3
KIRISH
O‗zbekiston Respublikasi taraqqiyoti xalqning boy ma‘naviy
salohiyati va
umuminsoniy qadriyatlariga hamda hozirgi zamon madaniyati, ma‘rifati, ilmi,
texnikasi va texnologiyasining so‗nggi yutuqlariga asoslangan mukammal ta‘lim
tizimini barpo etish dolzarb ahamiyatga ega. Milliy istiqlol g‗oyasiga sodiq, etarli
intellektual salohiyatga ega, ilm-fanning zamonaviy yutuqlari asosida mustaqil fikr
va mushohada yurita oladigan shaxslarni tarbiyalash hamda raqobatbardosh, yuqori
malakali kadrlarni tayyorlashning mukammal tizimini shakllantirish O‗zbekiston
taraqqiyotining muhim shartidir. Ilm-fan jadal taraqqiy etayotgan, zamonaviy
axborot-aloqa tizimlari, vositalari keng joriy etilgan jamiyatda turli fan sohalarida
bilimlarning tez yangilanib borishi, ta‘lim oluvchilar oldiga ularni jadal egallash
bilan
bir qatorda, muntazam va mustaqil ravishda bilim izlash vazifasi
qo‗yilmoqda.
O‗zbekistonning kelajagi va ravnaqi ko‗p tomonlama undagi kadrlarning
bilimdonligi, kasb tayyorgarligi va ma‘naviy etukligiga bog‗liq. SHu jihatdan
qaraganda, O‗zbekistonda amalga oshirilayotgan islohotlar orasida Kadrlar
tayyorlash sohasidagi islohotlar muhim o‗rin tutadi. Jumladan, uzluksiz ta‘lim
borasidagi yo‗riqnomalar har tomonlama etuk va barkamol
avlodni tarbiyalashda
alohida o‗rin tutadi. Bu borada aytish lozimki, 2010 yil bejiz ―Barkamol avlod yili‖
deb e‘lon qilinmagan. SHuningdek, ―Barkamol avlod yili‖ munosabati bilan ishlab
chiqilgan Davlat dasturida belgilangan chora-tadbirlar orasida o‗sib kelayotgan
avlodning uzluksiz ta‘limini ta‘minlash, pedagogika sohasiga alohida o‗rin
ajratilgan edi.
Yoshlarning uzluksiz ta‘limini ta‘limini ta‘minlashda kollej-litseylar va oliy
o‗quv yurtlari o‗rtasidagi hamkorlik katta ahamiyatga ega. Ular bir o‗quv
muhitidan ikkinchisiga o‗tishda iloji boricha kamroq stress vaziyatlariga tushishlari
lozim. SHundagina ularda bilimga ishtiyoq yo‗qolmaydi, ta‘lim olish darajasi
pasaymaydi va samaradorligi oshadi. Ushbu hamkorlik doirasida ta‘lim
muassasalari uzluksiz ta‘lim tizimini shakllantirish borasida pedagogik-
psixologiya, pedagogikaning turli yo‗nalishlarini tadqiq etishga qaratilgan
4
hamkorlik loyihalarini yaratish va ularning natijalarini amalga tadqiq etish; tegishli
soha, jumladan pedagogika va psixologiya, ijtimoiy
pedagogika sohasidagi
muammolar yuzasidan axborot va tahliliy ma‘lumotlar bilan almashish; oliy o‗quv
yurtlaridan kollej-litseylarga amaliyot uchun yuboriladigan talabalarni tanlov
asosida saralab olish; hamkorlik asosida tashkil etiladigan seminar, anjuman va
davra suhbatlariga professor-o‗qituvchilar, aspirantlar va magistr talabalar orqali
qo‗llab
quvvatlash; amaliyot o‗tayotgan talabalarga ilmiy-amaliy tadqiqot ishlari
uchun ilmiy va elektron kutubxona manbalaridan foydalanish imkoniyatini
yaratish; kollej-litsey o‗quvchilarini bo‗lg‗usi sohasi bo‗yicha oliy o‗quv yurtida
o‗qish uchun tayyorlash, ya‘ni ta‘lim sharoitlari va muhiti bilan tanishtirish va
hokazo.
«Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi»da uzluksiz ta‘lim
tizimida faoliyat
ko‗rsatayotgan o‗qituvchi va murabbiylarning kasbiy malakalarini oshirish, ularni
ilg‗or pedagogik texnologiyalar, hamda zamonaviy axborot texnologiyalari bilan
qurollantirish xususida alohida ta‘kidlangan. 70-80 yillarda Amerikada dunyoga
kelgan talim texnologiyasi bugungi kunda barcha rivojlangan mamlakatlarni
qamrab oldi, hatto nufuzli xalqaro tashkilot hisoblangan YUNESKO tomonidan
tan olindi va qo‗llab quvvatlandi. Rivojlanishga yuz
tutayotgan Respublikamiz
talim tizimi uchun ham bu juda muhim bo‗lib, maktablarning pedagoglari, o‗rta
maxsus, kasb-hunar talimi va oliy talim o‗quv muassasalari professor-
o‗qituvchilari talim texnologiyasini o‗zlashtirishlari hamda amaliyotda qo‗llashlari
lozim.
«KTMD»ini amalga oshirishning 2-bosqichi ta‘lim muassasalarining
moddiy texnika va axborot bazasini mustahkamlashni davom ettirishni, o‗quv-
tarbiya jarayonini yuqori sifatli o‗quv adabiyotlari va ilg‗or pedagogik
texnologiyalar bilan ta‘minlashni, uzluksiz ta‘lim tizimini
axborotlashtirishni
amalga oshirishni ko‗zda tutadi.
Kasb-hunar kollejlari maxsus fan o‗qituvchilari va muhandis-pedagoglari
ishlab chiqarish jarayonining va o‗z mehnat faoliyatining mazmunini to‗g‗ri
rejalashtira olishi, ta‘lim jarayoniga pedagogik texnologiyalarni qo‗llay olishi,
