Elektronpochtaning afzalliklari:
Manzillar nomining eslab qolishga qulayligi (misol
uchun:
uzdasturchi@gmail.com
); matndan tashqari istalgan formatdagi fayllarni
jo‘natish imkoniyati; xabarlarning yetarli darajada tez va ishonchli yetkazib
berilishi; foydalanishning osonligi va hokazo.
Elektron pochtaning kamchiliklari:
Spam (reklama va viruslarning ommaviy ravishda tarqatilishi); xabar ba’zan bir
necha kungacha kechikib yetkazib berilishi ehtimoli; xabar hajmining
chegaralanganligi, pochta qutisiga begona odam kirib olsa, undan g‘arazli
maqsadlarda foydalish imkoniyati va hokazolar.
188
Hozirgi kunda kompyuterda ozmi-ko‘pmi ishlay oladigan har qanday odam o‘ziga
bepul elektron pochta qutisi ochib olib, undan bemalol foydalanishi mumkin.
Buning uchun elektron pochta xizmatini taqdim etuvchi portallarning birida
ro‘yxatdan o‘tish kifoya. Ro‘yxatdan o‘tgach, internet tarmog‘iga ulangan har
qanday kompyuter orqali elektron pochtadan istagancha foydalanish mumkin.
Bunday portallar juda ko‘p. Ularning eng mashhurlari quyidagilar:
http://mail.google.com
http://mail.yahoo.com
http://www.mail.ru
http://mail.yandex.ru
http://mail.rambler.ru
Bugungi darsimizda Rossiyadagi eng yirik bepul elektron pochta xizmati
bo‘lmish
mail.ru
portalida elektron pochta xizmatidan foydalanish asoslari bilan
tanishamiz.
1. Brauzeringizda http://www.mail.ru veb sahifasiga o‘ting.
2. Pochta qutisi ochish uchun oynaning chap tarafida joylashgan «Регистрация в
почте» (Pochtada ro‘yxatdan o‘tish) tugmasini bosamiz.
3. «Регистрация нового почтового ящика» (Yangi pochta qutisini ochish)
sahifasi ochiladi. Bu sahifada yangi ochilayotgan qutining egasi haqidagi
ma’lumotlar kiritiladi.
Bundaquyidagima’lumotlarkiritiladi:
Имя – Ismingiz
Фамилия – Familiyangiz
День рождения – tug‘ilgankun, oyvayilingiz
Город – sizyashaydiganshahar (to‘ldirishshartemas).
Shaharnominingdastlabkiharflarinikiritishingizbilanmayl.ruxizmatibazasigakiritilg
anshaharnivadavlatlarningto‘liqnomitaklifqilibturiladi.
Taklifqilinganshaharnitanlasangiz, matnblokiavtomatiktarzdato‘ldiriladi.
189
Пол – jinsingiz (Erkak yoki Ayol)
Почтовый ящик – elektron pochta manzilingiz.
Buyergaismingizniyokieslabqolishuchunosonbo‘lgan,
tushunarliso‘zkiritishtavsiyaetiladi. Misoluchun, ismingiz
Ibrohim
bo‘lsa,
i
ibrohimjon@mail.ru
yoki
ibrohim82@bk.ru
kabimanzillarnitanlashingizmumkin.
Xullas, pochtaqutisiningnomiavvaloyozishuchunqulay (ayniqsa,
qo‘ltelefoniklaviaturasida), esingizdanchiqibqolmaydigan, tushunarli, ma’no-
mazmungaegabo‘lganso‘zyokijumlabo‘lishikerak.
Пароль – elektronpochtangizuchunkalitso‘z.
Parolimkonqadaresingizdanchiqmaydigan, birovtopaolmaydigan,
harqandayklaviaturada (ayniqsa, qo‘ltelefoniklaviaturasida)
hamtersabo‘ladiganharfvaraqamlarto‘plamibo‘lishikerak.
Повторитепароль – parolnitakroranyozing (aniqlikuchun).
Мобильныйтелефон – qo‘ltelefoningizningraqami.
Bunarsaparolesingizdanchiqibqolsa, uniSMSxabaryordamidatiklashuchunkerak.
Biroq,
telefonraqamingiznioshkorqilgingizkelmasa, «Уменянетмобильноготелефона»
(mendaqo‘ltelefoniyo‘q) deganlinknibosishingizmumkin.
