|
Tasdiqlangan foydali qazilma yo‘qotilish va uning sifatsizlanish
|
| bet | 2/5 | | Sana | 09.12.2023 | | Hajmi | 378,62 Kb. | | #114369 |
Bog'liq 22Karerlarda ruda yo‘qotilishi va sifatsizlanishining asosiy ko‘rinishlari va ularni umumiy tamoyillariTasdiqlangan foydali qazilma yo‘qotilish va uning sifatsizlanish me’yorlarini, qazib olingan balans zahirani texnikaviy hisobotdan chiqarib tashlanishining to‘g‘riligini geologiya– marksheydriya hizmati, hamda texnik nazorat bo‘limi tomonidan nazorat qilinadi.
Ekspluatatsion yo‘qotilishni to‘g‘ri me’yorlashda uning asosiy ko‘rinishlarini hisobga olish muhim ahamiyatga egadir.
Bu texnik jihtdan mumkin bo‘lgan qazish variantlarini tanlab olish nuqtai nazaridan alohida ahamiyat kasb etadi.
Bunda turli variantlar bo‘yicha belgtlangan yo‘qotilish va sifatsizlanish me’yorlarini iqtisodiy solishtirish asosida iqtisodiy jihatdan o‘zini oqlamaydigan yo‘qotilish va sifatsizlanishlar tavfsifi aniqlanadi va ularni kamaytirish uchun tadbirlar ishlab chiqariladi.
Hozirgi vaqtda foydali qazilma yo‘qotilishiga qo‘yiladigan talablarga akademik M.I.Agoshkov tavsiya etgan yo‘qotilish tasnifi to‘liq javob bera oladi.
Bu tasnifda joylar bo‘yicha sodir bo‘ladigan barcha yo‘qotishlar ikki sinfga bo‘linadi:
I sinf–umumkarer yo‘qotilishlar;
II sinf–ekspluatatsion yo‘qotilishlar.
Ekspluatatsion yo‘qotilishlar er ostida qolib ketgan foydali qazilma yoki yo‘qotilgan foydali qazilma bo‘yicha quyidagi nimsiinf va guruhlarga bo‘linadi:
A nimsinfi. Qazib olinmagan foydali qazilma yo‘qotilishi:
-kon chegaralari bo‘yicha rudani to‘liq qazib olinmaganligi tufayli sodir bo‘lgan ruda yo‘qotilishi;
-ruda tanasi ustki va ostki yonlarida ruda qolib ketishi natijasida sodir bo‘ladigan yo‘qotilish;
-konni geologik buzilish joylarida qolib ketadigan rudalar bo‘yicha sodir bo‘ladigan yo‘qotilish;
-konning chekkalarida qolib ketishi sababli ruda yo‘qotilishi.
V nimsinfi. Qazib olingan foydali qazilma yo‘qotilishi:
Guruh 1. Qazishdan bo‘shagan bo‘shliqdagi yo‘qotilishlar:
-qazishdan bo‘shagan maydonda foydasiz kon jinslari aralashgan foydali qazilmalarni qoldirilishi tufayli foydali qazilma yo‘qotilishi;
|
| |
