JOURNAL OF MARKETING, BUSINESS AND MANAGEMENT(JMBM)/SJIF FACTOR: 5.57
www.jmbm.uz VOLUME 2, ISSUE 2 (May) ISSN: 2181-3000
Page 127
QURILISH KORXONALARI FAOLIYATINI BOSHQARISH
Iskandarov Bekzod Abdijalilovich
SamISI “Iqtisodiyot nazariyasi”
kafedrasi katta o’qituvchisi
e-mail:
bekzodiskandarov1988@gmail.com
Annotatsiya. Ushbu maqolada zamonaviy qurilish
korxonalarida boshqaruv
tuzilmani takomillashtirish mahsulot bozori va xizmat ko'rsatish sohasida raqobat
kuchaygan sharoitda o’ta muhimliligini ta’minlash masalalari yoritilgan. Qolaversa,
qurilish tashkilotlarining ishlab chiqarish tarkibini belgilashi, ishlab chiqarish
hajmining o'sishi qurilish tashkilotini boshqarishning tashkiliy tuzilmasini uning
maqsad va vazifalariga mos keladigan optimallashtirishini belgilaydi.
Kalit so’zlar: qurilish sohasi, qurilish korxonalari, boshqarish, qurilish
ishlarini tijoratlashtirish.
Abstract. This article highlights the importance of improving the management
structure in modern construction enterprises in the conditions of increased
competition in the product market and service sector. In addition, the
determination
of the production structure of construction organizations, the increase in production
volume determines the optimization of the organizational structure of the
management of the construction organization in accordance with its goals and
objectives.
Key words: construction industry,
construction enterprises, management,
commercialization of construction works.
Mamlakat iqtisodiyotining rivojlanishi sharoitida qurilish tashkilotlarining
tashkiliy tuzilmasini takomillashtirish qurilish tashkilotlarining mulkchilikning yangi
shakllari mavjudligida tobora dolzarb bo'lib bormoqda. Qurilish industriyasining
tashkiliy tuzilmalari, qoida tariqasida, amalga oshirilayotgan biznes loyihalari uchun
tugallanadi, ularning faoliyati asosan iqtisodiy bozorning tashqi omillariga ta'sir
qiladi.
Bu borada O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 27 noyabrdagi
“O‘zbekiston Respublikasi qurilish tarmog‘ini modernizatsiya qilish,
jadal va
innovatsion rivojlantirishning 2021 — 2025-yillarga mo‘ljallangan strategiyasini
tasdiqlash to‘g‘risida”gi PF-6119-sonli Farmoni asosida qurilish tarmog‘ini yanada
takomillashtirish, arxitektura hamda qurilish organlari va muassasalarini izchil
rivojlantirish
mexanizmlarini
shakllantirish,
davlat
boshqaruvi
tizimining
samaradorligini ta’minlash, sohaga raqamli texnologiyalarni ilg‘or joriy etish
masalalari belgilab berilgan.
O‘zbekiston Respublikasi qurilish tarmog‘ini modernizatsiya qilish, jadal va
innovatsion rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari etib quyidagilar belgilab berilgan:
hududlarni shaharsozlik jihatidan rivojlantirish
va ushbu jarayonda
jamoatchilikning samarali ishtirokini ta’minlash;
JOURNAL OF MARKETING, BUSINESS AND MANAGEMENT(JMBM)/SJIF FACTOR: 5.57
www.jmbm.uz VOLUME 2, ISSUE 2 (May) ISSN: 2181-3000
Page 128
shaharsozlik faoliyatining sifati va xavfsizligini oshirish;
shaharsozlik faoliyati sohasidagi ma’muriy tartib-taomillarning samaradorligi,
ratsionalligi va shaffofligini ta’minlash, shuningdek, qurilish tarmog‘i tashkilotlari
faoliyatining samaradorligini oshirish;
shaharsozlik faoliyatini raqamlashtirish, tarmoqqa zamonaviy axborot-
kommunikatsiya
texnologiyalarini joriy etish;
shaharsozlik faoliyati sohasida kadrlarni tayyorlash, qayta tayyorlash va
ularning
malakasini
oshirish
tizimini
takomillashtirish,
ilmiy
salohiyatni
rivojlantirish.
Yuqorida keltirilgan vazifalarni bajarishda qurilish sohasida faoliyat olib
borayotgan korxonalar faoliyatini boshqarish va boshqaruvning zamonaviy usullarini
qo’llash muhim mezon sifatida qaraladi.
Qurilish kompaniyasini boshqarish uchun uning maqsad va vazifalariga mos
keladigan optimal tanlangan tashkiliy tuzilma korxonaga tashqi va ichki omillar
ta'siriga munosib javob berishga imkon beradi va o'z raqobatbardoshligini oshirishga
yordam beradi.
Qurilish tashkilotining boshqaruv tuzilmasini tashkil
etishni takomillashtirish
boshqaruvning turli shakllarini uyg'unlashtirishga, boshqaruv apparati doirasida
mas'uliyatni o'rnatishga asoslanadi, bu qurilish tashkilotining butun tuzilmasi
yaxlitligi va moslashuvchanligini ta'minlaydi.
Qurilish tashkilotining to'liq ishlashi va rivojlanishi uning alohida xodimlari,
xizmatlari va boshqaruv apparatining turli qismlari o'rtasidagi aloqalar bilan
ta'minlanadi. Boshqaruv apparatining tarkibi va uning bo'linmalari o'rtasidagi
munosabatlar sxemasi, ishlab chiqarish va boshqaruv munosabatlari
deb ataladigan
narsalar ham hisobga olinadi.
Qurilishda ishlab chiqarishni boshqarishning quyidagi ierarxik tuzilmalaridan
foydalaniladi: chiziqli; funksional; chiqizli xodimlari; chiziqli funksional. Vertikal
bog'lanishlar bevosita boshqaruvchiga bo'ysunishiga qarab, gorizontal bog'lanishlar
esa tayyorlangan qarorlar harakatlarining izchilligi tufayli shakllanadi.
Boshqaruvning quyi bo'g'inining yuqori bo'g'in oldidagi to'liq
javobgarligi
chiziqli munosabatlarning o'ziga xos belgisini tavsiflaydi (1-chizma).