Barchama’lumotlarto‘ldirilgach, «Зарегистрироваться» (Ro‘yxatdano‘tilsin)
tugmasibosiladi.
190
Agar telefon raqamingizni kiritgan bo‘lsangiz, «Зарегистрироваться» tugmasi
bosilgach, shu raqamga SMS-xabar yuboriladi. SMS-xabarda kelgan tasdiqlash
kodini endi ochilgan v (SMS-xabardagi kodni kiriting) oynasiga yozib, «Готово»
(Tayyor) tugmasi bosiladi.
191
SMS-xabardagi kod tasdiqlangan zahoti yangi ochilgan pochta qutingiz ochilib,
undan foydalana boshlaysiz. Pochtaqutingizningboshsahifasida «Входящие»
(«Kelganxatlar»)
bo‘limiochiladi.
UndaMayl.Rupochtaxizmatidankelgan
«Maylr.ru’gaxushkelibsiz»
hamda
«Mayl.ru’ningmobilversiyasi»
debnomlanganikkitaxatturganbo‘ladi.
Ularnio‘qib,
Mayl.rupochtaqutisivauningengyangiimkoniyatlarihaqidato‘liqma’lumotolishingiz
mumkin.
Pochtabilanishlashsahifasibirnechtabo‘limdaniborat.
Chaptarafda
Входящие
(Kelganxatlar),
Отправленные
(Yuborilganxatlar),
Черно
вики
(Xomakinusxalar),
Спам
(keraksizreklama),
Корзина
(Savatcha)
bo‘limlarikeltirilgan. Sahifaning o‘rtasida chap tomondan tanlangan bo‘limning
nomi ko‘rinib turadi. U sizning hozir qaysi bo‘limda turganingizni ko‘rsatib turadi.
Yuqorida
Написать
(yangi xat yozish),
Проверить
(Tekshirish, ya’ni yangi
xatlar kelganligini yana bir bora tekshirish),
Адреса
(Manzillar) va
Ещё
(yana)
tugmalari bor.
Входящие
bo‘limida pochta qutisiga kelgan xatlar turadi. Kerakli xatni o‘qish
uchun uning linkiga, ya’ni havolasiga bosiladi. Shunda xatning matni ochiladi.
Misol uchun, «Mayl.ru’ning mobil versiyasi» degan xatni ochish uchun uning
linkini bosamiz.
192
Ko‘rib turganingizdek, elektron pochta maktubida xatning nomi, uning qaysi
manzildan
(Откого)
, qaysi manzilga
(Кому)
va qachon kelganligi yozib qo‘yilgan
bo‘ladi. Ochiq turgan xatga javob yozish uchun
Ответить
(Javob yozish)
tugmasi bosiladi. Uni bossak, odatdagi yangi xat yozish sahifasi ochiladi.
Lekin
Кому
va
Откого
katakchalari avtomatik tarzda to‘ldirib qo‘yilgan bo‘ladi.
Кому
katakchasiga yuboruvchining manzili,
Тема
katakchasiga esa kelgan xatning
mavzusi qo‘yilib, undan oldidan
Re:
deb yozib qo‘yilgan bo‘ladi. Bu
Reply
to,
ya’ni «..ga javoban» degan so‘zning qisqartmasidir. Javob matnini yozib,
193
o‘ng
Отправить
(Yuborilsin)
tugmasi
bosiladi.
Входящие
bo‘limida kelgan xatlar odatda qisqa shaklda ko‘rsatilib, faqat kimdan
kelganligi va nomi ko‘rinib turadi. Bu rejim Кратко (qisqa) deb ataladi. Xatlar
haqida to‘liqroq ma’lumotga ega bo‘lish uchun Podrobno tugmasi bosiladi. Bunda
xatning kimdanligi, nomi va matnning dastlabki qatori hamda qachon kelganligi
ko‘rinadi.
Shuningdek,
xatni
to‘liq
ochib
o‘qish
uchun
yordamchi
Прочитать
(O‘qib chiqish) va
Ответить
(Javob yozish) linklari
ko‘rinadi.
194
Xatnio‘chiribtashlashuchunsatrningboshidagikatakchanibelgilab,
so‘ng
Удалить
(O‘chirish) tugmasibosiladi.
Yangi xat yozish yuqoridagi Написать (Yangi xat yozish) tugmasi bosiladi.
|