Turan international university «Biznes boshqaruvi» fakulteti Axborot texnologiyalarining dasturiy ta’minoti

Mavzu:C# dasturlash tilida inkapsulyatsiya

Reja: 1.C# dasturlash tili tarixi. 2.C# dasturini o’rnatish. 3.C# dasturida inkapsulyatsiya.

C# - .Net Framewok platformasi uchun yaratilgan obyektga yo’naltirilgan dasturlash tili bo’lib, 2000 yilda A.Haylsberg va P.Goldelar tomonidan yaratilgan. C# yaratilishida har bir mavjud obyekt hisoblanadi postulastasiga asos qilingan. Bu dasturlash tili o’zgarmas turg’un komponentli arxitekturaga va yuqori saviyadagi xavfsizlik kodiga ega. C# dasturlash tilining C++ va Java dasturlash tillari bilan xarakterli o’xshashlik tomonlarini quyida sanab o’tamiz: Java dasturlash tili bilan •obyekt yo’naltirganlik •interfeysi •xatoliklarni bartaraf qilish •ko’p oqimlilik •nomlar •turlar turg’unligi •ko’p masalalik •xavfsizlik kodiga tegishli suzuvchi nuqtaning arifmetik amallari dastur kodini dinamik tiklash

Inkapsulyatsiya – so’zi lotincha “in capsula” qobiqda joylashtirish so’zidan olingan. Shundan kelib chiqib inkapsulyatsiya izolyatsiyalash, atrof muhit ta’siridan himoya qilgan biron bir buyum narsani qolib kapsulaga solib qoyish deb tushunish kerak. Inkapsulyatsiya – bu kodni va boshqarilayotgan ma’lumotlarni birlashtiradigan dasturlash mexanizmi bo’lib ma’lumotlardan notog’ri foydalanish va istisnolarni yo’q qilish uchun ishlatiladi. Obyektga yo’naltirilgan dasturlashda ma’lumotlar va kodlar bitta joyga birlashtirilishi mumkin. Bunday joyda barcha kerakli ma’lumotlar va kodlar mavjud. Kod va ma’lumotlar shu tarzda bir – biriga bog’langanda obyekt inkapsulyatsiyani qo’llab quvvatlaydigan elementdir. C# da inkapsulyatsiyaning asosiy birligi obyekt shaklini belgilaydigan sinfdir. U berilganlarni shuningdek ular ustida ishlaydigan kodni tavsiflaydi. C# da sinf e’loni sinfning nusxalari bo’lgan obyektlarni qurish uchun ishlatiladi.

Inkapsulyatsiya – kerakli interfeyslarni ochishda tizimning ayrim qismlariga kirishini yashirish va yoki cheklash. Abstraksiya – muayyan voqealiklar aniq obyektlar yoki misollardan tashqari ma’lum xususiyatlarga ega bo’lgan narsalarni ko’rib chiqish shu bilan murakkablikni kamaytiradi. Asosiylik shunda bu usullar tushunish va foydalikni yaxshilaashga qaratilgan. Asosiy farq shundaki abstraktsiya narsalarni soddaroq tasvirlash vositasidir inkapsulyatsiya esa boshqa narsalarning biror narsa bilan o’zaro ta’sirini o’zgartirish usulidir. Ular foydalanuvchiga qurilmaning xatti harakatiga ta’sir qilish va uning ishlashi uning foydali ma’lumotini olishning oddiy usulini taqdim etadi, aks holda bu juda murakkabroq bo’ladi. Dasturlashda bu turli komponentlarini bitta konstruksiyaga guruhlashni o’z ichiga oladi.