|
ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕBog'liq 106-109
ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
http://www.newjournal.org/
Выпуск журнала № – 27
Часть–1_ Август –2023
108
2181-3187
isteʼmolchilar didining shakllanishiga taʼsir koʻrsatadi. Reklama korxona imijini
yaratish (uzoq davrli taʼsir koʻrsatish), joriy sotish hajmini koʻpaytirish (qisqa davrli
taʼsir koʻrsatish), haridorlarga nima sotib olishni va uni nima uchun sotib olish
zarurligini hal qilishda yordamlashish va boshqa maqsadlarda olib boriladi.
Reklamaning asosiy vazifasi — xaridorni qiziqtirish, mijoz xaridorlarni yoʻqotmaslik
va ularni kengaytirishga qaratiladi.
Reklamaning paydo boʻlish tarixi juda qadimiy, Yunoniston va Qadimgi Rimda
ogʻzaki va yozma Reklama, hatto tovar belgisi qoʻyib tamgʻalash yoʻli bilan tovarlar
reklama qilinganligi haqida maʼlumotlar bor. Hozirgi shakldagi reklama ilk marta
AQShda paydo boʻlgan. Bu yerda XIX asrning 2-yarmida birinchi reklama agentliklari
faoliyat koʻrsatgan va reklama katta daromad keltira boshlagan. Dastlab yozma
reklama haridorlarni magazin va unda sotiladigan tovarlardan xabardor qilish
vazifasini bajargan. Bu ish taxtalavha yozish va vitrinalar tashkil etish orqali amalga
oshirilgan. Keyinchalik reklama potensial haridorga nashrlar orqali murojaat shakliga
aylandi — afishalar, kitoblar, jurnallar, gazetalarda axborotreklama eʼlonlari paydo
boʻldi. Reklama ishiga ommaviy axborot vositalari (matbuot, radio, televideniye, kino)
jalb etildi. Reklama bir necha vazifani bajaradi:
tovarlar va xizmatlar isteʼmolchilarini xabardor qilish, maʼlumot berish vazifasi
— reklama eʼlonlarida tovar va xizmatlarning sifati, ishonchliligi, ularni qoʻllash
sohalari, ishlab chiqaruvchilari va sotib olish yoʻllari haqida maʼlumot beriladi;
ishontiruvchi reklama — mavjud tovarga isteʼmolchi va haridorlarlarning
moyilligini oshirishga xizmat qiladi;
eslatuvchi reklama — mavjud, ammo bir qadar unutilgan talabni, haridorlarning
oʻzlari uchun maʼlum boʻlgan tovarlarga munosabatni kengaytirishda muhim oʻrinda
turadi.
Ommaviy axborot vositalari turlarini raqobat muhitida muloqotning o'ziga xos
sharoitlariga moslashtirish boshlandi. Tipologik xususiyatlarni qisman o'zgartirish
yordamida katta tijoriy muvaffaqiyatga erishish imkoniyati yaratildi. Ushbu jarayonni
media turini formatlash sifatida aniqlash mumkin.
XX asrning 90-yillarida istiqlolga erishgan davlatlar mustaqil taraqqiyot yo‘lini
yaratish bilan bir vaqtda tobora avj nuqtasiga ko‘tarilayotgan globallashuv jarayonlari
talablariga moslashishga majbur edilar. Globallashuv hodisasiga shu qadar ko‘p ta’rif
berilganki, ular qanchalik xilma-xil bo‘lmasin, barchasida bir katta haqiqat –
globallashuv
– umumlashuv, yaxlitlashuv, o‘zaro aloqadorlik va hamkorlik ekanligi u yoki bu
ko‘rinishda, shakl-shamoyilda ta’kidlanadi, takrorlanadi. Yana bir haqiqat –
globallashuv, keng ma’noda olib qaralganda, ko‘proq axborot globallashuvida o‘z
ifodasini topmoqda.
|
| |
