• Boshqarishni virus dastur – eltuvchisiga o‘tkazish.
  • Zarar keltiruvchi dasturlarning boshqa xillari.
  • Destruktiv funksiyalarni bajarish




    Download 3,33 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet105/133
    Sana20.05.2024
    Hajmi3,33 Mb.
    #244665
    1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   133
    Bog'liq
    Kiberxavfsizlik asoslari (21.04.2021)

    Destruktiv funksiyalarni bajarish.
    Destruktiv imkoniyatlari 
    bo‘yicha beziyon, xavfsiz, xavfli va juda xavfli viruslar farqlanadi. 
    Beziyon viruslar
    - o‘z-o‘zidan tarqalish mexanizmi amalga 
    oshiriluvchi viruslar. Ular tizimga zarar keltirmaydi, faqat diskdagi 
    bo‘sh xotirani sarflaydi xolos. 
    Xavfsiz viruslar
    – tizimda mavjudligi turli taassurot (ovoz, video) 
    bilan bog‘liq viruslar, bo‘sh xotirani kamaytirsada, dastur va 
    ma’lumotlarga ziyon yetkazmaydi. 
    Xavfli viruslar
    – kompyuter ishlashida jiddiy nuqsonlarga sabab 
    bo‘luvchi viruslar. Natijada dastur va ma’lumotlar buzilishi mumkin. 
    Juda xavfli viruslar
    – dastur va ma’lumotlarni buzilishiga hamda 
    kompyuter ishlashiga zarur axborotni o‘chirilishiga bevosita olib 
    keluvchi, muolajalari oldindan ishlash algoritmlariga joylangan viruslar. 
    Boshqarishni virus dastur – eltuvchisiga o‘tkazish.
    Ta’kidlash 
    lozimki, viruslar buzuvchilar va buzmaydiganlarga bo‘linadi. 
    Buzuvchi viruslar
    dasturlar zaharlanganida ularning ishga 
    layoqatligini saqlash xususida qayg‘urmaydilar, shu sababli ularga 
    ushbu bosqichning ma’nosi yo‘q. 


    194 
    Buzmaydigan viruslar
    uchun ushbu bosqich xotirada dasturni 
    korrekt ishlanishi shart bo‘lgan ko‘rinishda tiklash va boshqarishni virus 
    dastur-eltuvchisiga o‘tqazish bilan bog‘liq. 
    Zarar keltiruvchi dasturlarning boshqa xillari.
    Viruslardan 
    tashqari zarar keltiruvchi dasturlarning quyidagi xillari mavjud: 

    troyan dasturlari; 

    mantiqiy bombalar; 

    masofadagi kompyuterlarni yashirincha ma’murlovchi xaker 
    utilitalari; 

    Internetdan va boshqa konfidensial axborotdan foydalanish 
    parollarini o‘g‘rilovchi dasturlar. 
    Ular orasida aniq chegara yo‘q: troyan dasturlari tarkibida viruslar 
    bo‘lishi, viruslarga mantiqiy bombalar joylashtirilishi mumkin va h. 
    Troyan dasturlar
    o‘zlari ko‘paymaydi va tarqatilmaydi. 
    Tashqaridan troyan dasturlar mutlaqo beozor ko‘rinadi, hatto foydali 
    funksiyalarni tavsiya etadi. ammo foydalanuvchi bunday dasturni 
    kompyuteriga yuklab, ishga tushirsa, dastur bildirmay zarar keltiruvchi 
    funksiyalarni bajarishi mumkin. Ko‘pincha troyan dasturlar viruslarni 
    dastlabki tarqatishda, Internet orqali masofadagi kompyuterdan 
    foydalanishda, ma’lumotlarni o‘g‘rilashda yoki ularni yo‘q qilishda 
    ishlatiladi. 
    Mantiqiy bomba
    – ma’lum sharoitlarda zarar keltiruvchi 
    harakatlarni bajaruvchi dastur yoki uning alohida modullari. Mantiqiy 
    bomba, masalan, ma’lum sana kelganida yoki ma’lumotlar bazasida 
    yozuv paydo bo‘lganida yoki yo‘q bo‘lganida va h. ishga tushishi 
    mumkin. Bunday bomba viruslarga, troyan dasturlarga va oddiy 
    dasturlarga joylashtirilishi mumkin. 

    Download 3,33 Mb.
    1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   133




    Download 3,33 Mb.
    Pdf ko'rish