakat mexanikasida aylantiruvchi kuch momenti \[\tau\] kuchning oʻrnini egallaydi. Ikkala tarafni radiusga koʻpaytirsak, biz xohlagan ifoda kelib chiqadi.
Jismga taʼsir etuvchi aylantiruvchi kuch momentlarini bilsak, bu formula yordamida uning harakatiga tavsif berish mumkin.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Izalyatordir. Lekin vakuumda elektr toki hosil qilish mumkun. Elektronlarning jismdan chiqish hodisasi elektronlar emissiyasi
|
