Jizzax Davlat pedagogika Universiteti




Download 135,99 Kb.
Pdf ko'rish
bet12/15
Sana20.02.2024
Hajmi135,99 Kb.
#159518
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
M.I Pythonda obyektga yo’naltirilgan dasturlash 6

def tugilgan(self): 
print("Men" , self.yil , " - yilda tug'ilganman") 
x = Talaba ("Asadbek", "Suvonov", 1997) x.tugilgan() 
Men 1997 - yilda tug'ilganman 
INKAPSULYATSIYA
Obyektga Yo'naltirilgan Dasturlashning tamoyillaridan biri bu inkapsulyatsiya,
ya'ni obyektning xususiyatlarga to'g'ridan-to'g'ri (nuqta orqali) murojat qilishni va
ularning qiymatini o'zgartirishni taqiqlab qo'yish. Pythonda bunday yopiq
xususiyatlarning 
nomi 
ikki 
pastki 
chiziq 
bilan 
boshlanadi:
from uuid import uuid4 
class Avto: 
"""Avtomobil klassi""" 
def __init__(self,make,model,rang,yil,narh,km=0): 
"""Avtomobilning xususiyatlari""" 
self.make = make 
self.model = model 
self.rang = rang 
self.yil = yil 
self.narh = narh 
self.__km = km 
self.__id = uuid4() 
def get_km(self): 
return self.__km 
def get_id(self): 
return self.__id 
Yuqoridagi kodimizning 11-qatorida __km xususiyati avtomobilning necha km
yurgani haqida ma'lumot saqlaydi va bu ma'lumotni tashqaridan o'zgartirib
bo'lmaydi. Kodimizning 12-qatorida esa har bir yangi yaratilgan avtomobilga
yangi, noyob va takrorlanmas ID generasiya qilish uchun uuid4() funksiyasidan
foydalanayapmiz. Deylik biz mashinalar sotish uchun onlayn bozor yaratsak,
bozorimizga qo'shilgan har bir moshina endi o'zining ID raqamiga ega bo'ladi va
bu ID raqamni to'g'ridan-to'g'ri (nuqta orqali) ko'rib bo'lmaydi.
avto1 = Avto("GM","Malibu","Qora",2020,40000,100000) 
avto1.__km 

Natija: AttributeError: 'Avto' object has no attribute '__km' 
Yopiq xususiyatlarni ko'rish uchun esa alohida metodlar yozish maqsadga muvofiq
bo'ladi (get_km() va get_id()): 
print(f"ID: {avto1.get_id()}") 
Natija: ID: 1d4f39a4-3222-4682-9231-6275ca5e1bff 
Bunday yopiq xususiyatlarni o'zgartirish ham metodlar orqali amalga oshirilishi
kerak. Misol uchun mashinaning necha km yurganini o'zgartirish uchun
klassimizga quyidagi metodni qo'shamiz: 
def add_km(self,km): 
"""Mashinaning km ga yana km qo'shish""" 
if km>=0: 
self.__km += km 
else: 
print("Mashina km kamaytirib bo'lmaydi") 
avto1.add_km(1500) 
print(avto1.get_km()) 
Natija: 101500 
Inkapsulyatsiyaning maqsadi obyektning ma'lum xususiyatlarini tashqi ta'sirdan
himoya qilish. Misol uchun yuqoridagi misolimizda mashinaning qancha yurganini
faqat musbat tarafga o'zgartirish mumkin, noyob ID raqamini esa umuman
o'zgartirib bo'lmaydi. 

Download 135,99 Kb.
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Download 135,99 Kb.
Pdf ko'rish