`
56
«Zamonaviy dunyoda ilm-fan va texnologiya»
nomli ilmiy-amaliy konferensiya
KIBERMAKONDA SODIR ETILAYOTGAN JINOYATLARGA QARSHI
KURASH: MUAMMOLAR VA YECHIMLAR
To’xtayev Sardor Sulton o’g’li
1
1
Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti
Xalqaro huquq fakulteti 2-kurs talabasi
Tashev Farrux Muzaffarovich
2
Ilmiy rahbar
2
Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti
Xalqaro huquq kafedrasi katta o’qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.7317629
Annotatsiya: Maqolada kibermakon, kiberjinoyat tushunchalari, uning mohiyati,
unga qarshi kurash, muammolar, yechimlar haqida so`z boradi. Dunyo bo`yicha
kuzatilayotgan holat, O`zbekistonda kiberjinoyatga qarshi qilinayotgan sa`y-
harakatlar, bajarilishi lozim bo`lgan ishlar yoritiladi.
Kalit so`zlar: Kiberjinoyat, kodeks, muammo,
internet,
kompyuter, dastur.
Kiberjinoyat-taraqqiy etgan jamiyatdagi jinoyatning bir turi hisoblanadi.
Jamiyat taraqqiy topishi bilan jinoyat turlari ham o`zgarib boraveradi. Bugungi
kunda voyaga yetgan deyarli har bir inson internet resurslaridan foydalanadi.
Bu jarayon esa o`ziga xos xavf-xatarga ega, ya`ni kiberjinoyat qurboniga aylanish
hej gap emas. Kiberjinoyatning ko`plab turlari mavjud bo`lib, u nafaqat jismoniy
shaxsga qaratilgan bo`lishi, balki ulkan davlat miqyosidagi moddiy va ma`naviy
boyliklar talon-tarojiga qaratilgan bo`lishi ham mumkin. Bu bo`yicha
davlatimizda qonun lohiyalari qayta ko`rib chiqilmoqda. Jumladan O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining 2018-yil 14-maydagi “Jinoyat va jinoyat-protsessual
qonunchiligi tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to`g`risida”gi PQ-
3723-sonli Qarorida “Texnologik taraqqiyot, jumladan kiberjinoyat bilan bog‘liq
jinoyat turlarining kengayganligini hisobga olgan holda axborot texnologiyalari
sohasida javobgarlikni nazarda tutuvchi normalarni qayta ko‘rib chiqish”
nazarda tutilgan. Undan tashqari O`zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining
278⁵-moddasiga ko‘ra, o‘zganing kompyuter
uskunasini qasddan ishdan
chiqarish, xuddi shuningdek kompyuter tizimini buzish (kompyuter sabotaji):
-3 yilgacha muayyan huquqdan mahrum qilib, 66 mln 900 ming so‘mdan 89 mln
200 ming so‘mgacha miqdorda jarima;
-2 yilgacha
ozodlikni cheklash;
-2 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.
-shuningdek, mazkur harakatlarni guruh bo‘lib, takroran
yoki xavfli residivist
tomonidan sodir etish 3 yilgacha ozodlikdan mahrum
qilish bilan jazolashga
sabab bo‘lishi mumkin.
Kiberjinoyatlar
axborot
texnologiyalari
sohasidagi
jamoatchilik
